TC đẩy châu Á-Thái Bình Dương chạy đua trang bị tầu ngầm
30/08/2016
Một vụ rò rỉ dữ liệu liên quan đến thế hệ tầu ngầm mới của Ấn Độ cho thấy rõ hơn cuộc chiến tầu ngầm đang trở thành trọng tâm cuộc chạy đua vũ trang tại châu Á-Thái Bình Dương.
Theo báo mạng Foreignpolicy.com (26/08/2016), đối mặt với một nước Trung Hoa mạnh tay chi tiền cho cỗ máy quân sự và tăng cường những đòi hỏi chủ quyền quá đáng tại các hòn đảo đang có tranh chấp, các đối thủ của Bắc Kinh buộc phải đầu tư cho quân đội để có thể ngăn chặn quân đội giải phóng TC ngày càng hùng hậu. Tại khu vực Đông Nam Á, các nước láng giềng của TC chi rất nhiều để mua tầu ngầm, những cỗ máy yên tĩnh chạy bằng điện và diesel có khả năng qua mặt lực lượng quốc phòng TC.
Trong bối cảnh đó, tiết lộ vào tuần trước của nhật báo Australian về vụ rò rỉ 20.000 trang dữ liệu liên quan đến thiết kế kỹ thuật chi tiết của tầu ngầm lớp Scorpene, được Pháp bán cho Ấn Độ, đã gây nên làn sóng lo ngại. New Delhi ngay lập tức yêu cầu chính quyền Pháp điều tra làm sao một nhà sản xuất nổi tiếng như DCNS lại có thể để mất các dữ liệu trên. Chính quyền Úc, đất nước đã chọn tập đoàn của Pháp để đóng thế hệ tầu ngầm mới, cũng nhanh chóng lên tiếng cảnh cáo nhà thầu Pháp tăng cường an ninh bảo mật.
Những phản ứng gay gắt trên cho thấy vị trí quan trọng của tầu ngầm trong cuộc chạy đua vũ trang tại châu Á. Thông qua tầu ngầm, các quốc gia đang theo dõi chặt chẽ sự phát triển quân sự của TC muốn gửi một tín hiệu rằng họ không khoanh tay đứng nhìn những đòi hỏi chủ quyền quá đáng của Bắc Kinh bằng các biện pháp cưỡng chế và đơn phương hành động, đặc biệt là ở Biển Đông.
Trang bị tầu ngầm để đối phó với lực lượng quân sự hùng hậu TC
Úc, Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Nhật Bản và Ấn Độ khó có thể kháng cự được hệ thống radar và các giàn tên lửa được đặt dọc bờ biển của TC. Tuy nhiên, các nước này có thể có được những con tầu ngầm âm thầm lướt dưới hàng rào hải quân của Bắc Kinh.
Thực vậy, trong khi TC chi hàng tỉ đô la để nâng cấp mọi mặt của quân đội, từ chiến đấu cơ đến tầu khu trục, nhưng khả năng chiến đấu chống tầu ngầm của họ thì lại ì ạch, theo nhận định của ông Bryan Clark, thành viên cao cấp tại Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách. Và kẽ hở này đã để mở một chiến lược cho các đối thủ của TC. Vị cựu thành viên Hải Quân Mỹ và cố vấn hàng đầu trong lĩnh vực tầu ngầm cũng nhận định: “Các nước này thật sự thấy tầu ngầm là yếu tố quan trọng cho đội tầu của họ”.
Còn theo ông Jonathan Greenert, cựu tư lệnh Hải Quân Mỹ, tầu ngầm là một loại vũ khí hấp dẫn cho các nước châu Á-Thái Bình Dương. Các chính phủ trong vùng có thể sẽ tăng ngân sách đầu tư mua tầu chiến trong bối cảnh đáng lo ngại là TC không ngừng phát triển kho tên lửa. Ông nhận định: “Bạn có thể chứng tỏ một cách kín đáo sức mạnh hủy diệt, và đó là một lời răn đe”.
Chính vì vậy, tiết lộ về vụ rò rỉ dữ liệu các thiết kế tầu ngầm Scorpene khiến cả hai khách hàng của tập đoàn Pháp DCNS, là Ấn Độ và Úc, lo sợ vì những tài liệu trên chứa rất nhiều thông tin vô cùng quan trọng, như thời gian lặn, các loại ngư lôi và mọi kiểu tiếng ồn trong thời gian vận hành dưới nước.
Ông Emmanuel Gaudez, phát ngôn viên của DCNS, thừa nhận vụ rò rỉ dữ liệu là một “vấn đề nghiêm trọng” và đang được chính quyền Pháp điều tra vì an ninh quốc phòng. Họ sẽ đánh giá tính chất các tài liệu bị đánh cắp, những thiệt hại có thể xảy ra cho khách hàng của DCNS, cũng như trách nhiệm của vụ rò rỉ thông tin này.
Cuộc chạy đua tầu ngầm xuất phát từ việc Bắc Kinh ngăn cản các đối thủ của mình thâm nhập vào các vùng biển nhờ một hệ thống tên lửa và căn cứ hải quân. Các giàn radar hùng hậu của TC càng khiến các đội tầu của Nhật Bản, Hoa Kỳ và một số quốc gia khác tăng cường tuần tra tại Tây Thái Bình Dương. Ngoài ra, Bắc Kinh còn triển khai vài chục hệ thống tên lửa có khả năng tấn công các mục tiêu cách bờ biển nước này hàng trăm dặm.
Việt Nam trang bị tầu ngầm để buộc TC cân nhắc đối đầu
Để đối phó với tình hình trên, từ năm 2006, Việt Nam, đất nước thường xuyên có tranh chấp lãnh hải với TC trên Biển Đông, đã mua sáu tầu ngầm lớp Kilo của Nga với tổng trị giá khoảng 2,6 tỉ đô la để triển khai ở vịnh Cam Ranh.
Các tầu ngầm Kilo tàng hình chạy bằng điện và diesel có khả năng hoạt động gần như tuyệt đối im lặng và được trang bị thủy lôi tầm ngắn và tên lửa chống tầu biển với tầm bắn khoảng 188 dặm. Những vũ khí mới của quân đội Việt Nam sẽ buộc TC phải cân nhắc kĩ trước khi quyết định đối đầu với Việt Nam. Hà Nội cũng đang tìm cách mua máy bay tuần tra P-3 Orion của Hoa Kỳ để theo dõi tầu ngầm của TC.
Dù TC có cả một hạm đội tầu hùng mạnh, trong đó có 70 tầu ngầm, đông hơn rất nhiều so với số lượng của hải quân Việt Nam, nhưng Bắc Kinh khó lòng theo dõi được những chiếc tầu ngầm mới được Hà Nội mua, được đánh giá là di chuyển nhẹ nhàng và có thể tấn công theo kiểu du kích dưới biển. Hạm đội tầu ngầm của Hà Nội có thể tiến hành một cuộc chiến không cân sức với một đối thủ hùng mạnh hơn, như chiến lược trước đây mà Việt Nam đã sử dụng để chiến thắng quân đội Mỹ và Pháp.
Việc Việt Nam mua tầu ngầm cũng góp phần làm ngân sách quân sự tại châu Á không ngừng tăng. Trong suốt thập kỷ qua, các nước trong vùng tăng cường cải tiến quân sự do TC mạnh tay đầu tư vào lĩnh vực này. Theo thống kê của Viện Nghiên Cứu Hòa Bình Quốc Tế Stockholm (Stockholm International Peace Research Institute), chi tiêu cho quân sự tại châu Á đã tăng 5,4% từ năm 2014 đến 2015, so với mức tăng 1% trên toàn thế giới.
Đông Nam Á và Nam Á, thị trường béo bở cho tầu ngầm
Indonesia cũng gia nhập thị trường tầu ngầm tàng hình chạy bằng diesel và tập trung mở rộng hạm đội tầu của mình, từ 2 lên thành 7 chiếc. Kế hoạch này được công bố vào năm 2015, với việc mua hai tầu ngầm lớp Kilo của Nga và đang chờ nhà sản xuất tầu ngầm Hàn Quốc giao ba chiếc theo đơn đặt hàng từ năm 2012. Jakarta lên kế hoạch triển khai một số tầu, cùng với chiến đấu cơ, tại một căn cứ quân sự trên quần đảo Natuna, khu vực nằm chồng lấn với “đường chín đoạn” mà TC đòi chủ quyền tại Biển Đông.
Ấn Độ thận trọng theo dõi việc TC bắt đầu cho vận hành tầu ngầm tại Ấn Độ Dương trong những năm gần đây. New Delhi thực hiện một kế hoạch đầy tham vọng nhằm đóng 24 tầu ngầm từ nay đến 30 năm nữa với mục đích theo dõi đội tầu ngầm tối tân của Bắc Kinh.
Thế nhưng, dự án tầu ngầm Scorpene đã bị gián đoạn trong vòng nhiều năm. Chiếc tầu ngầm đầu tiên INS Kalvari, nằm trong đơn đặt hàng 6 chiếc thuộc lớp này, được dự kiến giao vào năm 2012, cuối cùng phải chờ đến tận năm 2016 mới được thử ngoài khơi lần đầu tiên.
Ngoài việc dự án Scorpene gần như giậm chân tại chỗ, tiếp theo là vụ đánh cắp hơn 20.000 trang thiết kế, đã khiến chính quyền Ấn Độ phẫn nộ. Và sự kiện này cũng tác động đến Úc, khi chính phủ nước này vừa mới ký 38 tỉ đô la hợp đồng với tập đoàn DCNS để đóng một tầu ngầm tân tiến. Dựa trên thiết kế tầu ngầm nguyên tử của Pháp, tầu ngầm loại Barracuda, phiên bản ngắn, được cho là sẽ giúp Canberra thị uy sức mạnh trong khu vực ngoài khơi phía bắc Úc.
Thay vì chạy bằng nguyên tử, tầu ngầm Barracuda sử dụng điện-diesel, có khả năng thực hiện những chiến dịch ngoài khơi dài ngày và được trang bị một hệ thống điều khiển chiến đấu của Mỹ. Ônng Clark nhận xét: “Đó sẽ là tầu ngầm chạy diesel tốt nhất thế giới nếu họ (Úc và Pháp) thực hiện được”.
Paris đã vận động hành lang không mệt mỏi để đạt được hợp đồng đầy lợi nhuận này cho tập đoàn DCNS, bất chấp sự phản đối của Washington. Nhà Trắng muốn Úc chọn nhà thầu Nhật Bản để tăng cường căn cứ công nghiệp quốc phòng của quốc gia Đông Á này vào lúc mà Hoa Kỳ tìm kiếm một đồng minh chiến lược để cùng gánh trách nhiệm trong khu vực và nhằm ngăn chặn những động thái quân sự của TC.
Vụ rò rỉ thông tin nhạy cảm liên quan đến thiết kế tầu ngầm Scorpene của DCNS đã làm dấy lên nhiều nghi vấn về tình trạng bảo mật của tập đoàn này. Liệu tập đoàn của Pháp có giữ được bí mật các thông số kỹ thuật của Scorpene hay không trong khi Bắc Kinh luôn quan tâm đến khả năng của tầu ngầm này ?
Nhiều quốc gia khác đang đặt tầu Scorpene của Pháp, như Chilê, Malaysia và Brazil, cũng lo ngại trước sự kiện đánh cắp thông tin trên.
Ông Cameron Stewart, biên tập viên của Australian, tờ báo đã đưa tin về vụ đánh cắp thông tin từ DCNS, nhận định với Foreign Policy : “Tôi không nghĩ là thông tin bị đánh cắp nhằm mục đích gián điệp mà có thể là nhằm mục đích hỗ trợ, như là tài liệu tham khảo, cho một khóa học quân sự với một lực lượng hải quân trong khu vực Đông Nam Á”.
Vẫn theo ông Stewart, “những dữ liệu này đã nằm tại Đông Nam Á ít nhất trong vòng vài năm sau khi bị đánh cắp từ Pháp vào năm 2011”. Ông tin là “những dữ liệu sẽ không bị phát tán ngoài phạm vi những người nhận ở Úc, nhưng hiện vẫn chưa rõ phải chăng các thông tin đó bị sao chép, đánh cắp hay bị tiết lộ một cách nào đấy khi chúng ở Đông Nam Á”.
Thế nhưng, với danh sách dài các nước đang tìm mua tầu ngầm của Pháp, các quan chức của DCNS cũng phải điều tra xem vụ rò rỉ thông tin trên có nhằm mục đích tình báo công nghiệp hay không. Tập đoàn DCNS hiện đang cạnh tranh để giành được các hợp đồng đóng tầu ngầm cho Ba Lan và Na Uy. Theo nhận định của ông Gaudez, phát ngôn viên của DCNS, “vấn đề cạnh tranh ngày càng trở nên khó khăn và đánh cắp thông tin có thể là phương thức được sử dụng”. – Theo RFI
Theo báo mạng Foreignpolicy.com (26/08/2016), đối mặt với một nước Trung Hoa mạnh tay chi tiền cho cỗ máy quân sự và tăng cường những đòi hỏi chủ quyền quá đáng tại các hòn đảo đang có tranh chấp, các đối thủ của Bắc Kinh buộc phải đầu tư cho quân đội để có thể ngăn chặn quân đội giải phóng TC ngày càng hùng hậu. Tại khu vực Đông Nam Á, các nước láng giềng của TC chi rất nhiều để mua tầu ngầm, những cỗ máy yên tĩnh chạy bằng điện và diesel có khả năng qua mặt lực lượng quốc phòng TC.
Trong bối cảnh đó, tiết lộ vào tuần trước của nhật báo Australian về vụ rò rỉ 20.000 trang dữ liệu liên quan đến thiết kế kỹ thuật chi tiết của tầu ngầm lớp Scorpene, được Pháp bán cho Ấn Độ, đã gây nên làn sóng lo ngại. New Delhi ngay lập tức yêu cầu chính quyền Pháp điều tra làm sao một nhà sản xuất nổi tiếng như DCNS lại có thể để mất các dữ liệu trên. Chính quyền Úc, đất nước đã chọn tập đoàn của Pháp để đóng thế hệ tầu ngầm mới, cũng nhanh chóng lên tiếng cảnh cáo nhà thầu Pháp tăng cường an ninh bảo mật.
Những phản ứng gay gắt trên cho thấy vị trí quan trọng của tầu ngầm trong cuộc chạy đua vũ trang tại châu Á. Thông qua tầu ngầm, các quốc gia đang theo dõi chặt chẽ sự phát triển quân sự của TC muốn gửi một tín hiệu rằng họ không khoanh tay đứng nhìn những đòi hỏi chủ quyền quá đáng của Bắc Kinh bằng các biện pháp cưỡng chế và đơn phương hành động, đặc biệt là ở Biển Đông.
Trang bị tầu ngầm để đối phó với lực lượng quân sự hùng hậu TC
Úc, Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Nhật Bản và Ấn Độ khó có thể kháng cự được hệ thống radar và các giàn tên lửa được đặt dọc bờ biển của TC. Tuy nhiên, các nước này có thể có được những con tầu ngầm âm thầm lướt dưới hàng rào hải quân của Bắc Kinh.
Thực vậy, trong khi TC chi hàng tỉ đô la để nâng cấp mọi mặt của quân đội, từ chiến đấu cơ đến tầu khu trục, nhưng khả năng chiến đấu chống tầu ngầm của họ thì lại ì ạch, theo nhận định của ông Bryan Clark, thành viên cao cấp tại Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách. Và kẽ hở này đã để mở một chiến lược cho các đối thủ của TC. Vị cựu thành viên Hải Quân Mỹ và cố vấn hàng đầu trong lĩnh vực tầu ngầm cũng nhận định: “Các nước này thật sự thấy tầu ngầm là yếu tố quan trọng cho đội tầu của họ”.
Còn theo ông Jonathan Greenert, cựu tư lệnh Hải Quân Mỹ, tầu ngầm là một loại vũ khí hấp dẫn cho các nước châu Á-Thái Bình Dương. Các chính phủ trong vùng có thể sẽ tăng ngân sách đầu tư mua tầu chiến trong bối cảnh đáng lo ngại là TC không ngừng phát triển kho tên lửa. Ông nhận định: “Bạn có thể chứng tỏ một cách kín đáo sức mạnh hủy diệt, và đó là một lời răn đe”.
Chính vì vậy, tiết lộ về vụ rò rỉ dữ liệu các thiết kế tầu ngầm Scorpene khiến cả hai khách hàng của tập đoàn Pháp DCNS, là Ấn Độ và Úc, lo sợ vì những tài liệu trên chứa rất nhiều thông tin vô cùng quan trọng, như thời gian lặn, các loại ngư lôi và mọi kiểu tiếng ồn trong thời gian vận hành dưới nước.
Ông Emmanuel Gaudez, phát ngôn viên của DCNS, thừa nhận vụ rò rỉ dữ liệu là một “vấn đề nghiêm trọng” và đang được chính quyền Pháp điều tra vì an ninh quốc phòng. Họ sẽ đánh giá tính chất các tài liệu bị đánh cắp, những thiệt hại có thể xảy ra cho khách hàng của DCNS, cũng như trách nhiệm của vụ rò rỉ thông tin này.
Cuộc chạy đua tầu ngầm xuất phát từ việc Bắc Kinh ngăn cản các đối thủ của mình thâm nhập vào các vùng biển nhờ một hệ thống tên lửa và căn cứ hải quân. Các giàn radar hùng hậu của TC càng khiến các đội tầu của Nhật Bản, Hoa Kỳ và một số quốc gia khác tăng cường tuần tra tại Tây Thái Bình Dương. Ngoài ra, Bắc Kinh còn triển khai vài chục hệ thống tên lửa có khả năng tấn công các mục tiêu cách bờ biển nước này hàng trăm dặm.
Việt Nam trang bị tầu ngầm để buộc TC cân nhắc đối đầu
Để đối phó với tình hình trên, từ năm 2006, Việt Nam, đất nước thường xuyên có tranh chấp lãnh hải với TC trên Biển Đông, đã mua sáu tầu ngầm lớp Kilo của Nga với tổng trị giá khoảng 2,6 tỉ đô la để triển khai ở vịnh Cam Ranh.
Các tầu ngầm Kilo tàng hình chạy bằng điện và diesel có khả năng hoạt động gần như tuyệt đối im lặng và được trang bị thủy lôi tầm ngắn và tên lửa chống tầu biển với tầm bắn khoảng 188 dặm. Những vũ khí mới của quân đội Việt Nam sẽ buộc TC phải cân nhắc kĩ trước khi quyết định đối đầu với Việt Nam. Hà Nội cũng đang tìm cách mua máy bay tuần tra P-3 Orion của Hoa Kỳ để theo dõi tầu ngầm của TC.
Dù TC có cả một hạm đội tầu hùng mạnh, trong đó có 70 tầu ngầm, đông hơn rất nhiều so với số lượng của hải quân Việt Nam, nhưng Bắc Kinh khó lòng theo dõi được những chiếc tầu ngầm mới được Hà Nội mua, được đánh giá là di chuyển nhẹ nhàng và có thể tấn công theo kiểu du kích dưới biển. Hạm đội tầu ngầm của Hà Nội có thể tiến hành một cuộc chiến không cân sức với một đối thủ hùng mạnh hơn, như chiến lược trước đây mà Việt Nam đã sử dụng để chiến thắng quân đội Mỹ và Pháp.
Việc Việt Nam mua tầu ngầm cũng góp phần làm ngân sách quân sự tại châu Á không ngừng tăng. Trong suốt thập kỷ qua, các nước trong vùng tăng cường cải tiến quân sự do TC mạnh tay đầu tư vào lĩnh vực này. Theo thống kê của Viện Nghiên Cứu Hòa Bình Quốc Tế Stockholm (Stockholm International Peace Research Institute), chi tiêu cho quân sự tại châu Á đã tăng 5,4% từ năm 2014 đến 2015, so với mức tăng 1% trên toàn thế giới.
Đông Nam Á và Nam Á, thị trường béo bở cho tầu ngầm
Indonesia cũng gia nhập thị trường tầu ngầm tàng hình chạy bằng diesel và tập trung mở rộng hạm đội tầu của mình, từ 2 lên thành 7 chiếc. Kế hoạch này được công bố vào năm 2015, với việc mua hai tầu ngầm lớp Kilo của Nga và đang chờ nhà sản xuất tầu ngầm Hàn Quốc giao ba chiếc theo đơn đặt hàng từ năm 2012. Jakarta lên kế hoạch triển khai một số tầu, cùng với chiến đấu cơ, tại một căn cứ quân sự trên quần đảo Natuna, khu vực nằm chồng lấn với “đường chín đoạn” mà TC đòi chủ quyền tại Biển Đông.
Ấn Độ thận trọng theo dõi việc TC bắt đầu cho vận hành tầu ngầm tại Ấn Độ Dương trong những năm gần đây. New Delhi thực hiện một kế hoạch đầy tham vọng nhằm đóng 24 tầu ngầm từ nay đến 30 năm nữa với mục đích theo dõi đội tầu ngầm tối tân của Bắc Kinh.
Thế nhưng, dự án tầu ngầm Scorpene đã bị gián đoạn trong vòng nhiều năm. Chiếc tầu ngầm đầu tiên INS Kalvari, nằm trong đơn đặt hàng 6 chiếc thuộc lớp này, được dự kiến giao vào năm 2012, cuối cùng phải chờ đến tận năm 2016 mới được thử ngoài khơi lần đầu tiên.
Ngoài việc dự án Scorpene gần như giậm chân tại chỗ, tiếp theo là vụ đánh cắp hơn 20.000 trang thiết kế, đã khiến chính quyền Ấn Độ phẫn nộ. Và sự kiện này cũng tác động đến Úc, khi chính phủ nước này vừa mới ký 38 tỉ đô la hợp đồng với tập đoàn DCNS để đóng một tầu ngầm tân tiến. Dựa trên thiết kế tầu ngầm nguyên tử của Pháp, tầu ngầm loại Barracuda, phiên bản ngắn, được cho là sẽ giúp Canberra thị uy sức mạnh trong khu vực ngoài khơi phía bắc Úc.
Thay vì chạy bằng nguyên tử, tầu ngầm Barracuda sử dụng điện-diesel, có khả năng thực hiện những chiến dịch ngoài khơi dài ngày và được trang bị một hệ thống điều khiển chiến đấu của Mỹ. Ônng Clark nhận xét: “Đó sẽ là tầu ngầm chạy diesel tốt nhất thế giới nếu họ (Úc và Pháp) thực hiện được”.
Paris đã vận động hành lang không mệt mỏi để đạt được hợp đồng đầy lợi nhuận này cho tập đoàn DCNS, bất chấp sự phản đối của Washington. Nhà Trắng muốn Úc chọn nhà thầu Nhật Bản để tăng cường căn cứ công nghiệp quốc phòng của quốc gia Đông Á này vào lúc mà Hoa Kỳ tìm kiếm một đồng minh chiến lược để cùng gánh trách nhiệm trong khu vực và nhằm ngăn chặn những động thái quân sự của TC.
Vụ rò rỉ thông tin nhạy cảm liên quan đến thiết kế tầu ngầm Scorpene của DCNS đã làm dấy lên nhiều nghi vấn về tình trạng bảo mật của tập đoàn này. Liệu tập đoàn của Pháp có giữ được bí mật các thông số kỹ thuật của Scorpene hay không trong khi Bắc Kinh luôn quan tâm đến khả năng của tầu ngầm này ?
Nhiều quốc gia khác đang đặt tầu Scorpene của Pháp, như Chilê, Malaysia và Brazil, cũng lo ngại trước sự kiện đánh cắp thông tin trên.
Ông Cameron Stewart, biên tập viên của Australian, tờ báo đã đưa tin về vụ đánh cắp thông tin từ DCNS, nhận định với Foreign Policy : “Tôi không nghĩ là thông tin bị đánh cắp nhằm mục đích gián điệp mà có thể là nhằm mục đích hỗ trợ, như là tài liệu tham khảo, cho một khóa học quân sự với một lực lượng hải quân trong khu vực Đông Nam Á”.
Vẫn theo ông Stewart, “những dữ liệu này đã nằm tại Đông Nam Á ít nhất trong vòng vài năm sau khi bị đánh cắp từ Pháp vào năm 2011”. Ông tin là “những dữ liệu sẽ không bị phát tán ngoài phạm vi những người nhận ở Úc, nhưng hiện vẫn chưa rõ phải chăng các thông tin đó bị sao chép, đánh cắp hay bị tiết lộ một cách nào đấy khi chúng ở Đông Nam Á”.
Thế nhưng, với danh sách dài các nước đang tìm mua tầu ngầm của Pháp, các quan chức của DCNS cũng phải điều tra xem vụ rò rỉ thông tin trên có nhằm mục đích tình báo công nghiệp hay không. Tập đoàn DCNS hiện đang cạnh tranh để giành được các hợp đồng đóng tầu ngầm cho Ba Lan và Na Uy. Theo nhận định của ông Gaudez, phát ngôn viên của DCNS, “vấn đề cạnh tranh ngày càng trở nên khó khăn và đánh cắp thông tin có thể là phương thức được sử dụng”. – Theo RFI
Nhận xét
Đăng nhận xét