Thiện Tùng - Dường như họ lại “đi đêm” với nhau

Cách đây 45 năm (1972), với ý đồ kéo Trung Quốc ra khỏi Liên Xô nhằm làm suy yếu phe XHCN, Tổng thống Nixon và Bộ trưởng Ngoại giao Kissinger Mỹ “đi đêm” sang Trung Quốc diện kiến Mao Trạch Đông. Sau cuộc mật đàm của chuyến đi đêm này, hai nước Trung Mỹ trở thành hữu hảo; đảo quốc Đài Loan, vốn như đồng minh của Mỹ bị loại ra khỏi Liên Hiệp Quốc, trở thành bộ phận của Trung Hoa lục địa; Mỹ bỏ rơi Việt Nam Cộng hòa thân sơ thất sở, hết mất quần đảo Hoàng Sa về tay Trung Quốc đến thua cuộc ở Nam Việt Nam.

HÌnh minh họa

Như con dao hai ba lưỡi, cú ly gián này của Mỹ làm cho hai nước lớn trụ cột phe XHCN là Liên Xô và Trung Quốc đối kỵ nhau, phe XHCN bắt đầu suy yếu. Ngược lại, qua việc quan hệ Mỹ-Trung đi đêm này, khiến cho các nước vốn đồng minh và thân thiết với Mỹ căm tức, nghi ngờ, giảm lòng tin đối với Mỹ. Lúc bấy giờ, Trung Quốc như con cọp bịnh hoạn, ốm yếu, đang say ngủ, Mỹ đến đánh thức giấc nó, tiêm thuốc bổ dưỡng cho nó, khiến nó trở nên khỏe mạnh, quậy phá lung tung và hiện nay nó trở thành đối thủ đáng gờm của Mỹ.

Về Tổng thống Mỹ Donald Trump

Nếu nói người Mỹ theo triết lý Hiện sinh của chủ nghĩa Thực dụng thì, Tổng thống Mỹ Trump, vốn là đại gia bất động sản, ông này thực dụng hơn bất cứ Tổng thống Mỹ nào trước ông.

Khi chưa cầm quyền, ông Trump đặt lợi ích gia đình trên hết, sẵn sàng dẫm lên xác người để tiến thân; khi đã cầm quyền nước Mỹ, ông theo chủ nghĩa dân túy, đặt lợi ích nước Mỹ trên hết, hách dịch, tự tung tự tác, không coi ai ra gì.

Về Chủ tịch Tập Cận Bình

Khi chưa cầm quyền, ông Tập sống ẩn dật chờ thời. Khi gặp vận, Tập tranh quyền, sát phạt đồng đảng không nương tay, chiếm lấy quyền lực cao nhất nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Tập nhơn danh gì có thể nhơn danh, lợi dụng gì có thể lợi dụng. Tập có đôi mắt him híp, nét mặt lạnh như tiền, khẩu phật tâm xà… Tập phóng tầm nhìn vượt quốc gia xuyên ra quốc tế với “Giấc mộng Trung Hoa”.

Đồng sàng dị mộng

Với mộng bá đồ vương, mộng gặp mơ: Tập bám “Giấc mộng Trung Hoa”, Trump bám “Giấc mơ Ấn Độ - Thái Bình Dương” tranh giành quyền bá chủ thế giới. Trong khi chưa thể làm gì nhau, dường như họ tạm hòa hoãn với nhau, đang lợi dụng nhau để thực hiện mưu đồ riêng.

Dường như họ lại “đi đêm” với nhau

Nhân dịp tham dự APEC, Tổng Trump dành 12 ngày viếng thăm 5 nước: Nhật, Nam Hàn, Trung Quốc, Việt Nam và Philippines. Mục đích chính yếu chuyến công du này của tổng Trump là để bàn luận: về hợp tác kinh tế song phương và chống gian lận thương mại; về vũ khí hạt nhân Bắc Hàn và việc tranh chấp biển Đông.

Qua thực tế cho thấy, nước trọng tâm của chuyến công du của Tổng Trump là Trung Quốc. Sở dĩ Trump ghé Nhật và Nam Hàn trước cốt yếu để tham kiến, thỏa thuận với 2 nước đồng minh trước khi đến Trung Quốc gặp Tập Cận Bình. Còn Việt Nam và Phi là chuyện lẻ tẻ, chỉ là những bước đệm.

Với con người chỉ biết tiền và nước Mỹ trên hết, Tổng thống Trump ngại gì không “đi đêm” với Trung Quốc để cùng có lợi. Trong chuyến đi vừa rồi, Chủ Tập tiếp đón Tổng Trump trọng thị hơn bất cứ thượng khách nào trước đó: ngoài 21 phát đại bác tiếp nghinh, còn làm việc tại sảnh đường Bắc Kinh, ăn sơn hào hải vị, nghỉ tại Tử Cấm Thành.

Để làm dịu các khiếu nại của Washington về mất cân bằng thương mại, phía Trung Quốc trao cho phái đoàn Tổng Trump một hợp đồng thương mại trị giá 253 tỷ USD, một hợp đồng lớn nhất trong lịch sử quan hệ giữa hai nước (theo Bắc Kinh SCMP).

clip_image002

Photo Credit AP

Về kinh tế, thương mại giữa 2 nước Mỹ và Trung Quốc như thế tạm ổn, vấn đề còn lại là vũ khí hạt nhân Bắc Hàn và tranh chấp biển Đông. Về việc này, có lẽ Trump và Tập đã mặc cả qua lại với nhau: Trung Quốc khai thác cái nhược của Mỹ là vũ khí hạt nhân Bắc Hàn; còn Mỹ khai thác cái nhược của Trung Quốc về Biển Đông. Kết cuộc, dường như họ đã thỏa thuận ngầm với nhau: Trung Quốc gây áp lực với Bắc Hàn; còn Mỹ dàn xếp việc tranh chấp ở Biển Đông, chủ yếu với 2 nước Việt, Phi có bờ biển phủ kín hai sườn Biển Đông, theo hướng có lợi cho Trung Quốc.

Trump nói với Tập: Thắng lợi chính trị vĩ đại, đủ không gian cho 2 bên cùng phát triển – Xí xóa chuyện cũ, chơi lại từ đầu – Tôi không trách TQ – không lặp lại những sai lầm trong quá khứ.

Từ những gì vừa kể, chúng ta có quyền nghi ngờ rằng, Trump và Tập đang ngấm ngầm tính toán ván cờ địa chiến lược giữa 2 siêu cường, theo kiểu phân chia vùng ảnh hưởng, chia đôi thiên hạ.

Những việc lẻ tẻ nhưng không thể bỏ qua

- Trump nói những gì với Tập?

“Thắng lợi chính trị vĩ đại, đủ không gian để hai bên cùng phát triển”. Nói thế với ý gì, nếu không phải: Tôi đã thắng cử ở Mỹ còn anh vừa thắng cử ở Trung Quốc, đó là thắng lợi chính trị vĩ đại ở 2 cường quốc, đủ không gian cho chúng ta chia để trị vì thiên hạ?

“Kềm chúng nó! Chúng ta chia nhau kềm chúng nó”. Chúng nó là ai, nếu không phải: thằng Bắc Hàn và các thằng lon con ở Đông Nam Á, nhất là những thằng có bờ biển tiếp giáp Biển Đông?

“Xí xóa chuyện cũ, chơi lại từ đầu. Tôi không trách Trung Quốc…”. Nghĩa là sao, nếu không phải: Mỹ bỏ qua việc Trung Quốc gian lận thương mại, vì đó không phải cái lỗi do Trung Quốc mà do các ông Tổng tiền nhiệm của của Mỹ quá non yếu trong giao thương? Nói đến đây, người viết nhớ lại lời của Tổng Trọng nói về chống tham nhũng trong hội nghị đảng lần thứ 6: “Tay ai trót lỡ nhúng chàm thì tự gột rửa, từ đây về sau, ai sai phạm sẽ bị xử lý nghiêm”.

- Tại sao bà Melania, phu nhân Tổng Trump không đến Việt Nam?

Nếu bà Melania đến VN, bà phải trả lời đơn thỉnh cầu của con gái Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, dính vào việc nhân quyền sẽ làm phật lòng nước chủ nhà APEC. Ở lại Trung Quốc vài ngày, ngoài được biệt đãi, còn đi du ngoạn Vạn Lý Trường Thành, Vườn thú, Vườn trẻ rồi về Mỹ là thượng sách.

- Sao Exxon Mobil đột nhiên hoãn hợp đồng khai thác khí đốt với Việt Nam?

Do đâu, tại diễn đàn APEC, công ty Exxon Mobil Mỹ đột nhiên đơn phương tuyên bố dừng dự án khai thác khí tại dự án “Cá Voi Xanh” trong hải phận của VN? Đáng nói, Chủ tịch Công ty này lại là ông Rex Tillerson, đương kim Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ? Dư luận nghi ngờ có sức ép của Trung Quốc qua Tổng thống Mỹ Donald Trump là có cơ sở.

- Vụ 21 phát đại bác

Chỉ cách vài giờ cùng một thời điểm, sao Việt Nam tiếp Tổng Trump không có 21 phát đại bác, còn tiếp Chủ Tập thì có? Về việc này có nhiều ý kiến luận bàn: “Bậy bạ quá, làm như thế là phân biệt đối xử với khách, thể hiện yếu về mặt ngoại giao”/ “Tập Cận Bình vừa là đồng chí vừa là anh em với VN phải đón tiếp long trọng như thế mới đúng, còn Tổng Trump dầu sao cũng chỉ là ‘đồng rận’”/“Tại ông Trump xem thường ông Trọng, chưa đến đã thông báo trước: đến VN ông chỉ bàn việc với Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Thủ tướng Nguyễn Xuận phúc, sau đó sẽ viếng thăm và chúc sức khỏe ông Trọng, thế nên, ông Trọng không cho bắn đại bác khi đón tiếp ông Trump cũng là điều dễ hiểu”/ “Ông Trọng chỉ là đảng trưởng, còn ông Quang, ông Phúc mới chính là những người cai quản quốc gia”/ “Nhập gia phải tùy tục chớ, ít ra Tổng Trump cũng phải biết, ở VN ta, Đảng lãnh đạo Nhà nước và Xã hội một cách trực tiếp, toàn diện và tuyệt đối chớ, bởi vậy, ông Trọng ghét không cho bắn đại bác là phải”/“Cũng bởi vậy, ông Trump mới ghét đáp trả: ‘Chúng tôi tôn trọng nền pháp trị chớ không phải những lãnh đạo độc tài’” – Việc này còn quá nhiều ý kiến có cả nghiêm chỉnh và cà rởn, xin không kể nữa (1).

- Khi đến Việt Nam, ông Trump hí hửng khoe: “Tôi rất ‘hợp gu’ với Tập Cận Bình, tôi có thể giúp Trung Quốc hòa giải với Việt Nam về vấn đề Biển Đông”. Ông ta còn nói với Chủ tịch Trần Đại Quang: “Tôi có thể giúp hòa giải hoặc phân xử. Tôi là một người hòa giải rất tốt và là một trọng tài rất tốt. Vì vậy, tôi có thể giúp ông, khi cần hãy cho tôi biết”. Tính bộc trực của ông Trump chẳng ai còn lạ gì, nói như thế để cho biết ông cùng ý tưởng với Tập Cận Bình. Còn việc ông Trump mớm ý làm trung gian hòa giải về biển Đông với ông Quang, biết đâu cũng là ý kiến của ông Tập – thận trọng không bao giờ thừa.

- Có người mừng híp con mắt về bản hợp đồng kinh tế 12 tỷ USD mà Việt Nam trao cho phía Mỹ. So sánh xem, nó là cái thớ gì so với 253 tỷ USD mà Trung Quốc vừa trao cho phía Mỹ tại sảnh đường Bắc Kinh? Hơn nữa, như Trump tuyên bố “Kể từ ngày nay, Mỹ chỉ hợp tác kinh tế song phương, bình đẳng và công bằng trong cán cân thương mại”. Như vậy Việt Nam nhập sản phẩm của Mỹ 12 tỷ USD thì cũng chỉ được xuất sản phẩm sang Mỹ 12 tỷ USD – trước đây hàng năm VN xuất sang Mỹ nhiều hơn con số đó, vậy thì có gì đâu mà mừng?! Đó là chưa nói, dân VN còn nghèo làm sao với tới hàng chất lượng cao, giá ngất trời của Mỹ? Vậy thì, muốn cân đối cán cân thương mại với Mỹ, Việt Nam chỉ còn mua động cơ máy bay dân dụng hoặc vũ khí và phương tiện chiến tranh để chạy đua vũ trang. Không khéo “chuyển lửa về quê nhà” một lần nữa thì chỉ có chết?! Thời đại ngày nay không cho phép ỷ mạnh rồi muốn làm gì thì làm, các nước nhỏ như Costa Rica, Qatad, Brunei chẳng hạn, họ dựa vào Liên Hiệp Quốc, Hội đồng Bảo an chớ không dựa vào vũ khí quân đội mà họ vẫn an toàn.

Chơi với Mỹ thời Tổng Trump “sớm nắng chiều mưa” này phải hết sức thận trọng. Ngày 12/11/2016, trả lời phỏng vấn của ký giả hỏi về Việt Nam, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump nói:

“Đảng Cộng sản Việt Nam ư?! Tôi nói thật, Bao năm qua họ chỉ lợi dụng Mỹ, họ chơi trò nước đôi, đi dây giữa chúng ta và Trung Quốc!

Họ kêu gọi Mỹ và các nước khác ủng hộ họ trong vấn đề Biển Đông và các vấn đề xung đột liên quan đến Trung Quốc, nhưng chính họ lại phục tùng, vâng lời Trung Quốc như một sứ giả chư hầu thời phong kiến.

Tôi là người ngay thẳng và không ưa những kẻ "2 lưỡi"; những tay lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam thậm chí còn có 3-4 lưỡi...

Không có TPP gì cả, không có tạo điều kiện hay viện trợ gì cả, và không có cho nhập khẩu hưởng lợi từ Mỹ nữa... Và nếu họ còn chơi trò "Lợi dụng" nữa thì chúng ta nên rút quân khỏi Biển Đông... để cho "Anh em chúng nó xé xác nhau". Cứ mặc xác nó, để cho anh em nó xé xác nhau».

Nước nhỏ là nhỏ về diện tích và số dân chớ không phải nhỏ về trí tuệ và sự thông minh. Chúng ta không lợi dụng ai và quyết không để ai lợi dụng. Nghèo nhưng không hèn, phải biết tự lực tự cường. Phải biết xấu hổ, chừa thói sống dựa vào nước khác. Chơi với nước lớn phải coi chừng họ phổng tay trên. Không chỉ đối với Trung Quốc, ngay với Mỹ cũng vậy, hơn lúc nào hết, Việt Nam phải tự nhủ rằng: “Làm sao chúng tôi tin được các ông không bỏ rơi chúng tôi như các ông bỏ rơi Đài Loan, Việt Nam Cộng hòa - hai đồng minh của mình trước đây?!”.

26/11/2017

Thiện Tùng

-------------------------

(1) Còn có một lý do nữa, được xác nhận bởi nhiều nguồn tin, đó là, chính phía Mỹ muốn vậy. Những người vốn quen cách hành xử ở một nước dân chủ tự do không mặn mà gì lắm với những nghi lễ trang trọng nhưng phiền hà được các vị lãnh đạo ở những xứ sở độc tài hoặc còn nhiều dây mơ rễ má với ngai vàng phong kiến rất ưa thích – BVN.

(Bauxite VN)