TIN TỔNG HỢP - 16/03/2025

 RFI

(AFP) - Lãnh đạo Ngoại Giao Nga - Mỹ điện đàm vài giờ sau khi các đồng minh của Kiev thống nhất « gây áp lực tập thể » với Nga. Cuộc điệm đàm của ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov và đồng nhiệm Mỹ Marco Rubio diễn ra vào hôm 15/03/2025, nhằm thảo luận về « các bước tiếp theo » sau cuộc họp của phái đoàn ngoại giao cap cấp của hai nước tại Ả Rập Xê Út. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết đôi bên nhất trí tiếp tục hợp tác để tái lập đối thoại song phương, nhưng không nêu cụ thể ngày đàm phán tới đây của hai phái đoàn tại Ả Rập Xê Út.

(RFI) - Hàn Quốc : Người biểu tình tuyệt thực phản đối việc trả tự do cho tổng thống Yoon Suk Yeol. Thông tín viên RFI Camille Ruiz hôm 15/03/2025 cho biết khoảng 20 người đã cắm lều trại cả ngày và đêm trước điện Gyeongbokgung suốt cả tuần qua, từ khi ông Yoon Suk Yeol được ra khỏi nhà tù. Cũng vào hôm qua, hàng ngàn người thuộc cả hai phe, phe ủng hộ và phe chống tổng thống Yoon, đều xuống đường tuần hành, ít ngày trước khi Tòa Bảo Hiến ra phán quyết chính thức về việc truất phế tổng thống.

(AFP) - Hungary : Thủ tướng Viktor Orban tuyên bố sẽ loại trừ các đối thủ chính trị, thẩm phán, truyền thông và các các tổ chức phi chính phủ. Trong tuyên bố hôm 15/03/2025, thủ tướng Hungary xem đó là « sâu mọt » nhận tiền tài trợ từ các nguồn « tham nhũng » của nước ngoài. Viktor Orban khẳng định muốn « phá hủy cỗ máy tài chính, nhờ vào những đồng đô la tham nhũng, đã mua chuộc các chính trị gia, thẩm phán, nhà báo và các tổ chức dân sự giả mạo ». Ông Orban nhấn mạnh sẽ « giải tán đội quân trong bóng tối » này. Sau khi chính phủ Mỹ cắt giảm nhiều viện trợ nhân đạo cho nước ngoài, ông Orban hồi tháng 02 đã tuyên bố ý định « xóa sổ » các mạng lưới quốc tế đang hoạt động tại Hungary.

(RFI) - Serbia : Biển người biểu tình chống chính phủ tại thủ đô Beograd. Ngày 15/03/2025, tại thủ đô Beograd, hơn 100.000 người đã xuống đường tham gia một cuộc biểu tình tiếp theo phong trào chống chính phủ tham nhũng đòi thay đổi chế độ do sinh viên Serbia khởi xướng từ nhiều tháng nay. Trước áp lực của đường phố tổng thống Serbia, Aleksandar Vucic đã lên truyền hình xoa dịu dân chúng. Ông đã từ bỏ giọng điệu cứng rắn của mình. Không còn những cáo buộc về các đặc vụ nước ngoài hay các cuộc đảo chính tưởng tượng nhằm gieo rắc nỗi sợ hãi cho dân chúng. Ông Vucic đã thừa nhận các cuộc biểu tình diễn ra ôn hòa và các sự cố chỉ xảy ra ở mức hạn chế. Tổng thống Vucic thừa nhận mong muốn thay đổi của người dân

(RFI) – Ý : Biểu tình ủng hộ Liên Âu ở Roma. Hành chục nghìn người, hôm qua 15/03/2025, đã tập hợp tại quảng trường Popolo để ủng hộ Liên Hiệp châu Âu và thể hiện sự đoàn kết trong bối cảnh tranh cãi về tái vũ trang châu Âu. Những người tham gia biểu tình có những quan điểm khác nhau, nhưng đều bày tỏ lập trường ủng hộ châu Âu, trong đó có nhà báo Michele Serra, người tổ chức cuộc biểu tình, nhấn mạnh đến tầm quan trọng của nền dân chủ.

(AFP) - Canada xem xét lại việc mua chiến đấu cơ F-35 của Mỹ. Thông báo của Ottawa được đưa ra hôm 15/03/2025, trong bối cảnh căng thẳng với chính quyền Donald Trump gia tăng. Bộ Quốc Phòng Canada cho biết tân thủ tướng Mark Carney, mới nhậm chức hôm 14/03, muốn xem xét các định hợp đồng mua F-35 có phải là thương vụ tốt nhất đối với Canada hay không và liệu có lựa chọn nào khác tốt hơn để đáp ứng nhu cầu của Ottawa. Năm 2023, chính phủ Canada đã ký hợp đồng với tập đoàn quốc phòng Lockheed Martin của Mỹ mua 88 máy bay F-35 và đã thanh toán 16 máy bay chiến đấu cơ, dự kiến được giao vào đầu năm 2026.

(AFP) - Pháp : Tư pháp cho phép Pavel Durov, nhà sáng lập Telegram, sang Dubai. Pavel Durov đã bay sang Dubai hôm 15/03/2025 và được Paris cho phép lưu lại Dubai, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất vài tuần. Đây là nơi đặt trụ sở của Telegram. Các luật sư của Durov và một phát ngôn viên của Telegram đều từ chối đề nghị bình luận thông tin. Vị tỉ phú 40 tuổi, mang nhiều quốc tịch, trong đó có Nga, Pháp và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất bị cảnh sát Pháp bắt hồi tháng 08/2024 với cáo buộc về hàng loạt tội danh liên quan đến tội phạm có tổ chức. Sau đó, Durov được tại ngoại với số tiền bảo lãnh 5 triệu euro, nhưng chịu sự giám sát chặt chẽ của tư pháp Pháp, phải đến đồn cảnh sát 2 lần/tuần, cũng như bị cấm rời khỏi lãnh thổ Pháp.

(AFP) – Houthi dọa trả đũa Mỹ. Phiến quân Yemen thân Iran, hôm nay 16/03/2025, đã tuyên bố như trên sau khi Hoa Kỳ oanh kích vào nhiều căn cứ của lực lượng Hồi Giáo ở Yemen, bao gồm thủ đô Sanaa, khiến ít nhất 31 người chết. Trước đó một hôm, tổng thống Mỹ Donald Trump đã cam kết sẽ bắt "những kẻ khủng bố Houthi" phải nếm mùi "địa ngục". Về phần mình, Iran đã lên án các cuộc tấn công "tàn bạo" của Mỹ và cảnh báo sẽ đáp trả mọi cuộc tấn công của Washington.

(Euronews) – Mỹ : Chính quyền Trump cân nhắc cấm hoặc hạn chế nhập cảnh đối với công dân hơn 40 quốc gia. Báo The New York Times của Mỹ, hôm qua 15/03/2025, đưa tin chính quyền Trump đang xem xét áp dụng những biện pháp mới đối với những  người muốn nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Chính quyền Mỹ dự kiến phân loại thành ba nhóm đối tượng : Danh sách đỏ (11 quốc gia) : cấm nhập cảnh hoàn toàn vào Hoa Kỳ (Afghanistan, Iran, Bắc Triều Tiên…). Danh sách màu cam (10 quốc gia) : hạn chế nhập cảnh, nhưng không phải là cấm hoàn toàn (Nga, Pakistan, Venezuela…). Danh sách vàng (22 quốc gia) : những nước có 60 ngày để bù đắp những thiếu sót, nếu không sẽ bị chuyển sang một trong hai nhóm trên. Dự án này có thể sẽ thay đổi trước khi được Nhà Trắng phê duyệt.

(AFP) – Bách Độ cho ra mắt hai mô hình trí tuệ nhân tạo mới. Đại tập đoàn về công nghệ của Trung Quốc, hôm nay 16/03/2025, đã trình làng hai mô hình trí tuệ nhân tạo mới tích hợp vào robot trò chuyện Ernie Bot để cạnh tranh với trí tuệ nhân tạo của startup DeepSeek, cũng của Hoa Lục. Các mô hình X1 và Ernie 4.5 được thiết kế để cung cấp hiệu suất vượt trội trong khi có chi phí thấp hơn so với công nghệ của DeepSeek.

(AFP) - Lốc xoáy và bão Mỹ : Ít nhất 33 người chết, nhiều người bị thương. Lốc xoáy và bão hôm 15/03/2025 càn quét ở miền trung và nam đất nước.Nhà chức trách hôm nay 16/03/2025 thông báo là ít nhất 250.000 hộ gia đình ở miền trung cho đến sáng nay vẫn mất điện. Cơ quan Khí tượng Quốc gia sáng hôm nay 16/03 cảnh báo là sẽ có những cơn giông dữ dội, gió lốc, mưa đá và lốc xoáy ở phía đông nam. Năm 2024, lốc xoáy đã gây nhiều tai nạn và khiến 54 người thiệt mạng trên toàn nước Mỹ, theo số liệu của Đài quan sát Đại dương và Khí quyển quốc gia (NOAA).

(AFP) - Ít nhất 60 người chết và hơn 100 người bị thương trong một vụ cháy ở vũ trường ở Bắc Macédonia. Tai nạn xảy ra trong đêm 15 rạng sáng 16/03/2025. Hộp đêm "Pulse" tại Kocani, cách thủ đô Skopje khoảng 100 km, đêm qua có buổi biểu diễn của DNK, một nhóm nhạc hip-hop rất nổi tiếng tại Bắc Macédonia. Bộ trưởng Nội Vụ Pance Toskovski cho biết theo thông tin ban đầu, vụ hỏa hoạn xảy ra do các tia lửa điện từ thiết bị bắn pháo hoa trong buổi diễn.