Đại sứ Anh: ‘Bệnh nhân không thể tự mổ’

Đại sứ Antony Stokes tiếp nhà báo Việt Nam.

Đại sứ Vương Quốc Anh nói để chống tham nhũng thành công, Việt Nam cần thiết lập hệ thống tư pháp độc lập và truyền thông tự do.

Khuyến cáo của Tiến sỹ Antony Stokes được đưa tại “Đối thoại về phòng, chống tham nhũng lần thứ 11” tại Hà Nội mới đây.

Chủ đề Đối thoại “Công tác phòng, chống tham nhũng tại địa phương, thực trạng và giải pháp” được tổ chức trong bối cảnh Tổ chức Minh bạch quốc tế mới đây công bố chỉ số nhận thức tham nhũng 2012 theo đó đánh sụt hạng Việt Nam 11 bậc so với năm ngoái từ thứ hạng 123 xuống 176.

Trong bài phát biểu khai mạc, Đại sứ Stokes cũng nhấn mạnh tới một số thay đổi mà ông mô tả là đáng kể bao gồ bước thay đổi về thể chế theo đó Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống Tham nhũng sẽ dưới quyền chỉ đạo của Tổng bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng.

"Để thành công Việt Nam phải tự tìm cho mình cách thiết lập tính độc lập của hệ thống tư pháp, phải có truyền thông tự do và cơ chế từ bên ngoài giám sát khâu giải trình trách nhiệm"

Tiến sỹ Antony Stokes, Đại sứ Vuơng Quốc Anh tại Việt Nam

“Theo tôi, mấu chốt là bệnh nhân không thể tự phẫu thuật cho mình được.
“Để thành công Việt Nam phải tự tìm cho mình cách thiết lập tính độc lập của hệ thống tư pháp, phải có truyền thông tự do và cơ chế từ bên ngoài giám sát khâu giải trình trách nhiệm.
“Tôi khuyến khích các Đối tác Phát triển, đại diện cơ quan của Đảng và chính phủ, và các tổ chức phi chính phủ ở đây ngày hôm nay làm việc cùng nhau để hướng tới một bước thay đổi trong nỗ lực tập thể của chúng ta nhằm đương đầu với tham nhũng.", Tiến sỹ Stokes nói vào ngày 6/12/2012.
Anh Quốc hiện là nhà tài trợ điều phối về phòng chống tham nhũng của các Đối tác Phát triển Quốc tế cho Việt Nam.
Đại sứ Anh, trong lần Bấm đối thoại trước, từng cảnh báo tham nhũng là một vấn đề mang tính hệ thống tại Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua và rằng tham nhũng đe dọa sự phát triển và ổn định của đất nước cũng như uy tín của Việt Nam.

Đe dọa ổn định

Vai trò lãnh đạo nỗ lực chống tham nhũng được chuyển từ Thủ tướng sang Tổng Bí thư.

Quốc hội Việt Nam cuối tháng trước bỏ phiếu với tỷ lê 94.98% loại bỏ mô hình Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nắm để lập một ban cùng tên nhưng do Trung ương Đảng nắm để phụ trách công tác khó khăn này.
Ban Chỉ đạo Trung ương thuộc Bộ Chính trị sẽ do Tổng Bí thư làm trưởng ban nhưng chưa rõ ban mới này bao giờ sẽ bước vào hoạt động.
Ngoài ra báo cáo của Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện trình trước Quốc hội cho thấy rằng các tổ chức, hoạt động của Ban chỉ đạo sẽ không được quy định trong văn kiện luật Phòng chống Tham nhũng, mà nêu trong văn kiện của Đảng để "vẫn đảm bảo phù hợp với Hiến pháp, pháp luật".
Tuy nhiên, với thực trạng chưa có luật về Đảng Cộng sản và quyền lực của Đảng này chủ yếu chỉ được ghi trong Điều 4 Hiến pháp 1992, chưa rõ việc triển khai thực hiện hoạt động của Ban này sẽ dựa trên cơ sở pháp lý gì ngoài những điều nêu ra trong Quốc hội khóa này.Ngoài ra, trong bối cảnh quyền lực của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bị thu hẹp sau Hội nghị Trung ương 6, mọi động thái tập trung quyền lực vào tay Tổng bí thư Đảng và Chủ tịch nước khiến người ta không thể không đặt ra câu hỏi về khả năng đấu đá phe phái.

Tiến sĩ Bấm David Koh, chuyên viên cao cấp Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore từng trả lời BBC rằng đặt cơ chế chống tham nhũng dưới sự chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là có lý.
Còn cụ bà chống tiêu cực Bấm Lê Hiền Đức vừa tròn 82 tuổi, người được Tổ chức Minh bạch Quốc tế trao giải tướng, cũng từng nói với BBC rằng bà không hy vọng nhiều về quyết định chuyển vai trò chống tham nhũng từ Chính phủ sang Đảng bởi điều mà bà gọi là "Quan nào mặt cũng nhọ cả, chỉ khác nhau là nhọ ít hay nhiều mà thôi".
Dù vậy, các nỗ lực chống tham nhũng từ phía chính quyền vẫn được các quốc gia cấp viện cho Việt Nam hoan nghênh và hối thúc triển khai nhằm đưa hệ thống quản trị công của nước này tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam cam kết theo đuổi.