Binh sĩ Mỹ rời Afghanistan, chuyện gì sắp xảy ra?
VOA - 01/09/2021
Lần đầu tiên kể từ năm 2001, không có binh sĩ Mỹ tại Afghanistan sau khi Hoa Kỳ hoàn tất cuộc di tản hầu hết công dân Mỹ và hàng ngàn người Afghanistan rủi ro cao.
Hơn 114.000 người đã được không vận từ phi trường Kabul trong hai tuần qua trong khuôn khổ nỗ lực di tản của Mỹ.
Việc chấm dứt các can dự quân sự của Mỹ tại Asfghanistan đề ra một loạt các câu hỏi cho Tổng thống Joe Biden và chính quyền của ông.
Điều gì xảy ra cho người Mỹ và những người Afghanistan rủi ro cao bị bỏ lại phía sau?
Hoa Kỳ đã di tản hơn 5.500 công dân Mỹ kể từ khi những chuyến bay di tản khởi sự vào ngày 14/8. Một số nhỏ công dân Mỹ chọn giải pháp tiếp tục ở lại Afghanistan, nhiều người làm như vậy để có thể chung sống với thân nhân trong gia đình.
Chính quyền Biden nói họ hy vọng Taliban tiếp tục mở con đường an toàn cho công dân Mỹ và những người khác rời khỏi Afghanistan sau khi Mỹ hoàn tất cuộc rút quân.
Tuy nhiên người ta quan ngại làm thế nào các công dân ấy có thể rời đi khi mà không có một phi trường trong trạng thái hoạt động.
Hàng chục ngàn người Afghanistan rủi ro cao, như những thông dịch viên làm việc cho quân đội Mỹ, các ký giả và những người bênh vực cho nữ quyền, còn ở lại.
Hiện chưa rõ số phận của họ sẽ ra sao nhưng các giới chức quan ngại rằng Taliban có thể trả thù họ.
Taliban hứa sẽ cho phép rời khỏi Afghanistan tất cả người nước ngoài và công dân Afghanistan nào có giấy phép du hành từ một nước khác, theo tuyên bố chung được Anh, Mỹ và các nước khác công bố ngày 29/8.
Chuyện gì xảy ra cho phi trường Kabul sau khi lực lượng Mỹ rút đi?
Trong hai tuần qua, quân đội Mỹ bảo vệ và điều hành Phi trường Quốc tế Hamid Kazai tại Kabul với gần 6.000 binh sĩ.
Taliban đang thảo luận với các chính phủ như Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ mưu tìm sự giúp đỡ để tiếp tục vận hành các chuyến bay dân sự từ đây, con đường duy nhất đối với nhiều người để rời khỏi Afghanistan.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu ngày 29/8 cho biết cần phải tu sửa phi trường Kabul trước khi có thể tái mở cửa cho những chuyến bay dân sự.
Thổ Nhĩ Kỳ, góp phần trong sứ mạng của NATO, chịu trách nhiệm giữ gìn an ninh phi trường trong 6 năm qua. Giữ cho phi trường này mở cửa sau khi các lực lượng nước ngoài trao lại quyền kiểm soát là điều thiết yếu không những chỉ giúp Afghanistan liên kết với thế giới mà còn giữ cho các hoạt động viện trợ được duy trì.
Quan hệ Mỹ-Taliban trong tương lai như thế nào?
Mỹ nói không có kế hoạch để lại các nhà ngoại giao tại Afghanistan và sẽ quyết định phải làm gì trong tương lai căn cứ trên hành động của Taliban.
Tuy nhiên chính quyền Biden sẽ phải quyết định làm thế nào có thể đảm bảo không bùng phát khủng hoảng nhân đạo và kinh tế tại Afghanistan.
Liên hiệp quốc cho hay hơn 18 triệu người- trên một nửa dân số Afghanistan- cần được viện trợ và phân nửa tổng số trẻ em Afghanistan dưới 5 tuổi đã bị suy dinh dưỡng kinh niên giữa đợt hạn thứ nhì trong bốn năm nay.
Một số nước, trong đó có Anh, tuyên bố không có nước nào nên công nhận song phương Taliban là chính phủ của Afghanistan.
Nhà nước Hồi giáo đề ra đe doạ gì?
Một lĩnh vực hợp tác giữa Mỹ và Taliban có thể xoay quanh mối đe dọa từ các phần tử chủ chiến Nhà nước Hồi giáo.
Có những câu hỏi về việc làm cách nào Washington và Taliban có thể phối hợp và thậm chí là có thể chia sẻ tin tức để chống lại ISIS.
Nhà nước Hồi giáo Khorasan (ISIS-K) lần đầu tiên xuất hiện tại miền đông Afghanistan vào cuối năm 2014 và nhanh chóng khét tiếng là cực kỳ tàn bạo.
Tổ chức này đã nhận trách nhiệm trong vụ đánh bom tự sát hôm 26/8 bên ngoài phi trường Kabul giết chết 13 binh sĩ Mỹ và nhiều thường dân Taliban khác.
Hoa Kỳ đã thực hiện ít nhất hai cuộc không kích bằng máy bay không người lái chống lại ISIS-K kể từ đó, và Tổng thống Biden cảnh báo chính quyền ông sẽ tiếp tục trả đũa vụ tấn công.
ISIS-K là kẻ thù không đội trời chung của Taliban. Tuy nhiên, theo các giới chức tình báo Mỹ, ISIS-K lợi dụng sự bất ổn dẫn tới sự sụp đổ trong tháng này của chính phủ Afghanistan do phương Tây hỗ trợ để củng cố vị thế và tăng cường tuyển mộ các thành viên bị loại của Taliban.
Nhận xét
Đăng nhận xét