TIN TỔNG HỢP - 02/04/2025

 RFI

(Reuters) - Lãnh đạo Trung Quốc và châu Âu tới Việt Nam trong những tuần tới. Reuters hôm nay, 02/04/2025, dẫn lời hai quan chức Việt Nam nắm rõ hồ sơ này, cho biết chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ hội đàm với các lãnh đạo Việt Nam tại Hà Nội ngày 14/04.  Bộ Ngoại giao Việt Nam và bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa trả lời yêu cầu bình luận. Theo các nguồn tin Việt Nam, một trong các trọng tâm của chuyến thăm này là bàn về các tuyến đường sắt kết nối hai nước. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và chủ tịch Ủy Ban Châu Âu có thể tới Việt Nam trong những tuần tiếp theo, theo một số quan chức và nhà ngoại giao châu Âu.

(AFP) - Chiến tranh Ukraina : Một người chết và 10 người bị thương trong các cuộc tấn công bằng drone của Nga tại hai tỉnh Zaporijjia và Kharkov. Theo cơ quan quân sự địa phương, tại một ngôi làng ở tỉnh Zaporijjia, một người đàn ông 45 tuổi bị chết khi một drone tấn công vào các xe hơi đêm hôm qua, 01/04/2025. Theo chỉ huy quân sự tỉnh Kharkiv, Nga vừa có đợt tấn công lớn bằng drone khiến 8 người bị thương.

(AFP) - Pháp cung cấp tên lửa Mistral 3 cho Đan Mạch trong khuôn khổ thỏa thuận quốc phòng chiến lược. Chính quyền Paris, hôm qua 01/04/2025, đã ký một thỏa thuận cung cấp hàng trăm tên lửa địa đối không Mistral 3 cho Copenhagen nhân chuyến thăm Pháp của nhà vua Đan Mạch Frederik  X. Ngoài ra, Đan Mạch cũng thông báo sẽ mua xe bọc thép Patria  của Phần Lan. Động thái này của Đan Mạch diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ không ngừng thúc ép các nước châu Âu mua vũ khí của Mỹ.

(AFP) - Thổ Nhĩ Kỳ : Lãnh đạo đối lập kêu gọi toàn dân không mua sắm để phản đối việc bắt giữ sinh viên biểu tình ủng hộ thị trưởng Istanbul đang bị giam giữ. Ông Özgür Özel, lãnh đạo đảng Cộng hòa Nhân dân (CHP - đảng Dân chủ Xã hội) đưa ra lời kêu gọi trên mạng X. Từ một tuần nay, lãnh đạo CHP cũng kêu gọi tẩy chay hàng chục công ty Thổ Nhĩ Kỳ, được cho là thân cận với chính phủ, trong một tuần, để gây sức ép lên chính phủ. Văn phòng công tố Istanbul tuyên bố mở điều tra về tội « kích động thù hận », theo hãng thông tấn chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu. Thị trưởng Istanbul, Ekrem Imamoglu, đối thủ chính của tổng thống Tayip Erdogan, bị bắt ngày 19/3, với cáo buộc « tham nhũng ». Vụ bắt giữ gây làn sóng biểu tình chưa từng có ở Thổ Nhĩ Kỳ.

(Reuters) - Israel sẽ mở rộng chiến dịch ở Gaza và sơ tán thường dân. Trong thông cáo ngày 02/04/2025, bộ trưởng Quốc Phòng Israel Katz cho biết mục đích là nhằm chiếm giữ nhiều khu vực rộng lớn và gộp vào các vùng an toàn ở dải Gaza. Việc này đòi hỏi phải sơ tán thường dân Palestine khỏi các vùng chiến sự. Israel cũng kêu gọi người dân Gaza loại bỏ Hamas và giải phóng cho các con tin còn bị giam giữ từ tháng 10/2023 vì đây là cách duy nhất để chấm dứt chiến tranh.

(AFP) - Tranh cử Mỹ : Trump gánh chịu thất bại đầu tiên trong kể từ thắng lợi tháng 11/2024. Trong cuộc bỏ phiếu hôm qua, 01/04/2025, tại bang Wisconsin, vốn nghiêng về phe bảo thủ, bà Susan Crawford, được đảng Dân Chủ hậu thuẫn, đã đắc cử vào ghế thẩm phán Tòa án Tối cao bang. Wisconsin từng được coi là  cứ địa của phe Trump.

(AFP) - Thượng nghị sĩ Dân Chủ Mỹ phá kỷ lục phát biểu trước Thượng Viện. Trong suốt hơn 25 tiếng liên tiếp, thượng nghị sĩ Cory Booker đã chỉ trích không ngừng chính sách của tổng thống Donald Trump. Ông bắt đầu phát biểu lúc 20 giờ 05 ngày 31/03/2025 (giờ địa phương) với thông báo : « Tôi đứng lên với mục đích phá vỡ hoạt động bình thường của Thượng Viện Hoa Kỳ cho đến khi nào tôi còn sức lực. Tôi đứng lên tối nay vì tôi thành thật nghĩ rằng đất nước chúng ta đang bị khủng hoảng ». Không ăn uống, không nhu cầu vệ sinh, ông chỉ nhường lời vào tối 01/04. Bài phát biểu việt dã của thượng nghị sĩ bang New Jersey đã đánh bại kỷ lục 24 tiếng 18 phút vào năm 1957 của thượng nghị sĩ Strom Thurmong bang Nam Carolina ủng hộ phân biệt đối xử và phản đối một đạo luật về quyền công dân.

(AFP) - Thủ tướng Đan Mạch thăm đảo Groenland. Ngày 02/04/2025, bà Mette Frederiksen đến hòn đảo tự trị ở Bắc Mỹ sau chuyến thăm căn cứ Pituffik trên đảo của phó tổng thống Mỹ JD Vance. Chuyến công du 3 ngày của thủ tướng Frederiksen còn nhằm đánh dấu chủ quyền của Đan Mạch và nói « Không » với tham vọng « thâu tóm » của tổng thống Mỹ Donald Trump. Ngày 01/04, bộ Ngoại Giao Đan Mạch cho biết ngoại trưởng Lars Løkke Rasmussen muốn gặp đồng nhiệm Mỹ Marco Rubio bên lề hội nghị ngoại trưởng các nước NATO sắp tới.

(AFP) - Pháp : Tư pháp thông báo dự tính ra phán quyết phúc thẩm vào hè 2026 trong vụ Marine Le Pen. Nguyên chủ tịch đảng cực hữu Pháp Rassemblement National RN, ba lần ứng cử tổng thống, bà Le Pen đã bị phạt án tù, và đặc biệt là tước quyền ứng cử ngay lập tức trong vòng 5 năm, với tội danh đóng vai trò chủ chốt trong vụ biển thủ công quỹ của Nghị Viện Châu Âu để thuê trợ lý nghị sĩ, nhưng lại làm việc cho đảng RN. Phán quyết này gây tranh luận mạnh mẽ trong chính giới. Đảng RN tố cáo tư pháp ngăn chặn bà Le Pen ra tranh cử tổng thống vào năm 2027. Cáo buộc này sẽ bị bác bỏ nếu tòa phúc thẩm ra phán quyết vào hè năm 2026.

(AFP) - Tổng thống Nga Vladimir Putin tiếp thủ lĩnh sắc tộc Serbia Milorad Dodik, đang bị truy nã ở Bosnia. Cuộc gặp diễn ra hôm qua 01/04/2025, tại điện  Kremlin. Ông Dodik bị chính quyền Bosnia truy nã vì tấn công trật tự hiến định. Hai bên thảo luận về tình hình Bosnia và quan hệ giữa Nga và Cộng Hòa Srpska, khu vực của người Serbia ở Bosnia. Ông Dodik đã gọi Nga là « quốc gia rất quan trọng » đối với Cộng Hòa Srpska.

(RFI) - Động đất ở Miến Điện : Chính quyền quân sự không ngừng bắn. Trận động đất đã làm hơn 2.700 người chết và 4.500 người bị thương tính đến 02/04/2025. Mặc dù vậy, chính quyền quân sự tiếp tục oanh kích vào các khu vực do quân nổi dậy kiểm soát. Các nhóm vũ trang sắc tộc tuyên bố ngừng bắn tạm thời để ứng phó với thảm họa, trong khi Liên Hiệp Quốc kêu gọi chính quyền quân sự ngừng bắn.

(AFP) - Vụ tòa nhà 30 tầng công ty Trung Quốc xây tại Bangkok bị sập do động đất : Sứ quán Trung Quốc kêu gọi các công ty Trung Quốc tôn trọng luật pháp địa phương. Kêu gọi được đăng trên Facebook hôm qua, 01/04/2025. Trận động đất cuối tuần qua đã biến tòa nhà thành một đống đổ nát chỉ trong vài giây, khoảng mười người thiệt mạng và hơn 70 người vẫn còn mắc kẹt trong đống đổ nát. Phần lớn nạn nhân là công nhân mang quốc tịch Miến Điện, Lào, Cam Bốt và Thái Lan. Hôm 30/03, chính phủ Thái Lan ra lệnh điều tra về các tiêu chuẩn an toàn của công trình.

(AFP) - Vụ tai nạn xe hơi (có chức năng) tự hành của hãng Trung Quốc Xiaomi gây chấn động tại Hoa Lục. Công ty Xiao Mi hôm qua, 01/04/2025, cho biết sẽ hợp tác với cảnh sát trong việc điều tra về vụ tai nạn xe hơi chết người này. Xe ô tô điện tự hành Xiaomi SU7 đã đâm chết ba nữ sinh hôm 29/03/2025, khi lao vào một rào chắn bê tông với tốc độ 97km/h. Giá cổ phiếu của Xiaomi giảm 5% sau tai nạn. Xiaomi tham gia thị trường ô tô điện từ tháng 3/2024. Kể từ đó, xe ô tô điện SU7 của hãng đã bán được 200.000 chiếc, giá khoảng 210.000 nhân dân tệ (tương đương 26.800 euro). Xiaomi khẳng định xe có chức năng tự hành nhưng không nhằm thay thế tài xế.

(AFP) - New Zealand : Một người bị đưa nhầm vào viện tâm thần. Nhà chức trách, hôm nay 02/04/2025, cho biết một cô bé 11 tuổi đã bị đưa vào viện tâm thần sau khi cảnh sát nhầm cô với một bệnh nhân trưởng thành. Sự việc xảy ra ngày 09/03 khi cô đang đứng ở trên một cây cầu tại thành phố Hamilton, đúng lúc cảnh sát đi ngang qua và nhầm cô với một bệnh nhân mất tích 20 tuổi. Cảnh sát đã đưa cô bé, với « khả năng nói hạn chế », vào « đơn vị chăm sóc tâm thần chuyên sâu » và cô bị tiêm thuốc chống loạn thần. Cô đã ở trong bệnh viện 12 tiếng trước khi cảnh sát phát hiện sự nhầm lẫn và báo với gia đình để đón cô về.

(AFP) - Diễn viên Mỹ Val Kilmer qua đời. Nam diễn viên từng xuất hiện trong các bộ phim Top Gun hay Batman Forever đã từ trần hôm qua 01/04/2025 tại Los Angeles, Mỹ, hưởng thọ 65 tuổi. Ông cũng từng thủ vai ca sĩ Jim Morrison trong bộ phim The Doors năm 1991 của đạo diễn Oliver Stone. Con gái Mercedes Kilmer cho biết cha cô qua đời vì bệnh viêm phổi. Ông Kilmer cũng từng bị chẩn đoán ung thư vòm họng vào năm 2014, nhưng đã chữa khỏi.