Đổi hướng? Ông Duterte tìm kiếm một liên minh với Nga và Trung Quốc

Tác giả: Andrei Popescu | Dịch giả: Kim Xuân

28 Tháng Chín , 2016

Các nhà phân tích đang tự hỏi mối quan hệ Mỹ-Philippines sẽ diễn biến như thế nào, nhất là sau khi Tổng thống Duterte thông báo đang lên kế hoạch xây dựng liên minh với hai trong số các đối thủ của Washington: Trung Quốc và Nga.

Tổng thống Philippine Rodrigo Duterte. (Ảnh chụp)

Hôm thứ 2, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố sẽ tới thăm Nga và Trung Quốc trong năm nay để phát triển một chính sách đối ngoại độc lập và để “mở liên minh” với hai cường quốc kình địch với Mỹ.

Ông Duterte tuyên bố Philippines đã đạt đến “điểm không thể quay đầu” trong quan hệ với Mỹ và muốn tăng cường quan hệ với các nước khác. Tuy nhiên, ông đã chọn hai cường quốc thế giới kình địch với Washington trên vũ đài chính trị quốc tế.

Tuần trước, nhà lãnh đạo Philippines tuyên bố sẽ sớm đến thăm Trung Quốc, nước mà Philippines đang căng thẳng trong quan hệ sau phán quyết thuận lợi của Tòa trọng tài về vụ khiếu nại của Philippines liên quan đến Biển Đông trong tháng 7. Ông cũng cho biết Thủ tướng Nga Dimitri Medvedev đang đợi ông ở Moscow.

Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền ở phần lớn Biển Đông, tuyến thương mại mà hàng hóa vận chuyển qua hàng năm đạt giá trị 5 nghìn tỷ đô la. Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền lãnh thổ một phần ở Biển Đông. Tòa trọng tài ở The Hague đã phản bác trong tháng 7 những tham vọng của Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp trong một vụ kiện do Philippines đệ đơn. Tuy nhiên quyết định này không được Bắc Kinh công nhận.

“Tôi đã sẵn sàng để không thực sự để phá vỡ mối quan hệ (với Mỹ?), nhưng chúng tôi sẽ mở liên minh với Trung Quốc. [Ngoài ra] Thủ tướng Medvedev đang đợi chuyến thăm của tôi”, ông Duterte nói với các phóng viên, đồng thời cho biết ông sẽ mở “phía bên kia của hàng rào ý thức hệ”.

Ngoài ra, ông Duterte cũng tuyên bố các khoản đầu tư luôn được chào đón và đã bỏ qua những lo sợ được công bố tuần trước của tổ chức đánh giá xếp hạng Standard and Poor về nền kinh tế Philippines trong nhiệm kỳ của ông và sự khó lường của ông.

“Các bạn đừng để ý đến xếp hạng. Tôi sẽ mở cửa Philippines cho kinh doanh, cho liên minh mậu dịch và thương mại”, Tổng thống nêu rõ.

Ông Duterte cũng tuyên bố sẽ mở cửa cho các công ty viễn thông và các hãng hàng không, hai lĩnh vực từ lâu do trong nước kiểm soát và bị chỉ trích là không cạnh tranh. Tuy nhiên, ông không nói rõ thêm về vấn đề này.

Tổng thống Philippines còn tuyên bố sẽ loại trừ sự tham gia của Philippines vào một cuộc xung đột trên biển nếu do Mỹ khởi đầu, bất chấp một hiệp ước ký kết năm 1951 giữa hai nước, mà trên cơ sở hiệp ước đó Duterte và Manila có nghĩa vụ hợp pháp để hỗ trợ Washington.

Hiện chưa rõ liệu các quyết định và nhận xét của ông Duterte có ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ giữa Mỹ và Philippines hay không. Quân đội Mỹ và Philippines đã lên kế hoạch để tiến hành một cuộc tập trận hải quân chung trong nửa đầu tháng 10.

Hôm thứ 2, Đại sứ quán Mỹ tại Manila thông báo sẽ điều hai máy bay C130 và 100 binh sĩ tới một căn cứ không quân ở miền Trung Philippines trong 2 tuần, như một phần của một thỏa thuận về luân chuyển quân.