TIN TỔNG HỢP - 22/03/2025

 RFI

(TTCP/ĐSQ Pháp) – Pháp quảng bá đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam. Bộ trưởng Phụ trách giao thông Pháp Philippe Tabarot thăm Việt Nam và được thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ngày 21/03/2025. Thủ tướng Việt Nam đề nghị Paris thúc đẩy các doanh nghiệp Pháp hợp tác, đầu tư tại Việt Nam trong lĩnh vực giao thông vận tải, nhất là tham gia các dự án hạ tầng quy mô lớn. Bộ trưởng Philippe Tabarot cho biết tổng thống Pháp Macron đánh giá rất cao mối quan hệ với Việt Nam và mong muốn sớm tới thăm Việt Nam. Cùng ngày, đại sứ quán Pháp tổ chức hội thảo về đường sắt tốc độ cao dưới sự chủ trì của bộ trưởng Tabarot. Tám doanh nghiệp Pháp đã có cơ hội trao đổi với các chuyên gia, doanh nghiệp của Việt Nam trong lĩnh vực này.

(AP) – Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ thăm Philippines và Nhật Bản. Philippines là điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công du châu Á thứ nhất của ông Pete Hegseth trong hai ngày 28-29/03/2025. Theo đại sứ Philippines tại Hoa Kỳ ngày 21/03, bộ trưởng Quốc Phòng hai nước sẽ đề cập đến các hành động ngày càng quyết đoán của Bắc Kinh ở Biển Đông và "sự hỗ trợ đáng kể hơn" của chính quyền Trump đối với lực lượng an ninh Philippines. Tại Nhật Bản, bộ trưởng Pete Hegseth sẽ dự lễ kỷ niệm 80 năm Trận chiến Iwo Jima và gặp gỡ các nhà lãnh đạo Nhật Bản và lực lượng quân sự Hoa Kỳ.

(AFP) – Trung Quốc tiếp một thượng nghị sĩ Mỹ ủng hộ tổng thống Trump. Ông Steve Daines sẽ được thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tiếp ngày 23/02/2025. Thượng nghị sĩ 62 tuổi đang thăm Bắc Kinh và dự kiến sẽ đề cập với thủ tướng Trung Quốc về một bất đồng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, như quan hệ thương mại, buôn bán chất fentanyl.

(AP/Reuters) - Kim Jong Un tái khẳng định ủng hộ "không lay chuyển" đối với cuộc chiến của Nga ở Ukraina. Theo hãng tin chính thức Bắc Triều Kiên KCNA, khi được nhà lãnh đạo Kim Jong Un tiếp ngày 21/03/2025, thư ký Hội đồng An ninh Nga Serguei Shoigu đã cảm ơn Bắc Triều Tiên đã ủng hộ Nga trong cuộc chiến ở Ukraina. Một số nhà quan sát cho biết chuyến đi của ông Shoigu có thể nhằm chuẩn bị cho chuyến thăm Nga của ông Kim Jong Un, theo lời mời của tổng thống Putin. 

(Le Monde) – Hội đồng toàn châu Âu thông báo hoàn tất các tài liệu để khởi động “tòa án đặc biệt” xét xử tội danh xâm lược của Nga. Thông tin được tổng thư ký Hội đồng Alain Berset đưa ra hôm qua, 21/03/2025. Trên mạng X, ngoại trưởng Ukraina Andrii Sybiha bày tỏ "lòng biết ơn với các quốc gia đã nỗ lực để xét xử những người phải chịu trách nhiệm về việc xâm lược Ukraina, nhằm củng cố luật pháp hình sự quốc tế." Hội đồng toàn châu Âu, cơ quan giám sát dân chủ và nhân quyền trên lục địa, hiện bao gồm 46 quốc gia sau khi Nga bị khai trừ vì xâm lược Ukraina hồi tháng 02/2022. 

(AFP) - Ukraina hy vọng đạt được thỏa thuận về ngừng bắn một phần. Ukraina hôm qua, 21/03/2025, bày tỏ mong muốn là các cuộc đàm phán với Nga qua trung gian của Mỹ, diễn ra tại Ả Rập Xê Út thứ hai tới, ít nhất sẽ đạt được thỏa thuận tạm ngưng tấn công vào các cơ sở năng lượng cũng như các cơ sở khác, và hưu chiến trên vùng Hắc Hải. Theo một quan chức Ukraina, xin được giấu tên, để thúc đẩy đàm phán ngưng bắn với Nga, Kiev giao cho bộ trưởng Quốc Phòng Roustem Oumerov dẫn đầu phái đoàn Ukraina.

(AFP) – Ukraina : Zelensky thăm binh sĩ ở miền đông. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky hôm nay, 22/03/2025, thông báo ông đã đến thăm các binh sĩ đang bảo vệ thị trấn chiến lược Pokrovsk ở miền đông Ukraina, nơi Nga đã cố đánh chiếm từ nhiều tháng. Thông báo được đăng trên mạng xã hội kèm theo một đoạn video cho thấy ông ở trong một trạm chỉ huy và đi trong các đường hầm.

(AFP) - Cựu ngoại trưởng Ukraina cảnh báo sinh viên Pháp về nguy cơ chiến tranh. Tại trường Khoa học Chính trị Sciences Po ở thành phố Nancy, Pháp, cựu ngoại trưởng Ukraina Dmytro Kouleba hôm nay, 22/03/2025, đã cảnh báo các sinh viên Pháp: "Hãy bắt đầu tin rằng nguy cơ chiến tranh là có thực". Sau khi bị cách chức ngoại trưởng Ukraina vào tháng 9 năm ngoái, ông Kouleba chuyển sang làm giáo sư và vẫn tiếp tục vận động quốc tế giúp bảo vệ nước ông. Ông hiện đang đi một vòng các đại học Pháp và đã liên tục cảnh báo về nguy cơ chiến tranh giữa Nga với các nước châu Âu. 

(AFP) – Đức : Quốc Hội thông qua kế hoạch đầu tư khổng lồ và hỗ trợ 3 tỉ euro Ukraina. Ngày 21/03/2025, kế hoạch tái vũ trang và hiện đại hóa nước Đức của thủ tướng tân cử Friedrich Merz đã được Quốc Hội chính thức thông qua. Theo kế hoạch này, Berlin sẽ nới lỏng "phanh về nợ", hiện gây cản trở cho khả năng vay của Đức, để đáp ứng chi tiêu quốc phòng và cho các vùng. Ngoài ra, còn có một quỹ đặc biệt - nằm ngoài ngân sách - trị giá 500 tỉ euro trong vòng 12 năm để hiện đại hóa cơ sở hạ tầng và tái thúc đẩy nền kinh tế số một châu Âu, trong đó có 100 tỉ euro dành cho các dự án chuyển đổi năng lượng. Nhờ kế hoạch đầu tư được thông qua, khoản viện trợ 3 tỉ euro cũng được giải ngân cho Kiev để "Ukraina có thể bảo vệ độc lập và chủ quyền của mình", theo phát biểu của thủ tướng tân cử Đức. 

(AFP) - Thổ Nhĩ Kỳ : Hàng trăm ngàn người xuống đường biểu tình ủng hộ phe đối lập. Tối qua, 21/03/2025, khoảng 300.000 người biểu tình đã tụ tập trước tòa thị chính Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, để phản đối chính phủ của tổng thống Recep Tayyip Erdogan về vụ bắt giữ thị trưởng Ekrem Imamoglu, thuộc đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP), đảng đối lập chính tại nước này. Bị cáo buộc "tham nhũng" và "khủng bố", thị trưởng Imamoglu đã bị thẩm vấn vào thứ Sáu và sẽ ra hầu tòa vào tối thứ Bảy, 22/03. Cảnh sát đã sử dụng hơi cay, vòi rồng và đạn cao su để trấn áp người biểu tình.

(AP) – Mỹ : Tỷ phú Elon Musk đề nghị trả 100 đô la cho các cử tri Wisconsin nếu họ ký vào bản kiến nghị phản đối "những thẩm phán hoạt động chính trị". Đề nghị này được đưa ra chỉ hai tuần trước cuộc bầu cử Tòa án Tối cao của bang Wisconsin. Đây sẽ là cuộc đối đầu giữa Susan Crawford và Brad Schimel, ứng viên được đảng Cộng Hòa ủng hộ. Chiến thắng của Schimel sẽ đưa tòa án nghiêng về phía bảo thủ. Phe của Susan Crawford cáo buộc Elon Musk đang cố gắng "mua một ghế tại Tòa án Tối cao Wisconsin để có được phán quyết có lợi trong các vụ kiện mà công ty của ông đang theo đuổi." Tesla, công ty sản xuất xe điện do Elon Musk sở hữu, đang kiện chính quyền Wisconsin về việc không cho phép công ty này được đối xử đặc cách, mà vẫn phải tuân theo quy định cấm các nhà sản xuất ô tô sở hữu các cửa hàng đại lý. 

(AFP) - Mỹ : Trump không còn cho Biden tiếp cận những thông tin mật. Hôm qua, 21/03/2025, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thực hiện lời đe dọa tước quyền truy cập những thông tin mật đối với người tiền nhiệm Joe Biden và nhiều nhân vật khác của phe Dân Chủ, trong đó có cựu phó thủ tướng Kamala Harris và cựu ngoại trưởng Antony Blinken. Trong danh sách này còn có cựu ngoại trưởng Hillary Clinton và cựu cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan. Cho tới nay, theo thông lệ, tại Hoa Kỳ, các cựu tổng thống cũng như các cựu quan chức cao cấp đặc trách về an ninh vẫn được phép tiếp cận những thông tin nhạy cảm.

(AFP) – Đại học Columbia chấp nhận cải cách theo yêu cầu của TT Trump để nhận tài trợ. Hàng loạt cải cách do Washington yêu cầu - cấm trùm khăn Hồi giáo, tăng cường an ninh, giám sát các hoạt động của sinh viên và xem xét các chương trình nghiên cứu về Trung Đông…, đã được đại học chấp thuận trong thư đề ngày 21/03/2025, với hy vọng được giải ngân 400 triệu đô la trợ cấp của liên bang đang bị phong tỏa vì phong trào biểu tình ủng hộ Palestine. Một số giáo sư coi sự đổi chác này là "cuộc tấn công trực diện vào quyền tự do học thuật" và là "mối đe dọa trực tiếp đến hoạt động quản trị đại học và tinh hoa khoa học tại Mỹ".

(AFP) – Israel tấn công hai căn cứ quân sự ở Syria. Một trong hai căn cứ nằm ờ Palmyra đã bị tấn công tối 21/03/2025, theo tổ chức Đài quan sát Nhân quyền Syria (OSDH). Trước đó, quân đội thông báo "vừa oanh kích những khả năng chiến lược còn lại tại căn cứ quân sự Syria ở Tadmor (Palmyra) và T4" (căn cứ không quân Tiyas, cách Palmyra khoảng 40 km). Israel không muốn kho vũ khí của chế độ cũ rơi vào tay chính quyền mới ở Damas, hiện vẫn bị Israel coi là "khủng bố thánh chiến". Bộ Ngoại Giao Israel gọi tổng thống lâm thời Syria Ahmad Al-Chareh là "sói già đội lốt cừu non".

(AFP) - Israel dọa sáp nhập một phần Gaza. Bộ trưởng Quốc phòng Israel hôm qua, 21/03/2025, đã đe dọa sẽ sáp nhập một số khu vực của Gaza nếu Hamas không thả 60 con tin người Israel đang bị giam giữ tại vùng lãnh thổ Palestine, nơi Israel tiếp tục cuộc tấn công trong ngày thứ tư liên tiếp sau khi phá vỡ lệnh ngừng bắn. Trong khi đó phong trào Hồi giáo Palestine đã nhận được một đề xuất từ ​​Ai Cập và Qatar, hai quốc gia làm trung gian, về việc tái lập lệnh ngừng bắn và trao đổi con tin lấy tù nhân Palestine "theo một thời gian biểu vẫn chưa được thống nhất".

(AFP) – Lần đầu tiên, giáo hoàng xuất hiện sau khi nhập viện điều trị ngày 14/02. Giáo hoàng Phanxicô sẽ ban phước tại thánh lễ Kinh truyền tin (Angelus) hàng tuần vào Chủ nhật 23/03, từ cửa sổ bệnh viện Gemelli ở Roma. Tuy nhiên, theo Vatican, "lời ban phước sẽ được công bố dưới dạng văn bản như những tuần trước".

(AFP) - Anh Quốc: Sân bay Heathrow hoạt động hoàn toàn trở lại. Một phát ngôn viên của sân bay Luân Đôn Heathrow sáng nay, 22/03/2025, thông báo là sân bay này "đã hoạt động hoàn toàn trở lại" sau khi hôm qua đã phải đóng cửa do bị mất điện, gây hỗn loạn cho giao thông hàng không cả thế giới. Nguyên nhân của sự cố là hỏa hoạn trong đêm thứ năm tại một trạm biến áp gần sân bay.