Tin khắp nơi – 27/08/2016
Hội đồng Bảo an LHQ nhất trí
lên án vụ phóng phi đạn của Bắc Hàn
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã đồng thanh lên án vụ phóng phi đạn đạn đạo mới nhất của Bắc Hàn, và miêu tả vụ phóng là “hành động vi phạm nghiêm trọng” các nghĩa vụ quốc tế của nước này.
Lời lên án mạnh mẽ được sự hậu thuẫn của Trung Quốc, đồng minh chủ yếu của Bắc Hàn.
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc gồm 15 thành viên tối hôm thứ Sáu nói trong một tuyên bố do Hoa Kỳ dự thảo, rằng Hội đồng sẽ “tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình và sẽ đề ra các biện pháp quan trọng tiếp theo.” Tuyên bố của Hội đồng Bảo an không nói rõ các biện pháp ấy là gì.
Bản tuyên bố mạnh mẽ đả kích Bắc Hàn về việc đã chuyển các tài nguyên của mình “để theo đuổi các phi đạn đạn đạo” giữa lúc các nhu cầu to lớn các công dân Bắc Hàn “không được đáp ứng”.
Tuyên bố này được thông qua sau nhiều vòng thương thuyết với Trung Quốc, vốn không đồng ý với các bản dự thảo trước đó và bày tỏ quan ngại về những căng thẳng đang leo thang trong khu vực.
Vụ phóng phi đạn gần đây nhất của Bắc Hàn hôm thứ ba được phóng lên từ một tàu ngầm. Phi đạn bay về hướng Nhật Bản. Đây là vụ phóng phi đạn thành công đầu tiên của Bắc Hàn từ một tàu ngầm, và là vụ phóng mới nhất trong một loạt các cuộc thử nghiệm và phóng phi đạn của Bình Nhưỡng trong vài tháng qua, bất chấp các nghị quyết của Liên hiệp quốc.
Thủ Tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói rằng vụ phóng phi đạn này là “một hành động vô trách nhiệm, không thể dung thứ”, đe doạ an ninh của Nhật Bản.
Ông Jon Min Dok, một quan chức Bộ Ngoại giao Triều Tiên hôm thứ Bảy nói rằng “Hoa Kỳ và các đồng minh của họ miêu tả vụ phóng thử của chúng ta là một sự vi phạm các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc và đã mang vấn đề này ra trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc để bàn thảo. Đây là một hành động khiêu khích tệ hại, không khác nào một kẻ phạm tội tố cáo người vô tội.”
Ông này nói thêm rằng “cách tốt nhất để Mỹ tránh một cuộc tấn công chết người từ phía Triều Tiên là kiềm chế những hành động xúc phạm và đe dọa tới an ninh của Triều Tiên.”
Hoa Kỳ và Nhật Bản đề nghị Hội đồng Bảo an mở họp khẩn hôm thứ Tư 24/8.
Sau đó, Chủ tịch Hội đồng Ramlan bin Ibrahim của Malaysia nói rằng đa số các thành viên có chung một ý là lên án Bắc Triều Tiên, nhưng sẽ thảo luận thêm nữa về việc soạn thảo thông cáo công bố ra báo chí.
Mỹ-Nga sắp đạt thoả thuận mới về Syria
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ John Kerry hôm thứ Sáu nói rằng tình hình tại Syria đã xấu đi đáng kể sau một thời gian yên tĩnh ngắn ngủi tiếp theo sau một thoả thuận ngưng bắn vào tháng Hai, tuy nhiên ông cam kết Mỹ và Nga đang tiến gần tới chỗ đạt được một thoả thuận vững bền hơn.
Phát biểu đó của ông Kerry được đưa ra tại Geneve sau một buổi họp kéo dài với Ngoại Trưởng Nga Sergei Lavrov. Hai nhà ngoại giao đang ra sức hình thành một thoả thuận hợp tác quân sự và chia sẻ thông tin nhằm đánh bại các phần tử chủ chiến Nhà Nước Hồi giáo ở Syria, điều mà cả hai bên đều mong muốn.
Ông Kerry nói nhờ tình hình yên ổn tiếp theo sau thoả thuận đình chiến hồi tháng Hai, tình cảnh người Syria đã khá hơn đôi chút tuy nhiên những tiến bộ này tan biến khi các vụ vi phạm lệnh ngưng bắn “dần dà trở nên bình thường, hơn là ngoại lệ.”
Ngoại Trưởng Mỹ nói rằng hai bên đã đồng ý với nhau rằng không có một giải pháp quân sự để giải quyết cuộc nội chiến ở Syria, ông nói các cuộc thương thuyết trong vài tuần vừa qua rất “công bằng, tích cực và mang lại kết quả.”
Ông nói những vấn đề kỹ thuật còn tồn đọng sẽ được xử lý trong vài ngày tới, để “vượt qua những sự hoài nghi sâu đậm của tất cả các bên liên quan.”
Cuộc khủng hoảng về mặt nhân đạo tại Syria tại điểm nóng Aleppo và các nơi khác nơi thường dân bị cách ly vì các cuộc giao tranh, và không tiếp cận được các nhu yếu phẩm, cũng đã được mang ra bàn luận, theo Ngoại Trưởng Nga Sergei Lavrov.
Như ông Kerry, ông Sergei Lavrov hứa rằng chỉ còn vài chi tiết nhỏ trước khi một thoả thuận được loan báo. Ông nói “chỉ còn cần vài dấu chấm” trước khi hoàn tất thoả thuận Mỹ-Nga.
Ông Lavrov nói ông tin rằng “đối thoại hàng ngày” là chìa khoá để giải quyết vấn đề Syria. Ông nói ông tin chắc rằng Hoa Kỳ và Nga nên có quan hệ bình thường với nhau, có như thế mới có thể đạt tiến bộ và cải thiện tình hình Syria.
Trong khi đó, các phần tử nổi dậy ở Syria cùng thân nhân đã bắt đầu di tản khỏi vùng ngoại vi Daraya của thành phố Damascus bị vây hãm lâu nay trong khuôn khổ thỏa thuận đạt được tối ngày 25/8 với chính phủ, sau 4 năm khu vực này bị vây hãm và không kích khiến trở nên hoang tàn.
Theo thỏa thuận, khoảng 700 tay súng sẽ được phép thoát thân an toàn tới tỉnh Idlib ở phía Bắc do phe nổi dậy kiểm soát và chừng 4 ngàn thường dân sẽ được đưa tới nơi trú tạm nằm ở phía Nam Daraya.
Trong một thông cáo phát hành từ Geneva, đặc sứ Liên hiệp quốc phụ trách vấn đề Syria, ông Staffan de Mistura, kêu gọi các bên bảo vệ dân chúng sơ tán khỏi Daraya. Ông nhấn mạnh quyết định của họ phải trên tinh thần tự nguyện và rằng Liên hiệp quốc không cố vấn hay tham dự vào quá trình thương lượng thỏa thuận vừa đạt được giữa phe nổi dậy và lực lượng chính phủ.
Bangladesh
giết nghi can chủ mưu vụ tấn công quán café Dhaka
Cảnh sát Bangladesh cho hay họ đã giết chết ít nhất 3 phần tử cực đoan Hồi giáo hôm thứ Bảy 27/8, sau khi truy quét một nơi ẩn nấp của các phần tử chủ chiến ngay bên ngoài thủ đô Dhaka của nước này.
Tin cho hay, người bị nghi là chủ mưu trong vụ tấn công gây tử vong hồi tháng trước vào một quán café đông đúc khách nước ngoài, nằm trong số những người bị giết.
Ông Sanwar Hossain, một giới chức cảnh sát cấp cao xác nhận cái chết của các phần tử chủ chiến.
Các giới chức cho biết cuộc chạm súng giữa cảnh sát với các phần tử cực đoan kéo dài suốt một giờ đồng hồ diễn ra ở Narayanganj, cách Dhaka 25 km về hướng Nam.
Tư lệnh cảnh sát Bangladesh Shahidul Hoque nói với Pháp tấn xã rằng các phần tử chủ chiến không đầu hàng, họ ném lựu đạn vào cảnh sát và dùng súng AK-22 bắn trả.
Theo các giới chức, trong số những người bị giết, có Tanim Ahmed Chowdhury, một công dân Canada sinh ra ở Bangladesh. Chowdhury được tin là kẻ chủ mưu vụ cuộc tấn công khủng bố tệ hại nhất từng xảy ra ở Bangladesh, trong đó 20 con tin bị sát hại, trong đó có 17 người nước ngoài, và 2 nhân viên cảnh sát.
Theo tin tức, cảnh sát và lực lượng an ninh đã thực hiện một đợt truy quét vào những địa điểm được cho là nơi ẩn náu của các phần tử chủ chiến. HÔm 2/8, nhà chức trách treo tiền thưởng 25,000 đôla cho bất cứ ai cung cấp thông tin dẫn tới việc bắt giữ Chowdhury.
Nhà Nước Hồi giáo đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công vào quán café hôm 1/7, khi các phần tử vũ trang xông vào tiệm bánh mì Holey Artisan Bakery ở Dhaka, giết chết nhiều con tin và cảnh sát.
UNHCR: Thỏa thuận EU-Thổ Nhĩ Kỳ về người tị nạn có thể đổ vỡ
Cơ quan tị nạn Liên Hiệp Quốc bày tỏ quan ngại rằng thỏa thuận giữa Liên hiệp châu Âu với Thổ Nhĩ Kỳ nhằm ngăn chặn dòng người Syria và những người tị nạn khác vào châu Âu có thể bị đổ vỡ.
Thỏa thuận EU-Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng lung lay khi chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo sẽ rút chân ra khỏi thỏa thuận trừ khi Liên hiệp châu Âu giữ cam kết giảm bớt các hạn chế về visa đối với Thổ Nhĩ Kỳ.
Phát ngôn viên của Cơ quan Tị nạn Liên Hiệp Quốc William Spindler nói UNHCR đang theo dõi sát tình hình. Ông nói với đài VOA rằng cơ quan ông không thể chểnh mảng và đã chuẩn bị cho bất kỳ tình huống nào.
Ông Spindler nói:
‘Dù ngay từ đầu đã có một số lo ngại về thỏa thuận này, nhưng chúng tôi không còn giải pháp thay thế nào khác. Không có kế hoạch B. Vì vậy, chúng tôi rất lo lắng rằng nếu tình hình thay đổi, chúng ta có thể lại phải chứng kiến những thống khổ của người tị nạn, những cái chết trên biển..v..v… Chúng tôi không muốn việc đó tái diễn.’
Ông Spindler cáo buộc EU không tuân thủ cam kết. Ông lưu ý rằng tháng 9 năm ngoái, EU đã đồng ý tái định cư 160.000 người tị nạn tại Hy Lạp và Ý trong số 24 nước thành viên. Tới nay, ông cho biết, chưa tới 4.000 người tị nạn được tái định cư.
Ông Spindler: ‘Tại châu Âu có cảm tưởng là cuộc khủng hoảng này đã qua vì không thấy những hình ảnh đau lòng như năm ngoái… Dù tình hình đã được cải thiện đáng kể so với năm ngoái, nhưng chúng ta vẫn cần phải giải quyết.’
Năm ngoái, hơn 1 triệu người tị nạn và di dân vượt biển Địa Trung Hải vào châu Âu. Trong năm nay, hơn một phần tư con số này đã cập bến.
Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc báo cáo có sự gia tăng đột biến về số lượng di dân tới Hy Lạp. Người phát ngôn của UNICEF Sarah Crowe cho biết hàng trăm người tị nạn và trẻ em di cư đang bị mắc kẹt tại Hy Lạp, nơi hiện đang có gần 27.500 người đồng cảnh ngộ.
Bà Crowe nói:
‘Đối với những trẻ em chưa rõ số phận sẽ về đâu, bị mắc kẹt, và đối mặt với rủi ro thì công cụ hiệu quả nhất lúc này chính là cảm giác được ổn định, nghĩa là cần phải đưa các em vào sinh hoạt trường lớp, vào học tập và vào các hoạt động.’
Bà Crowe cho hay UNICEF đang hỗ trợ các hoạt động học tập và vui chơi giải trí cho trẻ em tị nạn tại một trại tập trung gần thủ đô Athens của Hy Lạp. Vẫn theo lời bà, các chương trình giáo dục cũng đang được tăng cường tại các trại khác.
Thượng viện Philippines điều tra
cuộc chiến chống ma túy gây nhiều tranh cãi
Một chiến dịch bài trừ ma túy ở Philippines, do tổng thống có chủ trương dân túy Rodrigo Duterte phát động vào tháng 7, đã khơi lên một cuộc tranh luận rộng khắp về những vụ xâm phạm nhân quyền trong khi chính phủ chật vật đối phó với gần bốn triệu người sử dụng ma túy trên toàn quốc.
Một cuộc điều tra đặc biệt của Thượng viện Philippines trong tuần này, do cựu Bộ trưởng Tư pháp và giờ là thượng nghị sĩ Leila De Lima chủ trì, nêu bật những chia rẽ giữa những người vận động vì nhân quyền và những người ủng hộ chính sách luật pháp và trật tự cứng rắn của ông Duterte.
Ông Duterte từng làm thị trưởng và thắng cử tổng thống với tỉ lệ áp đảo hồi tháng Năm vừa qua sau khi đe dọa sẽ dùng những biện pháp cứng rắn, bao gồm những giải pháp ngoài vòng pháp luật đối với những vấn đề tội phạm và ma túy.
Cuộc điều tra của Thượng viện được thúc đẩy bởi số người chết leo thang, những vụ lục soát nhà, và những vụ bắt giữ trên toàn quốc trong khi chiến dịch có tên là “Súng Hai Nòng” đạt đà tiến.
Chiến dịch bài trừ qua những con số
Bảy tuần sau khi chiến dịch khởi động, cuộc điều tra của Thượng viện nghe điều trần rằng số người chết do cảnh sát giết hại nghi can và do dân phòng giết người phi pháp đã lên tới 1.800 người.
Truyền thông địa phương chiếu cảnh thi thể của những kẻ buôn ma túy nhỏ bị những người được cho là dân phòng bắn chết. Những dân phòng này được khuyến khích bởi cuộc đàn áp chống ma túy.
Trung tâm Báo chí Điều tra Philippines (PCIJ) báo cáo rằng chiến dịch vừa khởi động là cảnh sát đã thực hiện những cuộc đột kích nhằm vào hơn 40.000 căn nhà trên khắp cả nước, nhiều nhà ở khu vực Bán đảo Zamboanga và Bắc Mindanao thuộc miền nam.
Cảnh sát trưởng Quốc gia Philippines, Ronald Dela Rosa, nói với ban điều tra rằng có khoảng 3,7 triệu người sử dụng ma túy trên toàn quốc. Ông nói kể từ ngày 1 tháng 7 tới ngày 21 tháng 8, cảnh sát đã bắt giữ tổng cộng 10.153 người bị cho là buôn bán và sử dụng ma túy, với hơn 600.000 người đã ra đầu thú với nhà chức trách.
Chỉ riêng những hoạt động của cảnh sát đã khiến 718 người tử vong, trong khi hơn 1.080 người thiệt mạng vì “những băng đảng khác nhau có liên quan tới ma túy bất hợp pháp,” theo lời ông Dela Rosa.
Ưu điểm và nhược điểm
Chủ tịch ủy ban điều tra De Lima nói rằng số người chết leo thang là mối lo ngại chính và là lý do của cuộc điều tra.
Ông De Lima nói: “Điều đặc biệt đáng lo ngại là chiến dịch chống ma túy dường như là một cái cớ cho một số người, và tôi nhấn mạnh là một số người thực thi pháp luật và những thành phần khác như dân phòng, phạm tội giết người mà không bị trừng trị.”
Nhưng một người ủng hộ chiến dịch, Thượng nghị sĩ Alan Peter Cayteno, tin rằng chính sách cứng rắn của ông Duterte đang mang lại kết quả.
Ông nói: “Lúc trước những tên trùm ma túy và tay chân của họ hành động mà không bị trừng trị. Người dân không mấy tin tưởng Cảnh sát Quốc gia Philippines, thẩm phán, những quan chức chính phủ cao cấp vì họ dính líu trong hoạt động buôn bán bất hợp pháp này hay đứng ra bảo kê. Bây giờ sự tôn trọng và e sợ luật pháp đã được khôi phục. Những tên trùm ma túy và những người ủng hộ họ đang bỏ trốn. Người dân đang bắt đầu cảm thấy an toàn, niềm tin của chúng tôi đối với giới chấp pháp và chính phủ đã được khôi phục dưới thời Tổng thống Duterte.”
Nhưng chiến dịch này đã khơi lên chỉ trích gay gắt từ những người vận động nhân quyền ở trong nước và quốc tế.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu tại lễ kỷ niệm 115 năm của Lực lượng Cảnh sát ở trụ sở của Cảnh sát Quốc gia Philippines (PNP), Manila, ngày 17 tháng 8 năm 2016.
Người ngoài lên tiếng
Một số cơ quan của Liên Hiệp Quốc bao gồm Văn phòng Liên Hiệp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) cũng đã chỉ trích chính sách này. Giám đốc điều hành UNODC, Yury Fedotov, nói ông “hết sức lo ngại” về số người chết tăng cao.
Hai chuyên gia nhân quyền Liên Hiệp Quốc, Agnes Callamard – báo cáo viên đặc biệt về những vụ hành quyết chóng vánh – và Dainius Puras – báo cáo viên đặc biệt về quyền y tế – đã kêu gọi Chính phủ Philippines chấm dứt làn sóng những vụ giết người ngoài vòng pháp luật.
Ông Duterte đả kích hai quan chức Liên Hiệp Quốc này, nói rằng việc họ lên tiếng bình luận là đã vi phạm nguyên tắc hành xử và thậm chí ông còn đe dọa đưa Philippines ra khỏi Liên Hiệp Quốc. Lời đe dọa này sau đó đã được Bộ trưởng Ngoại giao Philippines rút lại, nói rằng ông Duterte “bực tức” nên mới nói vậy.
Cảnh sát trưởng Quốc gia Philippines Dela Rosa phủ nhận việc cảnh sát đứng đằng sau bất kỳ vụ giết người ngoài vòng pháp luật nào.
Ông nói: “Nếu bất kỳ cảnh sát viên nào bị phát hiện vi phạm pháp luật về tự vệ, người đó sẽ bị điều tra, truy tố và trừng phạt thích đáng. Về những đồn đoán về việc dân phòng giết người, Cảnh sát Quốc gia Philippines không và sẽ không bao giờ dung túng những vụ dân phòng giết người.”
Nhưng những tổ chức nhân quyền như Theo dõi Nhân quyền và Ân xá Quốc tế ở New York đã báo động về những vụ vi phạm nhân quyền gắn liền với chiến dịch này.
Phil Robertson, phó giám đốc khu vực châu Á của tổ chức Theo dõi Nhân quyền, nói số lượng những vụ vi phạm trong chiến dịch này “gây bàng hoàng hết sức.”
“Trong buổi điều trần ở Thượng viện [hôm thứ Hai 22 tháng 8], người ta thấy rõ rằng một số hoạt động của cảnh sát thậm chí còn không theo đúng thủ tục cơ bản của cảnh sát, trong đó có việc không lấy được lệnh bắt giữ hoặc lệnh lục soát,” ông Robertson viết trong email gửi cho VOA.
Hôm thứ Hai, những nhà lãnh đạo giáo hội đầy quyền thế của Philippines đã góp tiếng kêu gọi chính phủ xem xét lại chính sách của mình và “sự đúng đắn của phương cách này” trong việc bài trừ việc buôn bán ma túy bất hợp pháp.
Thượng nghị sĩ Philippines, Risa Hontiveros, nói với ban điều tra là cần phải “chuyển trọng tâm cuộc chiến chống ma túy này từ trả thù sang công lý thực sự.”
Bà nói: “Cuộc chiến chống ma túy không nên bị thu hẹp thành những vụ giết người. Nó phải là một chiến dịch thúc đẩy những khởi đầu mới. Tôi tin rằng trong cuộc chiến chống ma túy của chính phủ, chúng ta không thể sắm vai thần linh quyết định ai sống ai chết.”
Bác sỹ ‘phóng đại’ sức khỏe ông Trump?
Bác sĩ riêng của ông Donald Trump nói đã chỉ mất năm phút để viết thư xác nhận sức khỏe cho ứng viên Tổng thống Mỹ thuộc đảng Cộng hòa, trong khi xe hơi của ông Trump chờ đợi bên ngoài.
“Trong lúc vội vã, tôi nghĩ rằng một số lời lẽ đã không được đưa ra xác đáng như ý nghĩa đã định,” Bác sỹ Harold Bornstein nói với NBC News.
Trong lúc vội vã, tôi nghĩ rằng một số lời lẽ đã không được đưa ra xác đáng như ý nghĩa đã địnhBác sỹ Harold Bornstein
Bức thư của Bác sỹ Bornstein nói ông Trump, 70 tuổi, sẽ là người có sức khỏe “tốt nhất được bầu vào chức Tổng thống”.
Ông nói rằng ông đã sử dụng chính lối nói của vị ứng viên Tổng thống này trong thư.
Hai tuần trước khi bức thư được viết, ông Trump đã viết trên Twitter rằng ông đã yêu cầu “bác sĩ lâu năm của tôi viết, trong vòng hai tuần, một báo cáo y tế đầy đủ”, và nói thêm rằng nó sẽ “hoàn hảo”.
‘Phóng đại làm vui’
Ông Trump sau đó nhấn mạnh xác nhận về sức khỏe từ Bác sỹ Bornstein, người đã phải đối mặt với các câu hỏi về giọng điệu phóng đại.
Vị bác sĩ, thuộc bệnh viện Lenox Hill York, nói rằng ông có thể đã phóng đại trường hợp này “để họ [ban vận động chiến dịch của Trump] sẽ được vui”.
“Tôi nghĩ rằng tôi đã dùng phong cách ngôn ngữ của ông ấy và tôi chỉ dùng nó để diễn tả cho riêng tôi thôi,” ông Bornstein nói.
Tôi có thể đã phóng đại trường hợp này để họ [ban vận động chiến dịch của Trump] sẽ được vuiBác sỹ Harold Bornstein
Ông Trump sẽ là nhân vật cao tuổi nhất được bầu vào ghế Tổng thống Mỹ, nếu ông giành được chiến thắng vào tháng Mười Một. Bà Clinton năm nay 68 tuổi.
Sức khỏe của hai ứng cử viên đã trở thành tâm điểm trong chiến dịch tranh cử, với ông Trump liên tục cáo buộc rằng đối thủ đảng Dân chủ của ông, bà Hillary Clinton, không có thể lực phù hợp.
Bà Clinton đáp lại rằng đó là những lời cáo buộc vô căn cứ và ông Trump đã phải đối mặt với những lời chỉ trích về tính chất cá nhân trong các các cuộc tấn công của ông.
Cả hai ứng cử viên Tổng thống đều không tiết lộ hồ sơ bệnh án đầy đủ của họ. Bà Clinton đã công bố một tuyên bố từ bác sĩ của bà, Lisa Bardack, hồi năm ngoái.
Trong đó, bác sĩ Bardack nói bà Clinton “có điều kiện thể chất tuyệt vời và phù hợp để làm Tổng thống Hoa Kỳ.”
Hãng Mỹ chủ TQ ‘thu hồi thịt’ ở Ba Lan
Một loạt siêu thị Ba Lan được lệnh thu hồi thịt nguội và xúc xích do công ty Mỹ có chủ Trung Quốc sản xuất.
Ngay từ đầu tháng 8/2016 có tin một vài mạng siêu thị Ba Lan như Zabka rút lại các sản phẩm như xúc xích, thịt xông khói.
Lý do là hàm lượng kháng sinh trong thịt chế biến bởi Animex, công ty Hoa Kỳ nay do tập đoàn Shuanghui (Song Hối) làm chủ quá, cao mức cho phép.
Nhưng đến hôm 26/08, mạng tin tức Wirtualna Polska cho hay họ xác nhận các siêu thị lớn nhất Ba Lan của chủ Đức, Anh và Pháp như Lidle, Tesco và Auchan đều gặp vấn đề này.
Bản thân công ty Animex xác nhận thịt nhiễm kháng sinh đã được bán vào các siêu thị này và nay, họ đề nghị người tiêu dùng nếu đã mua có thể đem trả lại.
Tại một mạng siêu thị, khách hàng nhận được thông báo rằng 19 loại xúc xích, thịt nguội gồm các nhãn như Morliny, Krakus đều gặp vấn đề.
An toàn thực phẩm
Trong lúc các trang mạng xã hội Ba Lan rộ lên lời đồn đoán về nguyên nhân tăng hàm lượng kháng sinh trong thịt chế biến, trang web Wirtualna Polska nhắc rằng hồi 2013, công ty mẹ của Animex là tập đoàn Smithfield Foods của Hoa Kỳ đã được bán cho chủ Trung Quốc.
Cùng thời gian, thương vụ 4,7 tỷ USD này đã gây ra sự chú ý của dư luận Mỹ và truyền thông quốc tế.
Hồi tháng 6/2013, Thượng nghị sỹ Debbie Stabenow từ Michigan nói vụ Shuanghui mua Smithfield đặt câu hỏi liệu an ninh quốc gia và sức khoẻ gia đình người Mỹ có ảnh hưởng xấu hay không.
Một thượng nghị sỹ khác, ông Chuck Grassle thì nói ông lo ngại vì “chiến thuật của một số công ty thực phẩm Trung Quốc là không an toàn”.
Một bài trên trang The Guardian (10/12/2013) ra ở Anh nói chủ mới Trung Quốc, công ty Shuanghui được niêm yết trên thị trường chứng khoán Hong Kong, “có hồ sơ an toàn thực phẩm rất yếu kém”.
Tác giả Heather Duncan sống tại Tennessee viết “cả ngành chế biến thịt heo của Trung Quốc đã đem lại các tin tức về chuyện cho thêm phụ phẩm bất hợp pháp vào sản phẩm và ném xác lợn chết ra sông”.
Bài báo cũng đặt câu hỏi liệu chủ mới của hãng thịt Mỹ có “đảm bảo được tiêu chuẩn sạch về môi trường” khi chăn nuôi lợn hay không.
Tuy nhiên, hiện chưa có tin tức gì từ báo Ba Lan rằng liệu Shuanghui có liên quan trực tiếp gì đến vụ nhiều siêu thị Ba Lan phải thu hồi các món xúc xích, thịt xông khói nổi tiếng của họ.
Tại sao TQ chưa dám đụng độ với Mỹ?
Tiến sỹ Nguyễn Tiến Hưng Gửi đến BBC từ Virginia, Hoa Kỳ
Nhiều người cho rằng tuy Hoa Kỳ quyết định xoay trục về Á Châu, nhưng cũng khó mà ngăn chặn được Trung Quốc (TQ) vì cán cân lực lượng quân sự Mỹ – Trung nay đã thay đổi: hải và không quân TQ đã rất mạnh so với hai thập niên trước. Đây là một đề tài cho các nhà chiến lược nghiên cứu.
Một điều chắc chắn là ngày nay quân lực Mỹ không còn độc quyền ở Thái Bình Dương, cũng không thể dễ dàng chớp nhoáng đánh bại TQ.
Chính Báo cáo 2014 của Bộ Quốc phòng Mỹ gửi Quốc hội Hoa Kỳ (viện dẫn trên đây) đã phân tích rõ ràng khả năng quân sự hiện nay của TQ như thế nào.
Với sức mạnh ấy Bộ trưởng Quốc phòng Trung quốc, Tướng Thường Vạn Toàn đã nói thẳng với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel khi ông này viếng thăm Bắc Kinh (tháng 4, 2014):
“TQ sẽ không thỏa hiệp, không nhượng bộ, không thương thuyết về tranh chấp đối với Nhật Bản.”
“Quân đội TQ có thể tập hợp ngay tức khắc khi nào có lệnh, có thể chiến đấu trong bất cứ mặt trận nào, và sẽ thắng.”
Tuy nhiên, dù Bắc Kinh tự tin đến mức nào về kinh nghiệm hải chiến và không chiến thì quân đội TQ cũng không thể nào so sánh được với quân đội Nhật Bản (chứ đừng nói tới Mỹ).
Mọi người đều đã biết về “Nhật – Nga chiến kỷ” đầu thế kỷ 20, rồi Nhật chiến đấu với Mỹ và đồng minh trong Thế Chiến 2.
Cán cân lực lượng Thái Bình Dương
Về cán cân lực lượng ở Thái Bình Dương thì khoảng cách hiện nay giữa Mỹ – Trung đã gần lại rất nhiêu, nhưng như cựu Bộ trường Quốc phòng Mỹ, ông Leon Panetta đã tuyên bố:
“Tới năm 2020 Hải quân Mỹ sẽ hoàn tất việc tái phối trí lực lượng giữa Thái Bình Dương và Đại Tây Dương: lực lượng này hiện được dàn ra khoảng 50/50 giữa hai đại dương, nhưng sẽ chuyển sang 60/40 – bao gồm sáu hàng không mẫu hạm, phần lớn những tuần dương hạm, khu trục hạm, tầu tác chiến vùng duyên hải và tầu ngầm.”
Image copyright AFP Image caption Hàng không mẫu hạm USS John C Stennis có mặt tại Biển Philippines – hình chụp hôm 18/6/2016
Và ngoài cán cân vể sức mạnh vũ trang lại còn cán cân về kinh nghiệm. Dù khoảng cách về thiết bị của hai bên càng ngày càng gần lại, nhưng khoảng cách về kinh nghiệm chiến đấu thì còn quá xa nhau. Có vũ khí là một chuyện, sử dụng nó như thế nào lại là chuyện khác.
Sử dụng thì đòi hỏi phải có nhiều kinh nghiệm thực tế chứ không phải chỉ kế hoạch để chiến đấu hay đánh trận giả ‘war games.’
Đối với Mỹ thì có thể nói là ngoài kinh nghiệm chiến đấu trên không, trên bộ và dưới biển trong Thế chiến I và II, và từ sau Thế Chiến II, tức là trong 70 năm qua, binh lính và tướng lãnh Mỹ vẫn tiếp tục chuẩn bị cũng như chiến đấu: chiến tranh Triều Tiên, Việt Nam, Iraq, Afghanistan, Syria. Đây là không kể những phi vụ oanh tạc như ở Kossovo hay chống ISIL ở toàn vùng Trung Đông.
Như vậy, họ đã thực tập và thu thập được một số lượng lớn về kinh nghiệm cả về chiến tranh quy ước lẫn du kích. Thêm vào đó là kinh nghiệm về vũ khí.
Thí dụ như sau khi B-52 bị bắn rơi ở chiến trường Việt Nam, Bộ Quốc phòng đã cho nghiên cứu và cải tiến. Ngày nay không dễ mà hạ được loại phi cơ này, chưa kể còn nhiều loại tối tân mới và đang sản xuất.
Kinh nghiệm chiến tranh của Trung Quốc
Ngược lại với Mỹ, trên 60 năm qua, kinh nghiệm chiến đấu của quân đội Trung Quốc rất là giới hạn:
Image copyright Reuters
Lục quân: sau chiến tranh Triều Tiên (1950-1952), quân đội TQ chưa hề có kinh nghiệm với những trận chiến lớn. Kinh nghiệm chỉ gồm việc pháo kích vào eo biển Đài Loan (1954/1955 và 1958), xung đột tranh chấp lai rai ở biên giới với Ấn độ (1962), với Liên Xô (1969), và xung đột biên giới với Việt Nam vào đầu 1979 (3 tuần và 6 ngày).
Không quân: kinh nghiệm chỉ gồm mấy trận không chiến với không quân Đài Loan cách đây 57 năm. Ngày 22/9/1958, 100 phi cơ MiG của TQ đụng độ với 32 phi cơ F-86s của Đài Loan. Tên lửa Sidewinders (do Mỹ cung cấp) giúp phi công Đài Loan bắn rơi nhiều máy bay MiG của TQ.
Hải quân: kinh nghiệm của Hải quân TQ về hải chiến là rất khiêm nhượng vì chưa tham gia trận chiến lớn nào, chỉ đụng độ với Hải quân VNCH đầu 1974, và tấn công lực lượng hải quân Việt Nam năm 1988 tại đảo Gạc Ma (Trường Sa). Năm 1974, tuy chiếm được Hoàng Sa nhưng cũng chịu tổn thất lớn: nhiều sĩ quan tham mưu của trận chiền đã tử trận khi Hộ tống hạm Kronstad 274 bị Hải quân VNCH bắn chìm, ba chiến hạm khác bị hư hại nặng.
Công tác hậu cần, tiếp vận và điều hợp: là những khía cạnh rất khó khăn trong các trận lớn, đặc biệt là hải chiến. Giao tranh trên biển rất khó khăn trong nhiều tình huống. Ngoài yếu tố thời tiết (thay đổi bất chợt), công tác hậu cần và tiếp vận đòi hỏi rất nhiều kinh nghiệm. Bản thân chúng tôi khi có dịp tới thăm viếng căn cứ của Đệ Thất Hạm Đội ở Honolulu đã được cắt nghĩa sơ qua (trong phòng tình hình) về những đòi hỏi đối với một hàng không mẫu hạm.
Nghe viên sĩ quan chỉ vào các bản đồ rồi thuyết trình, chúng tôi thấy nó hết sức phức tạp. Nguyên việc cung cấp thức ăn, vệ sinh, sức khỏe, y tế cho mấy nghìn binh sĩ trên một chiến hạm là đã đặt ra nhiều vấn đề. Rồi công tác bảo trì phản lực cơ và các loại khí giới trên tầu, đến những công tác thông tin, trinh thám. Khi thuyết trình viên nói đến công tác điều hợp (các binh chủng với nhau) trong một trận hải chiến thì chúng tôi thấy quá là khó khăn, phức tạp. Đây là chưa nói đến những dịch vụ của các loại tầu ngầm nguyên tử, lòng vòng thật sâu và thật lâu ở dưới mặt biển.
Image copyright REUTERS
Tinh thần binh sĩ: đây có lẽ là một trong những khía cạnh khó khăn nhất đối với người lính TQ. Chính sách một con/mỗi gia đình đã đưa tới tình trạng là cha mẹ luôn cố gắng để có con trai, và khi có được một cậu ấm thì biến thành hoàng tử, được bốn ông bà (hai bên nội, ngoại) và bốn cha mẹ thường chú ý, chiều chuộng. Việc này ảnh hưởng không ít tới tinh thần người thanh niên. Tình huống ‘một con’ lại còn làm cho cha mẹ thật miễn cưỡng khi phải để cho con nhập ngũ, huống chi là tham chiến.
Còn đối với Hoa Kỳ thì trong những thập niên qua, người lính Mỹ ít khi nào được nghỉ ngơi. Có thể nói là ‘tình trạng sẵn sàng ứng chiến’ (status of readyness) luôn là một yếu tố quan trọng ưu tiên trong những kế hoạch quân sự của Ngũ Giác Đài.
Những khó khăn lớn hiện nay của Trung Quốc
Ngoài việc không được trang bị với nhiều kinh nghiệm chiến đấu trong 70 năm qua, Trung Quốc lại còn có nhiều vấn đề khác. Các nhà quan sát quốc tế thường hay quan tâm đến sức mạnh kinh tế và quân sự của TQ, ít người để ý tới những khó khăn đối nội, đối ngoại mà TQ phải trực diện.
Đây cũng là một đề tài nên được phân tích. Chúng tôi chỉ nêu lên vài khía cạnh:
Về đối nội
Căng thẳng về vấn đề dân tộc thiểu số: sự căng thẳng còn bị nặng nề thêm bởi những khó khăn về vấn đề đối với các dân tộc thiểu số, đặc biệt là vấn đề Tây Tạng và Tân Cương trong những năm gần đây.
Môi trường băng hoại: là một vấn đề hiện ảnh hưởng tới người dân nhiều nhất. TQ đã phải trả cái giá quá cao để sản xuất đủ hết mọi thứ với giá thật rẻ, khống chế thị trường tiêu thụ trên toàn cầu. Người ta gọi TQ là ‘nhà máy sản xuất của thế giới.’ Nhà máy này phun khói ra làm đen tối cả bầu trời Bắc Kinh, Thượng Hải giữa ban ngày như ta thường thấy trên tivi. Còn vấn đề các chất thải kỹ nghệ hết sức độc hại, làm ô nhiễm cả đất, sông, biển.
Cái nghèo của người dân: về kinh tế ta thấy GDP của Trung Quốc ngày nay đã đứng thứ hai trên thế giới, chỉ sau có Mỹ.
Nhưng đời sống của người dân còn thấp, vì đông dân, 1 tỷ 381 triệu, lợi tức bình quân đầu người của Trung Quốc mới chỉ tới $5,720 một năm (2012), đứng khoảng thứ 120 trên thế giới, chỉ bằng 12% của Nhật ($47,870), 11% của Mỹ ($52,340), 12% của Singapore ($47,210) và 58% của Malaysia ($9,820).
Số người nghèo tính theo chỉ tiêu quốc tế là có mức sống dưới $2 một ngày còn tương đương gần một phần ba dân số (2009). Chi tiêu dưới $2 một ngày là gồm tất cả mọi nhu cầu: ăn, ở, y tế, vệ sinh, giáo dục, giải trí, thờ cúng tổ tiên).
Khoảng cách giàu – nghèo càng ngày càng cách xa: đây là khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, giữa miền duyên hải và miền tây bắc lục địa.
Chỉ số Gini về mất cân bằng thu nhập càng cao thì khoảng cách càng lớn. Chỉ số của TQ đã tăng từ 0.33 vào năm 1993 lên 0.42 năm 2006 và còn đang tăng thêm. Sự kiện này càng ngày càng gây căng thẳng chính trị và xã hội.
Đây là chưa nói tới hiện tượng về ‘cái nghèo tâm lý’ (psychological poverty): ‘về tâm lý, người nghèo là những người cảm thấy mình không được hưởng những gì mà những người khác trong xã hội đang được hưởng quá nhiều.’
Ngày xưa, ngồi trong nhà lá, người nghèo chỉ so sánh mình với hàng xóm. Ngày nay vì điện lực hóa nông thôn, lại có tivi, điện thoại lưu động (rất rẻ ở TQ), người nghèo so sánh mình với những người khác ở thành thị, càng thấy mình nghèo hơn nữa.
Sự lớn mạnh về quyền lực của các đại tập đoàn quốc doanh: có lẽ vấn đề kinh tế, xã hội và chính trị khó khăn nhất của Trung Quốc ngày nay là sự lớn mạnh của những đại tập đoàn kinh tế, tài chính quốc doanh.
Nhưng các tập đoàn này đang thao túng về mọi lãnh vực. Về vấn đề này, tờ New York Times xuất bản ngày 9 tháng 11, 2012 đã bình luận rằng nhiều kinh tế gia Trung Quốc cho rằng những đại tập đoàn quốc doanh, đặc biệt là các ngân hàng và những công ty dầu khí và viễn thông đã lớn quá mạnh đến độ có thể làm tiêu tan tăng trưởng kinh tế, đe dọa cả ổn định chính trị. “Chẳng ai có điều gì tốt để nói về những tập đoàn này,” ông Wang Yong, chủ tịch Ủy ban Giám Sát và Quản lý Tài sản các Công ty Quốc Doanh đã công khai chỉ trích tại Quốc hội Trung Quốc vào ngày 24 tháng 8, 2012.
Rồi khi khai mạc Đại hội Đảng, chính Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, trước khi về hưu và là người đã giúp cho những công ty này lớn mạnh trong vòng 10 năm qua cũng phải đề nghị là nên giới hạn chúng lại để có thể giúp các công ty tư nhân cạnh tranh. Nhưng hai cố vấn cho lãnh đạo tiếp theo (Chủ tịch Tập Cận Bình) là những người hiểu biết rất rõ về sự tranh dành giữa bè phái trong đảng, đều cho rằng những công ty này chẳng có gì phải e ngại vì cả chính phủ trung ương lẫn địa phương đều phải tùy thuộc tài chính vào lợi tức những công ty này nên sẽ không muốn dẹp những công ty này đi.”
Như mọi người đã biết, giàn khoan 981 trị giá 1 tỷ đôla (đã khai thác được khí đốt vào trung tuần tháng 9, 2014) thuộc về đại tập đoàn dầu khí China National Offshore Oil Corporation (CNOOC).
Tình trạng tham nhũng, đặc biệt là trong quân đội: đây là một đề tài nóng bỏng, đang được truyền thông quốc tế đề cập thường xuyên trên mạng.
Về đối ngoại
Ngoài tranh chấp ở Biển Đông, TQ còn có những tranh chấp lãnh thổ quan trọng hơn nữa. Với một dân số gần 1 tỷ 380 triệu (2015), áp lực về đất đai của Trung Quốc càng ngày càng nặng nề. Cho nên tranh chấp lãnh thổ với láng giềng luôn xẩy ra.
Riêng với Nhật Bản hiện nay, Bộ trưởng Thường Vạn Toàn đã nói thẳng với Bộ trưởng QP Mỹ Chuck Hagel về “ba không”:
“TQ sẽ không thỏa hiệp, không nhượng bộ, không thương thuyết” về tranh chấp đối với Nhật Bản.
Về phía Nhật Bản, Thủ tướng Abe cũng đang leo thang: đặt vấn đề an ninh không riêng cho vận chuyển hàng hải mà bao gồm cả những phi vụ trên không trung.
Như ta đều đã thấy, một khi Nhật Bản thực sự tái võ trang thì sẽ là đối thủ đáng ngại cho TQ.
Bắc Kinh không quên là Nhật đã từng chiến đấu với Nga ngay từ đầu thế kỷ 20: ‘Nhật – Nga chiến kỷ’, rồi trong Thế chiến 2 hải quân Nhật đã thi hùng với Mỹ ở Thái Bình Dương, và không quân Nhật đã tấn công Trân Châu Cảng.
TQ lại còn mối thù hận muôn đời đối với Nhật Bản về việc xâm chiếm lãnh thổ.
Kết luận
Xét về cán cân lực lượng, kinh nghiệm, và có thể là cả tinh thần binh sĩ, chắc chắn là TQ không muốn hoặc chưa muốn trực diện với Mỹ tại Thái Bình Dương.
Chiến lược TQ ngày nay là hăm dọa theo phương pháp du kích: địch tiến ta lùi, địch lùi ta tiến’ và chiến thuật ‘cắt từng miếng xúc xích – ‘salami slicing,’ nhắm vào từng đối tượng, từng hòn đảo hay bãi cạn một lúc.
Theo như Báo Cáo mới đây của Viện Carnergie Endowment For International Peace, thì ít nhất là trong tương lai có thể nhìn thấy được, “TQ chưa muốn theo mô hình của Liên Xô để trở thành một đối thủ toàn cầu của Hoa Kỳ nhưng chỉ muốn thành cường quốc ở Á Châu và tập trung vào việc tranh chấp lãnh thổ với các nước láng giềng. Mặc dù vậy, đó cũng là sự thách đố lớn đối với Hoa Kỳ vì Washington đã long trọng tuyên bố là sẽ tăng mạnh chi tiêu về sự hiện diện quân sự tại Á Châu mặc dù các khoản khác trong ngân sách phải cắt giảm”.
Về lâu về dài thì như đề cập trên đây, TQ muốn thay thế Mỹ để trở thành một nước siêu cường. Và như Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ McNamara đã kết luận năm 1965: xa hơn nhưng quan trọng hơn, Trung Quốc đang sắp xếp, tổ chức để tất cả Á Châu chống lại Hoa Kỳ.”
Cái nguy của sự tính lầm
Các nhà lãnh đạo thế hệ thứ năm của TQ ngày nay vì ít có kinh nghiệm về những tính toán của các cường quốc trong thời chiến tranh lạnh, cho nên dễ có thể tính lầm như Nhật Bản hay Liên Xô đã tính lầm, đó là một nhận xét của một số quan sát viên quốc tế.
Trở lại trận Trân Châu Cảng: về chiến lược, có thể là Nhật đã tính lầm về phản ứng của Hoa Kỳ và Anh Quốc vì thấy rằng sau khi Phát xít Đức chiếm đóng Czechoslovakia (tháng 3, 1939) Mỹ không phản ứng gì cả, lại tuyên bố là mình đứng trung lập, không dây dưa gì (ngày 5/9/1939).
Mười hai ngày sau, Phát xít Đức thôn tính thêm Ba Lan. Năm 1940 thì đến lượt Đan Mạch, Na Uy. Ngày 14/6/1940 Phát xít Đức tiến vào Paris. Đến tháng 9 lại chớp nhoáng bắn phá cả Anh Quốc. Năm 1941 tràn qua Hy Lạp và Nam Tư cũ (tháng 6, 1941). Bên Âu Châu thì đồng minh Anh Quốc cũng bết bát.
Sau khi quân Phát xít Đức bắt đầu gây hấn, vi phạm Hiệp Ước Versailles (tháng 3, 1935), rồi chiếm vùng Rhineland, Thủ tướng Anh Neville Chamberlain lại điều đình Hiệp Ước Munich để hòa hoãn, tuyên bố câu nổi tiếng “hòa bình trong thời đại của chúng ta” – ‘peace in our time’ (tháng 9, 1938). Từ đó tên ông Chamberlain dính liền với quan niệm ‘nhân nhượng, giảng hòa’ với đối thủ.
Về điểm này thì các nhà lãnh đạo Mỹ thường hay hối tiếc là chính vì Chamberlain có lập trường nhân nhượng, và vì Mỹ không hợp lực với đồng minh ngay từ đầu nên đã để xẩy ra Thế Chiến 2.
Rõ ràng nhất là có lần Tổng thống Eisenhower đã viết cho Thủ tướng Churchill:
”Nếu tôi có thể nhắc lại lịch sử, chúng ta đã không ngăn chặn Hirohito, Mussolini, Hitler vì đã không cùng hành động chung với nhau, và cho kịp thời, chính vì thế nên đã dẫn tới một thảm kịch bi đát và một sự nguy hiểm tuyệt vọng trong mấy năm sau. Và như vậy, chúng ta đã học được điều gì chưa trong kinh nghiệm này?” (thư 5/04/1954).
Năm 1962, Liên Xô đã tính lầm về việc mang tên lửa vào Cuba. Tổng Bí Thư Krushchev cho rằng Tổng thống Kennedy sẽ không phản ứng mạnh vì còn quá trẻ (42 tuổi), chưa có kinh nghiệm, lại nhút nhát, không dám can thiệp vào Lào, rồi lại cho phép CIA vận dụng một nhóm người đổ bộ ở Vịnh Con Heo ở Cuba để lật đổ Fidel Castro mà lại không tiếp tục khi chiến dịch bị phá vỡ.
“Ông ta đối xử với tôi như một cậu bé con, (like a little boy),” Tổng thống Kennedy đi quanh phòng, lẩm bẩm, “Ừ, như là một cậu bé con!” Ông đã bừng tỉnh: “Tôi biết tại sao ông ta lại coi tôi như vậy. Ông ta nghĩ rằng vụ Vịnh Con Heo chứng tỏ là tôi thiếu kinh nghiệm. Có thể ông ta còn nghĩ là tôi ngu nữa. Và có thể quan trọng nhất, ông ta nghĩ tôi không có gan.”
Vì vậy Kennedy quyết tâm phản ứng. Khủng hoảng tên lửa ở Cuba suýt nữa leo thang thành Thế Chiến 3.
Năm 1995/96, có thể là Trung Quốc đã tính lầm khi quyết định đe dọa Đài Loan vì nhận được Hong Kong trên căn bản ‘một nước Trung Quốc’ theo như ‘Thông Cáo Thượng Hải’ (1972), cho nên khi thấy Tổng thống Lý Đăng Huy có lập trường ‘Đài Loan độc lập’, TQ đã thử nghiệm tên lửa bắn vào hướng Đài Loan. Hành động này dẫn đến việc Tổng thống Clinton phản ứng.
Trong chiến lược mới, Bắc Kinh cho rằng nếu chỉ làm những gì mình có thể kiểm soát được, ví dụ như chỉ hành động gây hấn, tranh chấp ở hải đảo thì không đưa tới mức xung đột quân sự.
Tại sao?
Vì TQ có thể quyết định mục tiêu nào trước, mục tiêu nào sau, như bắt đầu từ bãi cạn Scarborough, tới quần đảo Senkaku, tới dàn khoan Hải Dương 981, tới quân sự hóa một số hải đảo. TQ luôn có thể quyết định về mức độ xung đột.
Nhưng theo như báo cáo mới đây của Viện Carnergie Endowment For International Peace: “Nguy hiểm lớn nhất ở Á Đông ngày nay là một sự leo thang bất ngờ về một sự tranh chấp có giới hạn nào đó, thí dụ như việc Trung Quốc tranh chấp với Nhật Bản về hải đảo.”
Nguy hiểm hơn nữa là những đe dọa của TQ mới đây đối với Mỹ trên không phận quốc tế: máy bay chiến đấu Trung Quốc đã bay sát, gây nên nguy hiểm cho máy bay trinh thám Mỹ nhiều lần. Theo Washington thì máy bay Mỹ bay trên không phận quốc tế, theo Bắc Kinh là trên không phận thuộc Trung Quốc. Nếu như chỉ một máy bay Mỹ bị bắn rơi thì chắc chắn là Mỹ sẽ trả đũa. Sau đó không ai tính được sự xung đột sẽ leo thang tới mức nào.
Nhìn vào lịch sử nhiều khi chỉ vì một biến cố hay sự kiện nhỏ có thể gây nên thảm cảnh.
Thế Chiến I vào đầu Thế Kỷ 20 cũng đã xẩy ra chỉ vì một sự kiện nhỏ: từ việc ám sát ông hoàng Franz Ferdinand của Đế quốc Áo – Hung năm 1914 ở Sarajevo đã châm ngòi thành đại chiến.
Trong tình huống ấy, dư luận thế giới lo ngại rằng Trung Quốc có thể tính lầm về quyết tâm của Mỹ, và cả Mỹ cũng có thể tính lầm về dụng ý thực sự của những hành động TQ. Như vậy hai bên có thể đi tới xung đột vũ trang, rồi leo thang chiến tranh. Mà leo thang chiến tranh lần này thì Mỹ có thể kéo theo cả Nhật, cả Úc.
Mặt khác, vì những giới hạn của TQ về kinh nghiệm hải chiến và không chiến cộng với những khó khăn đối nội, đối ngoại như đề cập trên đây, chưa kể những tranh chấp quyền hành nội bộ hiện nay đang gia tăng, có thể TQ cũng sẽ quyết định trở về với lập trường ‘phát triển hài hòa’ của ông Đặng Tiểu Bình.
Đây là điều mong đợi của cả thế giới. Vì chiến tranh là tàn phá, là hủy diệt, cả thế giới sẽ bị ảnh hưởng, không ai có thể tưởng tượng ra người thắng kẻ bại sẽ ra như thế nào. Mặt khác vẫn còn có sự lựa chọn cho hòa bình. Như ở vùng Biển Đông, việc hợp tác để phát triển, xây dựng là sự chọn lựa có thể nói là duy nhất cho tất cả các bên trong vùng.
Hy vọng rằng Đệ nhất Thế Chiến trong thế kỷ 21 – thế kỷ của Á Châu – sẽ không xảy ra ở trên mặt biển cuả Hòa bình – “Thái Bình Dương.”
Riêng đối với Mỹ, ta có thể chắc chắn được rằng: Mỹ sẽ can thiệp khi một trong bốn quyền lợi chính yếu (như phân tích trên đây) bị vi phạm.
Như Bộ Tổng Tham Mưu Hoa Kỳ đã xác định ngay từ lúc vừa để ý tới Biển Đông (tháng 4, 1950): “Vai trò lãnh đạo Thế giới Tự do của Hoa Kỳ đã đặt trách nhiệm lớn lao cho nước này phải huy động được sức mạnh của thế giới tự do để ngăn chận cộng sản bá chủ thế giới.”
Các văn bản về chính sách Hoa Kỳ đối với chiến tranh Việt Nam thường nhắc tới điểm này. Từ nhận thức ấy, đi tới kết luận là: việc Cộng sản thôn tính Vùng Biển Đông là điều đe dọa cho nền an ninh của Hoa Kỳ. Và đó là luận cứ của cả cuộc hành trình ‘đồng minh nhảy vào’ Miền Nam Việt Nam.
Ngày nay, quyền lợi an ninh của Hoa Kỳ ở Biển Đông lại còn quan trọng hơn trong chiến tranh Việt Nam.
Đó là vì TQ đã trở thành một thế lực có khả năng uy hiếp cả Á Châu cả lãnh thổ của Hoa Kỳ. Thực hư như thế nào thì chưa rõ, nhưng TQ cho biết: đã bắt đầu nghiên cứu loại tầu ngầm siêu thanh (supersonic submarine) có thể phóng từ Thượng Hải tới San Francisco trong 100 phút. Cho nên Mỹ đề cao cảnh giác để phản ứng. Tuy nhiên về hình thức phản ứng thì có nhiều cách thức tùy theo mức độ đe dọa của những hành động.
Từ những biện pháp kinh tế: nhắm vào một số người chung quanh lãnh đạo TQ (giống như TT Obama đang làm đối với những nhân vật gần TT Putin để trả đũa những hành động ở Ukraine), hoặc đóng băng (freeze) tài sản rất lớn của TQ để ở các ngân hàng và định chế tài chính Mỹ (như trước khi TT Nixon mở cửa Bắc Kinh), đến cấm vận, phong tỏa hải cảng, và sau cùng là biện pháp quân sự. Biện pháp quân sự thì có thể bắt đầu bằng một vài xung đột trên biển, trên không, tới trận chiến, rồi leo thang tới chiến tranh nguyên tử.
Tóm lại như Bộ trưởng QP Mỹ Leon Panetta đã tái khẳng định:
“Hoa Kỳ đã dính líu thật lâu và thật sâu đậm với Á Châu-Thái Bình Dương dù trong chiến tranh hay trong hòa bình, dù lãnh đạo là Dân Chủ hay Cộng Hòa, dù bất bình với nhau hay hài hòa với nhau, dù thặng dư ngân sách hay phải đi vay nợ. Chúng tôi đã ở nơi đây, chúng tôi đang ở nơi đây ngay bây giờ, và chúng tôi sẽ ở lại nơi đây trong tương lai.”
Vì nếu như vùng này bị áp đảo thì không những các quốc gia nơi đây, mà chính an ninh quốc phòng của Hoa Kỳ cũng bị đe dọa, vì biên giới miền Tây của Hoa Kỳ nằm ngay bên bờ Thái Bình Dương. Như cố TT Johnson đã khẳng định về Đông Nam Á:
“Nếu chúng ta buông xuôi thì có nghĩa là chúng ta phải rút tuyến phòng thủ của Hoa Kỳ về tận San Francisco.”
Bài viết của Giáo sư Tiến sỹ Nguyễn Tiến Hưng, trích dẫn từ cuốn sách ‘Khi Đồng Minh Nhảy Vào’ mới xuất bản tại Hoa Kỳ. Sinh năm 1935 ở Thanh Hóa, tác giả từng giữ chức Tổng trưởng Kế hoạch của Chính phủ Việt Nam Cộng hòa kiêm cố vấn của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu trước 1975 ở Sài Gòn. Hiện ông định cư tại Hoa Kỳ. Ông là tác giả cuốn ‘Khi Đồng minh Tháo chạy’ và The Palace File, viết cùng Jerrold L. Schecter bằng tiếng Anh.
Pháp: Phản ứng trước lệnh cấm burkini
Porticcio, Corsica, Pháp. (Reuters) – Những người đi nghỉ ở Corsica có những phản ứng khác nhau trước một phán quyết của tòa án Pháp, cấm phụ nữ Hồi giáo mặc đồ bơi che kín toàn thân, gọi là burkini.
Phán quyết dấy lên cuộc tranh luận và khiến các nhà vận động dân quyền và nữ quyền tức giận. Phán quyết của Hội đồng Nhà nước có liên quan tới khu du lịch Villeneuve-Loubet của Địa Trung Hải. Đây là một trong số hàng chục thành phố ở Pháp áp đặt lệnh cấm như vậy. Trước lệnh cấm này, một số người phản đối và một số người đồng ý. Nhóm phản đối cho rằng phụ nữ đi biển có quyền mặc bất cứ loại quần áo gì họ thích. Họ không hiểu tại sao lại cấm burkini, chỉ vì phụ nữ Hồi giáo phải mặc đồ theo tôn giáo của họ. Nhóm đồng ý nghĩ rằng một khi lên kế hoạch đi biển chơi, phụ nữ nên mặc thế nào cho thích hợp với môi trường. Họ đừng nên mặc những thứ khiến người khác sợ hãi, vì cho rằng bộ đồ này đồng nghĩa với một mối đe dọa.
Vào đầu tháng này, một khu nghỉ mát ở Corsica phải ban lệnh cấm burkini, sau khi nhiều vụ xô xát xảy ra. Thị trưởng Sisco là ông Ange-Pierre Vivoni, nói với BFM Television rằng thành phố ông không chấp nhận burkini. Lệnh cấm của ông không nhắm vào người Hồi giáo, nhưng ông muốn loại bỏ những người cổ vũ cho đạo Hồi ở thành phố này. (Mai Đức)
Bolivia : Thứ trưởng Nội vụ bị thợ mỏ biểu tình sát hại
Thứ trưởng Nội vụ Bolivia, ông Rodolfo Illanes, đã bị sát hại tàn nhẫn khi đến thương lượng với những thợ mỏ biểu tình ngày 25/08/2016. Tổng thống Evo Morales lên án “một mưu đồ” chống chính phủ.
Thi thể của ông Rodolfo Illanes đã được quấn trong một tấm chăn, tìm thấy bỏ rơi bên vệ đường trục đường chính dẫn đến Panduro, một ngôi làng nằm trên núi cao, cách thủ đô La Paz 200 km về phía đông nam, vào sáng sớm hôm qua, 26/08/2016. Các kết quả khám nghiệm sơ bộ cho thấy thứ trưởng Nội vụ Bolivia đã bị người biểu tình đánh đập dã man cho đến chết. Trên thi thể còn lộ rõ nhiều chấn thương nghiêm trọng.
Ông Rodolfo Illanes từng là luật sư, đại diện cho chính phủ đến đàm phán với các thợ mỏ biểu tình từ một tháng nay để phản đối đạo luật mới về hợp tác xã.
Ngay sau phiên họp khẩn của nội các, tổng thống Evo Morales, trong tâm trạng xúc động, đã lên án đợt biểu tình của các nghiệp đoàn thợ mỏ là “một mưu đồ chính trị và không phải là một đòi hỏi xã hội cho lĩnh vực này”.
Liên đoàn các hợp tác xã thợ mỏ (Fencomin) tập hợp đến 60.000 hiệp hội “phi lợi nhuận” khai thác các mỏ. Cho đến hiện tại, Fencomin là đồng minh của tổng thống Morales.
Dưới nhiều nhiệm kỳ liên tiếp của tổng thống đương nhiệm, từng là lãnh đạo nghiệp đoàn trồng ca cao, Fencomin đã trở thành một đối trọng chính trị lớn: có nhiều thành viên là nghị sĩ, hai thứ trưởng trong chính phủ và hiện đang kiểm soát hàng chục cơ quan quản lý.
Khai thác mỏ, khoáng sản là một lĩnh vực cực kỳ nhạy cảm tại Bolivia, chiếm đến ¼ tỷ trọng xuất khẩu của nước này. Các doanh nghiệp nhà nước chiếm giữ 80% sản lượng khai thác, và 20% còn lại thuộc các hợp tác xã.
Nhật hứa đầu tư 30 tỷ đôla vào châu Phi
Tuyên bố tại Hội nghị quốc tế Tokyo về phát triển châu Phi (TICAD), khai mạc hôm nay tại Nairobi, Kenya hôm nay, thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã hứa sẽ đầu tư tổng cộng 30 tỷ đôla ở châu Phi từ năm 2016 đến 2018 để giúp châu lục này công nghiệp hóa, cải thiện chăm sóc y tế và ổn định tình hình.
Được Liên Hiệp Quốc, Ngân Hàng Thế giới và Liên Hiệp Châu Phi đồng tổ chức, hội nghị này là dịp để châu Phi thu hút đầu tư của Nhật Bản để thúc đẩy phát triển. Còn đối với Tokyo, đây là dịp để củng cố vị thế của Nhật trên thị trường châu Phi. Theo dự kiến sẽ có hơn 70 hiệp định được ký kết giữa châu Phi và Nhật Bản nhân hội nghị này.
Hội nghị TICAD hôm nay là hội nghị lần thứ 6 (hội nghị đầu tiên diễn ra vào năm 1993) và là hội nghị đầu tiên được tổ chức ở châu Phi (từ trước tới nay, hội nghị này chỉ diễn ra ở Nhật).
Trong một thời gian dài không quan tâm đến châu Phi, nay Tokyo đang nỗ lực tranh giành ảnh hưởng với Trung Quốc ở châu lục này. Vào năm 2013, Tokyo đã từng hứa viện trợ cho châu Phi 3.200 tỷ yen, tương đương với 28 tỷ euro hiện nay, trong vòng 5 năm.
Tuy nhiên, hiện giờ trao đổi thương mại giữa Nhật với châu Phi còn thấp hơn nhiều so với trao đổi thương mại của Trung Quốc với châu lục này, chỉ đạt 24 tỷ đôla năm 2015, so với 179 tỷ đôla của Trung Quốc với châu Phi.
Phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc bị bắt
TTO – Tướng Vương Kiến Bình, phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc, bị bắt ngày 25-8 với cáo buộc “vi phạm kỷ luật Đảng”, cách nói khác để chỉ tham nhũng, tờ South China Morning Post (SCMP) của Hong Kong cho biết.
Nếu thông tin này được xác nhận, ông Vương sẽ là tướng cấp cao nhất của quân đội Trung Quốc bị bắt khi còn đương chức kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát động chiến dịch chống tham nhũng năm 2013.
SCMP dẫn một nguồn tin cho biết tướng Vương, 62 tuổi, bị các kiểm sát viên quân sự bắt tại thành phố Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên trong lúc đang đi thị sát. Vợ và thư ký của ông này cũng bị bắt tại Bắc Kinh vào cùng ngày.
Su Haihui, phó giám đốc cơ quan huấn luyện cảnh sát vũ trang, cựu thư ký của ông Vương, cũng bị bắt.
Theo SCMP, Vương Kiến Bình là tướng lĩnh cấp cao thứ hai của quân đội Trung Quốc bị bắt vì tham nhũng trong vài tuần trở lại đây. Người đầu tiên bị bắt là tướng Điền Tu Tứ, cựu chính ủy không quân Trung Quốc.
Vương Kiến Bình sinh năm 1953, người Hà Bắc, khởi nghiệp trong quân đội từ quân khu Thẩm Dương. Năm 2009, ông này được đề bạt giữ chức tư lệnh lực lượng cảnh sát vũ trang và giữ chức này đến hết năm 2014 dưới thời của “trùm an ninh” Chu Vĩnh Khang.
Cuối năm 2014, ông Vương được điều động sang giữ chức phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc.
Theo một số tờ báo của Hong Kong, tướng Vương là một trong những nhân vật thân tín của cựu phó chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc bị “ngã ngựa” Từ Tài Hậu. Tướng Từ qua đời vào tháng 3-2015 vì ung thư bàng quang trong lúc các cuộc điều tra tham nhũng nhắm vào ông này vẫn chưa kết thúc.
Tờ Bưu Điện Minh Kính của Hong Kong hồi năm ngoái dẫn một nguồn tin từ quân đội Trung Quốc tiết lộ sau cái chết của tướng Từ, cơ quan chức năng bắt đầu nhắm tới ông Vương và các mối quan hệ của ông ta.
DUY LINH
Nhận xét
Đăng nhận xét