TIN TỔNG HỢP - 17/03/2025

 RFI

(RFI) - Biểu tình chống tham nhũng ở Serbia. Từ 275.000 đến 325.000 người đã đổ về thủ đô Beograd ngày 16/03/2025 tham gia cuộc biểu tình lớn chưa từng có kể từ năm 1990 để phản đối phản đối nạn tham nhũng trong chính quyền sau vụ sập mái che ga xe lửa Novi Sad vừa được khánh thành, khiến 15 người chết. Phong trào đòi « thay đổi », do giới sinh viên khởi xướng, đã diễn ra trong ôn hòa. Lộ trình được ban tổ chức bảo vệ nghiêm ngặt để tránh xô xát với cảnh sát.

(AFP) - Cộng Hòa Séc đề nghị các đối tác châu Âu phối hợp « giải cứu » Đài Châu Âu Tự Do. Chính quyền CH Séc hôm qua, 16/03/2025, đã kêu gọi các nước châu Âu thảo luận về các biện pháp giúp duy trì Đài Châu Âu Tự Do (RFE), sau quyết định của chính phủ Mỹ cho nhân viên đài tạm nghỉ việc. Được Quốc Hội Mỹ tài trợ, Đài Châu Âu Tự Do, có khoảng 50 triệu thính giả, hiện được phát bằng 27 ngôn ngữ hướng đến 23 quốc gia không có tự do báo chí. Đài được thành lập từ năm 1950 trong thời gian Chiến tranh Lạnh và đã góp phần vào sự sụp đổ của chế độ toàn trị tại Đông Âu.

(Reuters) - Litva ủng hộ kế hoạch của Liên Âu tăng viện trợ cho Ukraina. Ngày 16/03/2025, ngoại trưởng Litva Kestutis Budrys cho biết nước ông ủng hộ đề xuất của Liên Hiệp Châu Âu về cam kết viện trợ quân sự cho Ukraina  đến 40 tỷ euro trong năm 2025. Theo ông, khoản tiền tương tự này cũng cần thiết để ngăn chặn bất kỳ cuộc tấn công nào của Nga trong tương lai.

(AFP) - Liên Âu nỗ lực tìm nguồn tài trợ tái thiết Syria. Hôm nay, 17/03/2025, tại Bruxelles, Liên Hiệp Châu Âu mở hội nghị thường niên các nhà tài trợ cho Syria. Đây là cơ hội để châu Âu vận động quốc tế hỗ trợ cho đất nước bị chiến tranh tàn phán hơn một thập niên qua. Phiên họp thứ 9 này lần đầu tiên có sự tham dự của các đại diện tân chính quyền Damas. Trước khi hội nghị khai mạc, chính quyền Berlin thông báo viện trợ thêm 300 triệu euro cho Syria.

(AFP) - Những hình ảnh đầu tiên của giáo hoàng từ khi nhập viện. Ngày 16/03/2025, tòa thánh Vatican lần đầu tiên công bố ảnh giáo hoàng Phanxicô kể từ ngày ngài nhập viện cách nay một tháng vì chứng viêm phổi kép. Ngài cũng đã gởi một thông điệp cảm ơn đến các tín đồ. Trong thông điệp, giáo hoàng cũng cho biết là đã « suy yếu » trước lần thử thách gian nan này. 

(Yonhap) - Bắc Triều Tiên lên án Mỹ tăng cường năng lực quân sự tại Nhật Bản. Ngày 17/03/2025, hãng thông tấn chính thức Bắc Triều Tiên KCNA cảnh báo mọi sự tăng cường hiện diện quân sự của Mỹ đều sẽ bị « tiêu diệt » nếu xảy ra xung đột. Bài xã luận của KCNA đặc biệt đả kích Hoa Kỳ trong tháng 3/2025 đã triển khai một hạm đội tiêm kích F-35B tại căn cứ không quân Iwakuni, Nhật Bản, cho rằng Washington làm gia tăng nguy cơ xảy ra chiến tranh hạt nhân.

(AFP) - Pháp xét xử âm mưu ám sát nhà đối lập Cam Bốt Sam Rainsy. Năm 2020, tư pháp Pháp đã phát lệnh bắt đối với Hing Bun Heang và Huy Piseth, hai cận vệ của thủ tướng Cam Bốt Hun Sen, vì âm mưu ám sát bằng lựu đạn nhà đối lập Sam Rainsy ở Phnom Penh vào năm 1997. Ông Sam Rainsy mang quốc tịch Pháp. Phiên tòa được mở từ ngày 18/03/2025 nhưng hai bị cáo sẽ vắng mặt và cũng không có luật sư đại diện. Tuy nhiên, phiên tòa này có vai trò quan trọng, vì theo nguyên đơn Sam Rainsy, « lần đầu tiên một tòa án, đặc biệt là một tòa án độc lập và công bằng, sẽ xem xét các sự việc để đưa ra sự thật ».

(AFP) - Irak tịch thu hơn một tấn captagon từ Syria trung chuyển qua Thổ Nhĩ Kỳ. Ma túy được giấu trong bàn là, bị bắt quả tang ngày 16/03/2025 khi được giao tại Bagdad và được coi là « khối lượng ma túy lớn nhất » bị tịch thu trong những năm gần đây. Năm 2024, Cơ quan Liên Hiệp Quốc chống ma túy và tội phạm (ONUDC) cho rằng từ 5 năm gần đây, tình trạng buôn bán và tiêu thụ chất gây nghiện đã tăng đáng kể ở Irak. Vẫn theo ONUDC, từ năm 2019 đến 2023, khoảng 82% ma túy captagon bị tịch thu ở Trung Đông đều tới từ Syria, tiếp theo là Liban (17%).

(AFP) - Pháp : Chính phủ bác bỏ khả năng trở lại tuổi về hưu 62, đối lập lên án dữ dội. Hôm qua, 16/03/2025, trả lời phỏng vấn đài France Inter, thủ tướng François Bayrou đã bác bỏ việc từ bỏ cải cách nâng tuổi về hưu lên 64. Thông báo nói trên của thủ tướng Bayrou có thể dẫn đến việc các đảng đối lập lại bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ, hiện đang tham khảo ý kiến các nghiệp đoàn về tuổi về hưu. 

(RFI) - Các nhà sản xuất bia Bỉ « chạy đua » xuất khẩu sang Mỹ. Lời dọa của tổng thống Mỹ Donald Trump đánh thuế đến 200% đối với bia rượu đang gây ra làn gió « hoảng loạn » tại châu Âu. Tại Bỉ, hãng bia nổi tiếng Delirium những ngày gần đây đã xuất khẩu 20 container chở đầy bia, tức gần 300 ngàn lít sang Mỹ. Tổng giám đốc hãng Alain de Laet lo rằng nếu mức thuế trên được áp dụng, giá bán một chai bia Delirium sẽ tăng gấp ba từ 6 đến 18 đô la. Dù vậy, giám đốc Liên đoàn các nhà sản xuất bia Bỉ không mấy lo lắng, do thị trường Mỹ chiếm chưa tới 2% khối lượng bia Bỉ xuất khẩu trên toàn thế giới.

(AFP) - Ngành sản xuất bia Mỹ bị vạ lây vì thuế nhôm, thép của tổng thống Trump. Mức thuế 25% đối với nhôm, thép, được chính phủ Mỹ khẳng định hôm 16/03/2025 là không thay đổi, sẽ tác động nặng cho ngành bia Mỹ vì để sản xuất lon bia, các nhà sản xuất phải nhập khẩu nhôm từ Canada và nước ngoài. Cho nên, ngành bia tính tới việc đóng bia chai. Tuy nhiên, do nhu cầu tăng đột ngột, một số nhà sản xuất không thể cung ứng kịp và giao đủ chai cho các nhà sản xuất bia. Ngoài ra, khả năng tăng thuế đối ứng cũng khiến một số nguyên liệu chế biến bia như mạch nha có thể tăng giá và tác động đến ngành sảnh xuất bia. 

(France 24) - Tổng thống Mỹ viện một đạo luật hiện hành từ năm 1798 để trục xuất hơn 200 người, bất chấp phản đối của thẩm phán liên bang. Trong cuối  tuần qua, 15 và 16/03/2025, những người bị tình nghi thuộc băng đảng Venezula Tren de Aragua đã bị trục xuất sang Salvador theo lệnh của Donald Trump. Đây là lần đầu tiên đạo luật này được sử dụng từ sau Thế Chiến Hai. Nhiều tổ chức nhân quyền yêu cầu tư pháp đình chỉ các lệnh trục xuất, với lý do luật năm 1798 không được áp dụng trong thời bình. Chính quyền Venezula đã lên án việc Mỹ coi dân nhập cư « như tội phạm ». 

(AFP) - NASA thông báo hai phi hành gia Mỹ, bị kẹt trên Trạm Không gian Quốc tế (ISS) hơn chín tháng, sẽ trở về Trái đất vào tối mai. Theo Cơ quan Hàng không và Không gian Mỹ hôm 16/03/2025, hai phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams sẽ trở về với phi thuyền Crew Dragon, dự kiến hạ cách vào 5 giờ 57 phút chiều ngày 18/03/2025, tức 9 giờ 57 phút tối, giờ quốc tế. 

(France Info) - Một bộ sưu tập áp phích phim hiếm sẽ được trưng bày tại Luân Đôn trước khi đấu giá. Một nhà sưu tập người Mỹ đang chuẩn bị bán một số báu vật mà ông đã sưu tầm trong gần nửa thế kỷ đam mê.  Nhà sưu tầm Dwight Cleveland đang trưng bày một số tác phẩm quý hiếm trước phiên đấu giá sắp tới tại Dallas, Texas, do Heritage tổ chức vào ngày 27 và 28/3.