GDP luôn tăng, sao dân vẫn khổ?

Trần Nguyên Thao (Danlambao) - Bạn đọc thường thấy truyền thông lề đảng ca ngợi triển vọng kinh tế Việt Nam lúc nào cũng nằm trong vận hội mới, nhân công rẻ, thể chế chính trị ổn định, tiềm năng rất lớn và cơ hội đầu tư cao,… Từ bức tranh mầu hồng vừa nói đã “vẽ” ra số liệu GDP của Việt Nam tăng đều đặn. Nhưng khi đối chiếu với đời thường lại khiến cho nhiều giới băn khoăn: kinh tế lên mà sao dân vẫn khổ, nợ công lại cao, đến độ không còn khả năng vay mượn… Các thông tin trái nghịch nhau khiến bạn sống trong môi trường “nhiễu sóng”. Bài này bằng lối trình bầy đơn giản nhất, nêu lên những sự kiện gần đây, giúp bạn nhận ra phần nào thực trạng nền kinh tế khi đọc các số liệu tăng trưởng GDP do chế độ công bố.

GDP viết tắt từ Gross domestic product là số liệu tổng sản phẩm quốc nội, ghi lại kết quả sản xuất hàng hóa, dịch vụ, do người cư ngụ cùng một vùng hay quốc gia trong thời gian nhất định nào đó, thường là một, ba, sáu tháng hay mỗi năm. Cách tính GDP là một ngành đòi hỏi chuyên môn. Có (3) phương pháp để tính GDP: chi tiêu, trị giá gia tăng và thu nhập [1]. 

GDP thường được sử dụng để phân tích cơ cấu kinh tế, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, trình độ phát triển và mức sống của con người.

Sau năm 1975, cán bộ Vc ngoài Bắc vào Nam khoe khoang: để tạo tính bất ngờ và tiết kiệm xăng nhớt, máy bay của ta “núp trong mây” chờ cho khi máy bay Mỹ bay gần, các đồng chí lái của ta mới cho máy bay xông ra đánh úp khiến giặc lái của Mỹ trở tay không kịp, bị ta bắt sống ngay trên mây!

Từ sau ngày Việt Nam mở cửa, 1986 cán bộ Vc làm quen và nói một cách rất “hồn nhiên” trước công chúng về nhóm chữ GDP. Nhưng nếu hỏi rạch ròi về ý nghĩa GDP ra sao thì hầu như ú a, ú ớ. Đa số cán bộ Vc cũng chỉ nói đến GDP với chủ tâm “lòe” dân, như câu chuyện máy bay núp trong mây.

Từ lâu nay GDP Việt Nam là những số liệu gây ra nhiều nghi ngờ, tranh cãi, kể cả những chuyện rất “bất ngờ”, nghe đến ai cũng há họng, ngạc nhiên… Phía nghi ngờ cho rằng, GDP Việt Nam được trình bầy theo hướng “tô hồng”. Kẻ cầm quyền thì “chưa hài lòng”, còn muốn tô “đậm” hơn nữa “mới đạt” đúng chỉ tiêu của đảng.

Tiến sỹ Vũ Quang Việt, từng phục vụ tại Cục Thống Kê Liên Hiệp Quốc cẩn trọng rằng: “có thể tạm kết luận là tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam do Tổng Cục Thống Kê tính là cao hơn sự thật”.

Còn Tiến sỹ Nguyễn Bích Lâm, Tổng Cục Trưởng Thống Kê lại nói: “kinh tế Việt Nam vẫn tồn tại một số hoạt động kinh tế chưa quan sát được. Đối với các hoạt động này, chúng tôi đã nghiên cứu và soạn thảo đề án “thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát ở Việt Nam”, nhằm tính toán bổ sung vào quy mô GDP trong thời gian tới”.

Đề án này đưa ra nhằm thi hành ước muốn của nội các đương nhiệm, mong tìm mức thu nhập của các ngành nghề hoạt động ngầm trong phạm vi gia đình hay các loại nghề bất hợp pháp như cờ bạc, mãi dâm, buôn lậu… để làm cho tổng sản lượng quốc gia (GDP) có thể tăng thêm đến 31% nữa.

Việc tính toán kinh tế ngầm vào GDP bị đa số chuyên gia tố cáo là, âm mưu này chỉ nhằm phục vụ mục đích làm cho GDP có vẻ lớn hơn khiến quy mô nợ công giảm xuống và tiềm ẩn nguy cơ nới rộng hơn trần nợ công. Tức là Hà Nội thấy hết tiền đến nơi, phải chuẩn bị tài liệu để đi vay thêm nợ.

Chủ nhiệm Khoa, trường Đại học Xây dựng, Hà Nội, Giáo Sư Nguyễn đình Cống trong một bài viết có đoạn: “được thông báo GDP của quốc gia tăng ngoạn mục mà cứ băn khoăn. Nó tăng nhờ cái gì? Tại sao GDP như vậy mà nợ nước ngoài vẫn tăng và không biết GDP tăng thì toàn dân được lợi gì? Riêng lão già hưu trí như tôi thấy bị thiệt so với mấy năm trước vì lương hưu tuy có thêm chút ít, nhưng lạm phát và giá cả tăng nhanh hơn”.

Hôm 17 tháng 08, các báo đảng đều đăng: bình quân mỗi người gánh hơn 35 triệu đồng nợ công năm 2018 [2], tăng gần 4 triệu đồng mỗi người so với năm 2017 (mức 31 triệu đồng).

Dân chúng chưa bao giờ được chính thức thông báo, Việt nam tính GDP theo phương pháp nào. Còn Tổng Cục Thống Kê nói là GDP của Việt Nam tính theo thông lệ quốc tế.

Giới chuyên gia nói là Hà Nội tính GDP theo phương pháp chi tiêu: GDP = (tiêu dùng + đầu tư + xuất khẩu) – nhập khẩu. Phương pháp này đo lường GDP bằng cách thu thập các dữ liệu về:

* Tiêu dùng của toàn dân (C: consumtion)

* Tổng vốn đầu tư (I: Investment)

* Chi tiêu của chính phủ (G: Government Spending)

* Xuất khẩu (X: Exports)

* Nhập khẩu (M: Imports)

X-M: xuất khẩu ròng (NX).

Do giá trị tổng sản lượng hàng hóa dịch vụ của nền kinh tế (Y) phải bằng tổng chi tiêu để mua lượng hàng hóa và dịch vụ đó nên tổng chi tiêu bằng GDP (Y) = C + I + G + X-M [3]

Xuất khẩu (X) là hàng hoá, dịch vụ được sản xuất ở trong nước, đem bán ra cho người tiêu dùng ở nước ngoài.

Nhập khẩu (M) là những hàng hoá và dịch vụ được sản xuất ở nước ngoài, được mua về để tiêu dùng trong nước.

Nếu X > M gọi là xuất siêu; M > X gọi là nhập siêu; X = M là cân bằng thương mại.

Trên thực tế, theo Giám đốc Nghiên cứu Phát triển Ngân hàng MB (Military Commercial Joint Stock Bank), Đàm nhân Đức “tăng trưởng về quy mô cũng như về số lượng của chỉ tiêu GDP thực ra chưa phản ánh được đầy đủ bức tranh của nền kinh tế, chẳng hạn doanh nghiệp FDI chuyên về khai thác tài nguyên sẽ chuyển phần lợi nhuận về nước họ nhưng vẫn được thể hiện trong GDP của Việt Nam”.

Còn những khoản tiền khổng lồ khác do tham nhũng được chuyển ra bên ngoài để mua các loại bất động sản, đầu tư, cất dấu trốn thuế, chi tiêu xa xỉ… những số liệu chi tiêu to lớn vừa nói chắc chắn là của những người thuộc nhóm quyền lực trong nước, là tiền thuộc mục “tiêu dùng toàn dân” được tính vào GDP, nhưng thực tế khối tài sản đó đã được chuyển bằng nhiều cách ra khỏi nước rồi!

Phúc trình của Hiệp hội Chuyên viên địa ốc quốc gia Hoa Kỳ (NAR) công bố hôm 18/7 cho biết, công dân Việt đứng ở vị trí thứ 9, với số tiền bỏ ra ước tính hơn 3 tỷ đôla, chiếm 2% tổng số tiền người nước ngoài chi ra để mua nhà ở Mỹ. Con số này tăng gấp đôi so với một năm trước. Trên báo mạng nêu đích danh một vài người tiêu biểu cho việc chuyển tài sản khỏi Việt Nam [4].

Bất cứ dự án đầu tư nào do cán bộ nhà nước hay do Bắc Kinh thực hiện như dẫn chứng dưới đây, mà tham nhũng càng nhiều, lãng phí càng lớn, chất lượng càng kém thì GDP càng tăng!

Dự án sửa chữa đoạn đường số 356 chỉ dài 2.2 cây số, nằm từ ngã ba Nguyễn bỉnh Khiêm đến đập Đình Vũ, Hải Phòng. Theo các số liệu Thanh tra đưa ra, vốn đầu tư ban đầu cho đoạn đường ngắn này chỉ là 314,9 tỉ đồng. Nhưng sau đó, vốn bị “đội lên” tới 1.310,9 tỉ đồng, tương đương 56 triệu Mỹ Kim. Nếu đoạn đường này không phải sửa chữa thêm nữa, thì 1.310,9 tỷ sẽ được coi là tiền đầu tư hạ tần cơ sở, cộng trong GDP. Nhưng giá trị thật của đoạn đường là rất nhỏ, trong khi số liệu “ma” khác biệt gần 1000 tỷ [5]. (báo Giao Thông Vận tải 18-07-18).

Đường tàu điện đầu tiên của Việt Nam, được xây dựng bởi nguồn vốn ODA của Trung cộng, chạy thử nghiệm đầu tiên vào tháng 8/2018. Tàu điện ngầm ở Hà Nội dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2019, trễ bốn năm so với lịch trình dự kiến. Tổng mức đầu tư đổ vào dự án này lên đến 18.000 tỷ đồng (770 triệu Mỹ Kim), gấp hơn hai lần so với kế hoạch ban đầu là 8,7 nghìn tỷ đồng.

Hôm 15-09, Vc khánh thành công viên lãnh tụ cs Cu-ba, Fidel Castro rộng 16 mẫu [6] tại Quảng Trị, được khởi công từ năm 2015, với mức đầu tư 115 tỷ đồng. Khoản chi này cũng sẽ ghi vào GDP trong phần “G” chi tiêu chính phủ.

Theo báo Dân Trí, thời gian qua, một số dự án liên quan đến vay vốn, hợp tác với Trung cộng tại Việt Nam đã để lại tiếng xấu và hệ lụy rất lớn cho nền kinh tế, như các công ty: phân đạm Hà Bắc, Ninh Bình, gang thép Thái Nguyên giai đoạn hai…

Gần đây nhất, tang lễ của chủ tịch nước, ông Trần đai Quang, ước lượng lên đến khoảng 20 tỷ đồng, cũng thuộc khoản chi tiêu chính phủ (G:Government Spending)

Quỹ Heritage ở Washington, Hoa Kỳ công bố kết quả điều nghiên đầu năm nay về “Chỉ số tự do kinh tế 2018”, theo đó Việt Nam xếp hạng 141/180 với 53,1 điểm, mức tổng điểm thấp hơn điểm bình quân khu vực và thế giới. Trong 43 nền kinh tế khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Việt Nam đứng hạng 35, thua Lào (53,6 điểm, hạng 34), Myanmar (53,9 điểm, hạng 33) và Campuchia (58,7, điểm hạng 22) [7].

Viện Toàn cầu McKinsey (MGI) trong khảo sát mới nhất (Sept 14) dẫn chứng [8] “Việt Nam có một số lượng lớn doanh nghiệp nhà nước kém năng suất, với tỉ lệ tăng trưởng hằng năm chỉ đạt 3,8% từ 2006-2016, trong khi các doanh nghiệp tư nhân đạt 4,9%, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 7,7%”. Đây là minh chứng, nền kinh tế và thị trường công nhân lệ thuộc nơi người ngoài.

Đến đây thì hẳn bạn đọc đều quá rõ lý do dân vẫn khổ, mà số liệu GDP của Việt Nam vẫn tăng.

Cái thuở Vc cai tri bằng lừa phỉnh đang qua mau chóng. Cuộc cách mạng tin học sẽ giúp người dân choàng tỉnh dậy, bước ra khỏi cơn mê, và nhận ra rằng, phải dứt bỏ chủ nghĩa xã hội bịp lừa mới có cơ may đưa Dân Tộc Việt Nam khỏi tình huống tụt hậu đương thời.

Sept 18 2018

Trần Nguyên Thao

danlambaovn.blogspot.com