TIN TỔNG HỢP - 05/04/2025

 RFI

( AFP ) - Cam Bốt khánh thành căn cứ hải quân do Trung Quốc nâng cấp. Thủ tướng Cam Bốt Hun Manet hôm nay, 05/04/2025, đã khánh thành căn cứ hải quân ở Ream, do Trung Quốc tài trợ để nâng cấp. Trong bài diễn văn tại lễ khai mạc, ông Hun Manet khẳng định Phnom Penh “không gì để che giấu” và căn cứ này được nâng cấp không phải là để cho Trung Quốc độc quyền sử dụng mà tàu của các nước khác cũng có thể neo đậu ở đây. 

(Le Monde) - Trung Quốc triển khai hệ thống xà lan khổng lồ chuẩn bị khả năng xâm chiếm Đài Loan. Các xà lan này có thể kết nối với nhau nhờ các lan can có thể mở rộng để tạo thành cầu tàu dài tới 820 mét, có thể di chuyển từ vùng nước sâu vào tới đất liền. Le Monde hôm 04/04/2025 trích dẫn một bản ghi nhớ của Học Viện Hải Quân Hoa Kỳ, theo đó thiết bị quân sự mới này của Trung Quốc cho phép nhiều đội quân và hàng trăm xe cơ giới đổ bộ lên đảo Đài Loan mỗi giờ. Trong khi đó, hình ảnh vệ tinh của công ty Planet Labs PBC của Hoa Kỳ mà hãng tin Pháp AFP có được cho thấy hệ thống này được triển khai vào cuối tháng 03 ngoài khơi thành phố Trạm Giang ở Quảng Đông, miền nam Trung Quốc.

(AFP) - Mỹ : Donald Trump lại cho công ty ByteDance thêm 75 ngày để giải quyết các vấn đề then chốt trong việc bán TikTok. Thông báo của tổng thống Mỹ được đưa ra hôm 04/04/2025. Hồi tháng 01/2025, Donald Trump từng ấn định thời hạn 75 ngày cho Byte Dance để chuyển nhượng mạng Tik Tok, nếu không thì mạng video này sẽ bị cấm tại Mỹ. Việc bán TikTok tại Mỹ cần được sự cho phép của cả công ty ByteDance và chính quyền Trung Quốc, nhưng cho đến nay vẫn chưa bên nào chấp thuận ý tưởng bán Tiktok như yêu cầu của chính quyền Trump. Jeremy Goldman, một nhà phân tích tại Emarketer, nhận xét việc gia hạn này cho phép TikTok tiếp tục tồn tại và Trump có thể tiếp tục sử dụng TikTok như một con bài mặc cả trong cuộc chiến địa chính trị với Trung Quốc.

(Reuters) - Một phái đoàn chính phủ Ukraina sẽ sớm đến Hoa Kỳ để thảo luận về một khuôn khổ mới cho thỏa thuận khoáng sản. Ngoại trưởng Ukraina, Andriy Sybiha, cho biết như trên vào hôm 04/04/2025. Theo các quan chức Ukraina, Kiev tuần trước đã nhận được dự thảo thỏa thuận đã được sửa đổi so với phiên bản ban đầu. Kiev đang xem xét dự thảo mới mà Wahshington đề xuất, nhưng ngoại trưởng Andriy Sybiha nhấn mạnh là thỏa thuận phải có lợi cho cả hai nước và không được cản trở việc Ukraina mong muốn gia nhập Liên Âu.

(AFP) - Động đất: Liên Hiệp Quốc lại kêu gọi thế giới hỗ trợ Miến Điện. Một lãnh đạo Liên Hiệp Quốc hôm nay, 05/04/2025, lại kêu gọi thế giới hỗ trợ Miến Điện sau trận động đất với cường độ 7,7 ngày 28/03 khiến tổng cộng hơn 3.300 người thiệt mạng, theo số liệu mới nhất do truyền thông nhà nước công bố. Ông Tom Fletcher, phó tổng thư ký đặc trách các hoạt động nhân đạo, đã ra lời kêu gọi như trên khi đến thăm các nạn nhân trận động đất tại Mandalay. Theo thẩm định của Liên Hiệp Quốc, có đến hơn 3 triệu người bị ảnh hưởng của động đất, trong khi họ đã gặp rất nhiều khó khăn do 4 năm nội chiến. Liên Hiệp Quốc hôm qua tố cáo chính quyền quân sự vẫn tiếp tục tấn công vào các khu vực bị động đất cho dù đã ban hành lệnh ngừng bắn tạm thời. 

( AFP ) - Philippines tố Trung Quốc dàn dựng vụ gián điệp. Manila hôm nay, 05/04/2025, cho rằng lời thú tội được cho là của ba người Philippines bị Trung Quốc bắt giữ vì cáo buộc làm gián điệp dường như đã được "soạn thảo" và kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng quyền của họ. Đây là phản ứng của Manila hai ngày sau khi Bắc Kinh thông báo đã "phá vỡ" một mạng lưới  do cơ quan tình báo Philippines thành lập và đã bắt giữ 3 “điệp viên” Philippines.

( Nikkei ) - Nissan dời một phần cơ sở sản xuất sang Mỹ. Nissan Motor, đối tác của hãng xe hơi Pháp Renault, dự trù chuyển một phần dây chuyền sản xuất từ Nhật Bản sang Hoa Kỳ ngay từ mua hè năm nay để giảm bớt tác động của việc chính quyền Trump áp thuế 25% đối với toàn bộ xe hơi sản xuất ở nước ngoài nhập vào Mỹ.

( AFP ) -  Thuế quan: Lãnh đạo FED cảnh báo nguy cơ với kinh tế Mỹ. Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang ( FED ) hôm qua, 04/04/2025, cảnh báo rằng những mức thuế “đối ứng” mà tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành có thể khiến tăng trưởng kinh tế của Hoa Kỳ chậm lại, đồng thời làm tăng lạm phát và thất nghiệp. Đây là phản ứng công khai đầu tiên của lãnh đạo FED kể từ khi ông Trump hôm 02/04 công bố các mức thuế áp dụng cho toàn thế giới.

(AFP) - Cơ quan Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển: thuế quan của Donald Trump tác động mạnh nhất đến người nghèo và những người dễ bị tổn thương. Phát biểu của tổng thư ký UNCTAD, Rebeca Grynspan, được đưa ra hôm 04/04/2025. Cơ quan Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển cho biếttrong số gần 200 đối tác thương mại của Mỹ, chỉ có 10 đối tác gây ra 90% thâm hụt thương mại của Mỹ. Các nước kém phát triển nhất và các quốc đảo nhỏ đang phát triển - chỉ gây ra lần lượt 1,6% và 0,4% thâm hụt của Hoa Kỳ - cũng bị ảnh hưởng, có khi rất nặng, bởi biện pháp thuế suất mới của Mỹ, dù những nước nghèo này sẽ không đóng góp vào việc tái cân bằng thâm hụt thương mại hay tạo doanh thu đáng kể.

( Reuters ) - Đức tài trợ cho dịch vụ Internet vệ tinh ở Ukraina. Tổng giám đốc của Eutelsat, Eva Berneke, hôm qua, 04/04/2025, thông báo công ty này sẽ tài trợ cho Ukraina tiếp cận mạng lưới Internet qua vệ tinh Eutelsat, nhằm góp phần giảm bớt sự phụ thuộc của Ukraina vào mạng Internet vệ tinh Starlink của nhà tỷ phú Mỹ Elon Musk. 

(AFP) - Đức sẽ trang bị cho quân đội một lực lượng drone tấn công « cảm tử ».Phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Đức, Mitko Müller, hôm 04/04/2025 cho báo giới biết là bộ Quốc Phòng đã ký 2 hợp đồng mua drone mang chất nổ và có thể tự hủy khi đâm vào mục tiêu. Tuy nhiên, ông không nêu tên nhà cung cấp. Theo truyền thông Đức, đây có thể là hai công ty Đức chuyên về trí thông minh nhân tạo trong quốc phòng : Helsing và Stark. Hồi cuối tháng 11/2024, bộ trưởng Quốc Phòng Đức đã thông báo giao cho Ukraina 4.000 drone do hãng Helsing chế tạo.

(Le Monde) - Na Uy tăng viện trợ cho Ukraina năm 2025 lên thành 7,2 tỷ euro. Chính phủ Na Uy hôm 03/04/2025 công bố tăng thêm 4,2 tỷ euro viện trợ cho Ukraina, nâng tổng viện trợ năm 2025 lên thành 7,2 tỷ euro. Thủ tướng Na Uy, Jonas Gahr Store, trong thông cáo nhận định tiền viện trợ của Na Uy sẽ giúp Kiev phòng vệ trước quân Nga và hỗ trợ kế hoạch hòa bình mà các nước châu Âu đề ra. Theo chính phủ Na Uy, tổng số tiền của nước này hứa tài trợ cho Ukraina sẽ đạt 17,4 tỷ euro vào năm 2030.

(RFI) - Hội nghị ngoại trưởng NATO: Khó chấp nhận tăng chi phí quốc phòng do Mỹ đề nghị. Trọng tâm các cuộc thảo luận tại hội nghị Bộ trưởng các nước NATO tại Bruxelles trong hai ngày là tăng chi phí quân sự của các nước thành viên, đặc biệt đối với các nước Châu Âu. Tham dự hội nghị, ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ra sức trấn an đồng minh và  yêu cầu tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, một mức  mà nhiều nước Châu Âu cho là không khả thi, đặc biệt trong bối cảnh tổng thống Mỹ phát động cuộc chiến thuế quan với cả thế giới. Thủ tướng Bỉ Bart De Wever tuyên bố : « Đòi hỏi điều gì đó từ chúng tôi trở nên phức tạp hơn sau khi người ta phát động một cuộc chiến thương mại, sau khi chúng tôi liên tục bị lăng mạ, xúc phạm. Tình bạn phải đến từ cả hai bờ Đại Tây Dương. »

( AFP ) - Hoa Kỳ: Nghị sĩ Dân Chủ phản đối việc cách chức giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia NSA. Trong một thông cáo chung được công bố hôm qua, 04/04/2025, các dân biểu đảng Dân Chủ trong Hạ Viện Mỹ đã phản đối việc cách chức tướng Timothy Haugh, giám đốc NSA. Quyết định này đã được tổng thống Donald Trump theo yêu cầu của một nhân vật có ảnh hưởng trên mạng xã hội, Laura Loomer, nổi tiếng vì các thuyết âm mưu. Tướng Haugh đã được cựu tổng thống Joe Biden bổ nhiệm làm giám đốc NSA vào năm ngoái.

( AFP ) - Lãnh đạo Ấn Độ và Bangladesh gặp nhau. Hôm qua (04/04), thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và thủ tướng chính phủ lâm thời của Bangladesh Muhammad Yunus đã gặp nhau lần đầu tiên kể từ cuộc “cách mạng” năm 2024 dẫn đến sự sụp đổ của chế độ cũ. Theo bộ Ngoại Giao Ấn Độ, hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau tại Bangkok, bên lề một hội nghị thượng đỉnh khu vực.

(Le Monde) - Pháp dự tính thắt chặt quan hệ « quốc phòng và kinh tế » với Indonesia. Sau cuộc điện đàm với đồng nhiệm IndonesiaPrabowo Subianto, tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm 04/04/2025 cho biết đôi bên hứa là hai nước sẽ có « sự xích lại gần nhau mang tính lịch sử », nhất là trong lĩnh vực kim loại quý hiếm, với các dự án đầy tham vọng và có cấu trúc. Theo dự kiến, tổng thống Pháp Macron sẽ công du Indonesia vào cuối tháng 05/2025.