Giết người chỉ bị 18 tháng tù?

Lan Hương, phóng viên RFA
2017-03-28

Hung thủ Trịnh Danh Thịnh đi taxi đến hầu tòa.

Screen captured

Giết người chỉ bị 18 tháng tù?

00:00/00:00

 

Nhiều bản án mà tòa các cấp Việt Nam tuyên bị dư luận cho là thiếu công tâm, không đủ sức thuyết phục và bị chỉ trích ẩn chứa nhiều nguyên nhân phía sau.

Mang dao vào lớp

Phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án hai học sinh trường THPT Thảo Nguyên ở Mộc Châu, Sơn La diễn ra trong 2 ngày, 23 và 24/3 và Tòa án Nhân dân tỉnh Sơn La đã tuyên Trịnh Danh Thịnh 18 tháng tù với cáo buộc phạm tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng theo quy định tại khoản 1 điều 96.

Theo nguồn tin mà gia đình nạn nhân cung cấp cho Đài Á Châu Tự Do, thì vào ngày 9/5/2016, Hoàng Quang Anh trong lúc nóng giận vì bạn gái đi chơi với Trịnh Danh Thịnh, đã buông những lời đe dọa Thịnh. Đến sáng ngày 10/5, trước khi đi học Thịnh đã chuẩn bị sẵn một con dao. Đến lớp, Thịnh kể cho bạn bè nghe về việc mình bị dọa đánh, bạn học cùng Thịnh là Bùi Anh Tuấn đã đưa thêm một con dao khác cho Thịnh nói là để đề phòng.

Bây giờ đi học trên ghế nhà trường, thử hỏi có ai được phép mang 2 con dao...Thử hỏi nhà trường nào quản lý như thế?
- Ông Triển

Giờ ra chơi, thấy Quang Anh đến tìm ngoài hành lang, Thịnh đã giấu con dao ở bàn đầu tiên trong lớp học. Lúc bị Quang Anh đánh, Thịnh không đánh trả mà chạy vào trong lớp lấy dao đâm chém Quang Anh nhiều nhát vào đầu, vai, tay. Khi Quang Anh đuối sức, Thịnh đã đâm thẳng một nhát từ trên xuống vào bên ngực phải, làm đứt động mạch chủ dưới xương đòn và thủng một lá phổi. Do mất nhiều máu, và bị trọng thương, Quang Anh đã tử vong trên đường đến bệnh viện Hòa Bình.

Ông Triển, bác ruột của nạn nhân, nhận xét về mức án mà tòa tuyên đối với hung thủ Trịnh Danh Thịnh:

Bây giờ đi học trên ghế nhà trường, thử hỏi có ai được phép mang 2 con dao, một con tự chế từ nhà, một con bạn tiếp tay cho. Thử hỏi nhà trường nào quản lý như thế? Và luật pháp nào cho phép chỉ vì mâu thuẫn mà chủ định giết người như thế, mà lại cho là phòng vệ.

Tòa bác nhân chứng

Gia đình nạn nhân còn cho biết thêm rằng khi đến dự phiên tòa, thủ phạm bắt taxi đến, dự xong bắt taxi về mà không phải chịu bất cứ sự quản chế nào từ công an. Ngoài ra, trên mạng xã hội còn tràn ngập những hình ảnh Thịnh đi ăn chơi, hò hát những ngày sau khi vụ án xảy ra. Gia đình còn nhận thấy sự phân biệt đối xử lớn khi các nhân chứng cho Thịnh đều được tòa gửi giấy triệu tập mời đến dự phiên sơ thẩm, trong khi gia đình nạn nhân phải tự đi tìm nhân chứng và tự mời đến.

Gia đình nạn nhân không được dự phiên tòa. Screen captured. 

Ông Triển cho chúng tôi biết thêm về cách tòa tiếp nhận thông tin từ các nhân chứng cho nạn nhân:

Các cháu cùng lớp làm chứng cho gia đình nhưng tòa bác bỏ hoàn toàn. Họ còn mua chuộc cả các bác sĩ ở bệnh viện Thảo Nguyên để nói rằng vết thương đó là do bác sĩ rạch để nối động mạch. Hai vết thương tạo hình chữ T mà kết quả chụp chiếu ở bệnh viện cho thấy, nhưng tòa bác bỏ hết. 

Về phần nhà trường, nhiều ý kiến cho rằng việc để học sinh mang vũ khí nguy hiểm đến trường và sau đó sử dụng như trong trường hợp Trịnh Danh Thịnh mà không hề bị phát hiện, ngăn chặn là có cả phần trách nhiệm do quản lý học sinh lỏng lẻo. Gia đình nạn nhân cho biết cách hành xử của trường THPT Thảo Nguyên trước vụ việc này:

Từ khi đó đến giờ nhà trường không có trách nhiệm gì cả. Chúng tôi đã từng có đơn gửi lên sở giáo dục và bộ giáo dục và nhà trường nhưng trường nói rằng chỉ có trách nhiệm nhìn thấy cháu như vậy thì đưa cháu ra bệnh viện gần nhất, còn lại trách nhiệm của công an và tòa án điều tra chứ nhà trường đã hết trách nhiệm.

Làm sao tìm công lý?

Luật sư Võ An Đôn, người từng tham gia vụ án đòi công lý cho nạn nhân Ngô Thanh Kiều ở Phú Yên bị 5 công an dùng nhục hình đến chết nhận định về bản án mà tòa sơ thẩm tại Sơn La tuyên đối với Trịnh Danh Thịnh:

Tôi thấy việc tòa án nhân dân tỉnh Sơn La xử phạt em Trịnh Danh Thịnh đã đâm chết em Hoàng Quang Anh 18 tháng tù về tội giết người do phòng vệ chính đáng là hoàn toàn không đúng quy định pháp luật và bộ luật tội phạm bởi vì trong trường hợp này không phải là phòng vệ mà là giết người theo điều 95 Bộ luật hình sự với mức án là tử hình mới đúng. 

Trong trường hợp này không phải là phòng vệ mà là giết người theo điều 95 Bộ luật hình sự với mức án là tử hình mới đúng.
- Luật sư Võ An Đôn 

Luật sư Võ An Đôn giải thích thêm về quy định phòng vệ chính đáng, và vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, cũng như phân tích động cơ gây án trong vụ việc này:

Con dao này là công cụ gây án đã được chuẩn bị từ trước. Thứ hai là theo quy định của pháp luật thì phòng vệ chính đáng là anh A đánh anh B bằng tay, thì anh B chống trả bằng tay, như vậy gọi là phòng vệ chính đáng. Vượt quá giới hạn là khi 2 bên không tương xứng với nhau. Tuy nhiên trong trường hợp này em Thịnh đã 19 tuổi, vượt quá tuổi trưởng thành, và lại to khỏe hơn em Hoàng Quang Anh nhưng lại có chủ ý giết người từ trước nên mới chuẩn bị phương tiện giết người từ trước.

Hiện gia đình nạn nhân cho biết chưa bằng lòng với bản án và muốn tiếp tục làm những gì có thể để đòi lại công bằng cho người đã khuất. Luật sư Võ An Đôn có đưa ra một số cách nếu gia đình muốn kháng án:

Tòa án mới xử sơ thẩm, nếu gia đình không đồng ý thì trong vòng 15 ngày kháng cáo lên tòa án tối cao xét xử lại. Nếu kháng cáo lên tòa án tối cao với sự vào cuộc của giới truyền thông thì án này có thể bị hủy và có thể sẽ bị khởi tố vào tội giết người mới đúng.

Công luận tại Việt Nam trong thời gian qua tỏ rõ bất bình trước những bản án nặng cho người dân, trong khi nhiều quan chức, cán bộ Nhà Nước vi phạm và gây hậu quả nặng nề nhưng mức án không tương xứng.

Tại buổi làm việc với các cơ quan thi hành án thuộc các bộ Công an, Quốc phòng, Tư pháp ngày 17/2/2017, ông Trần Đại Quang, Chủ tịch nước Việt Nam yêu cầu: "Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, đề cao tinh thần Thượng tôn pháp luật, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo đảm hoạt động thi hành án cả về hình sự, dân sự, hành chính chính xác, khách quan, đúng pháp luật". Tuy nhiên, giữa những phát biểu của giới lãnh đạo và thực tế xảy ra trong cuộc sống sự khác biệt vẫn còn quá lớn.