Dịch lan tới Tân Cương, đe dọa hơn 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ bị giam cầm

Báo Trí Thức 
Phan Anh
29/012020

Virus corona đang lan nhanh ra toàn Trung Quốc và đã đến Tân Cương. Báo chí nước ngoài đã đặt ra câu hỏi về tính mạng những người Duy Ngô Nhĩ đang bị giam trong các trại cải tạo tại đây, nơi có môi trường hoàn hảo cho virus lây lan.

Bản đồ cho thấy các trại cải tạo dày đặc, đang giam giữ người Duy Ngô Nhĩ tại vùng Tân Cương nằm ở phía tây Trung Quốc. (Ảnh: East Turkestan National Awakening Movement/Google Earth)

Cho tới ngày 29/1, đã có 10 trường hợp báo cáo nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán tại tỉnh Tân Cương, nhưng chưa có ca tử vong nào tại đây.

Vẫn chưa có thông tin nào cho thấy virus corona đã lọt vào trong các trại cải tạo, nhưng theo các chuyên gia, nếu điều này xảy ra, tình cảnh của nhiều người Duy Ngô Nhĩ tại đây sẽ càng thêm thống khổ, có thể dẫn tới hàng ngàn ca tử vong.

Cuộc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương là một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn nhất thế giới hiện nay, và cũng nằm trong số bị thờ ơ nhất, theo ông Adrian Zenz, một trong những nhà nghiên cứu hàng đầu về hệ thống cải tạo quy mô lớn của Trung Quốc.

Virus phát tán ở Vũ Hán, còn được gọi là 2019-nCoV, là một chủng virus corona mới chưa từng gặp ở người trước đây, có thể làm nhiễm trùng mũi, cổ họng và xoang. Tốc độ lây lan của nó còn nhanh hơn cả dịch SARS trước đây. Con số tử vong chính thức tính đến ngày 29/1 là 131 trường hợp.

Đồ thị số ca nhiễm virus corona, cập nhật ngày 29/1, đang leo dốc gần như thẳng đứng (ảnh chụp/gisanddata.maps.arcgis.com)

Nghiêm trọng là thế, tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), còn quá sớm để công bố rằng virus corona là tình trạng báo động toàn cầu.

WHO giải thích họ có sự “nhầm lẫn” trong các báo cáo trước đó, khi đánh giá nguy cơ bùng phát dịch viêm phổi trên toàn cầu chỉ ở mức “trung bình”. Ngày 26/1, WHO nhận định nguy cơ lây lan dịch “rất cao ở Trung Quốc, cao ở cấp khu vực và toàn cầu”.

Một thảm họa khủng khiếp cho người Duy Ngô Nhĩ đang hiện ra trước mắt

Các trại cải tạo bẩn thỉu, cơ sở hạ tầng tồi tàn là nơi đang giam giữ các tù nhân Duy Ngô Nhĩ. Đây là một môi trường dễ gây ra các loại bệnh tật và nhiễm trùng.

Omir, cựu tù nhân của một trại cải tạo ở Karamay, phía bắc Tân Cương, đã chia sẻ trên tờ BBC rằng vào năm 2018 anh đã phải ở chung phòng với 45 người khác và phải thay phiên nhau ngủ vì không gian quá tù túng.

Gần 1000 người đang mặc áo tù nhân ngồi ngay ngắn bên trong hàng rào lưới sắt vây quanh (Ảnh từ Twitter của Trại tập trung Tân Cương)

Sayragul Sauytbay, người phụ nữ đã trốn thoát khỏi một trại cải tạo vào tháng 3/2018, chia sẻ trên tờ Haaretz (Israel) rằng: “Đồ ăn ở đó rất tệ, môi trường sống thì mất vệ sinh, ngoài ra chúng tôi còn không được ngủ đủ.”

“Có gần 20 người trong một căn phòng rộng 16m2,” cô cho biết.

“Mỗi phòng có một cái xô nhựa để đi vệ sinh. Mỗi tù nhân chỉ được phép đi vệ sinh 2 phút mỗi ngày, trong khi chiếc xô chỉ được vệ sinh một lần mỗi ngày.”

Những cảnh tượng tại một trại cải tạo ở Tân Cương vào tháng 8/2018. (Ảnh chụp/video của tạp chí Bitter Winter)

Nếu virus ở Vũ Hán xâm nhập vào các trại cải tạo, thì những người bị giam giữ sẽ phải đối mặt với thảm họa thực sự, Dolkun Isa, chủ tịch nhóm nhân quyền World Uyghur Congress, phát biểu trên RFA, cảnh báo rằng “cuộc sống của hàng triệu người sẽ bị đe dọa.”

James Millward, giáo sư lịch sử Trung Quốc và Trung Á tại Đại học Georgetown (Mỹ) đã chia sẻ trên trang twitter cá nhân rằng “điều kiện sống chật chội, vệ sinh kém, hệ miễn dịch suy giảm” có thể dẫn đến “một thảm họa khủng khiếp.”

Theo Business Insider, Vox,

Phan Anh