Việt Nam lên kế hoạch cải cách công đoàn, công ty nước ngoài lo lắng
Việt Nam vẫn chưa có tổ chức công đoàn độc lập
Việt Nam dự kiến sẽ phê chuẩn trong năm nay công ước của Liên Hợp Quốc về tự do thành lập công đoàn, trong một động thái nhằm giảm thiểu rủi ro tranh chấp thương mại.
Tuy nhiên, động thái trên có thể khiến một số công ty nước ngoài cảm thấy bất an, Reuters dẫn giới chức và nhà ngoại giao của Liên Hợp Quốc cho biết.
Việc phê chuẩn đã bị trì hoãn từ lâu này sẽ là một bước đi chính thức quan trọng tại quốc gia độc đảng – nơi công đoàn cấp quốc gia duy nhất nằm trong cơ cấu hoạt động của Đảng Cộng sản.
Hiện vẫn chưa rõ công ước sẽ được áp dụng thực tế như thế nào và khi nào sau khi được phê chuẩn.
Việt Nam, được coi là trung tâm sản xuất của Đông Nam Á, nơi đặt nhà máy của các tập đoàn quốc tế như Samsung Electronics, Intel, Foxconn và Canon, phụ thuộc rất nhiều vào thương mại. Kim ngạch thương mại của Việt Nam năm ngoái vượt hơn 160% giá trị của nền kinh tế trị giá 415 tỷ USD này.
Cần phải áp dụng các tiêu chuẩn của Liên Hợp Quốc về quyền của người lao động để tránh tranh chấp về "bán phá giá", tức là hành vi cạnh tranh không công bằng của quốc gia này với các quốc gia khác về chi phí lao động, theo các thỏa thuận thương mại trị giá hàng tỷ đô la với Liên minh châu Âu và các đối tác Thái Bình Dương.
Ingrid Christensen, Giám đốc Tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam, cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc chịu trách nhiệm về quyền lao động, nói với Reuters: “Chúng tôi tin tưởng Việt Nam cam kết phê chuẩn Công ước 87 càng sớm càng tốt.”
Công ước 87 về “quyền tự do hiệp hội và bảo vệ quyền tổ chức” được thông qua năm 1948 và là một trong những văn bản cơ bản bảo vệ quyền của người lao động trên toàn thế giới.
Theo một nhà ngoại giao ở Hà Nội, trong cuộc gặp với các chuyên gia nước ngoài vào tháng 12, các quan chức Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Việt Nam cho biết việc phê chuẩn công ước dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 10/2024. Các nhà ngoại giao khác đã xác nhận kế hoạch phê chuẩn trong năm nay.
Văn phòng Chính phủ, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, công đoàn cấp quốc gia duy nhất của nước này, không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Sau một thập kỷ đàm phán, Quốc hội Việt Nam dự kiến phê chuẩn công ước này vào năm ngoái, ngay trước khi hết thời hạn đã thỏa thuận vào tháng 1/2024 với Canada. Về mặt lý thuyết, Canada sẽ có thêm cơ sở, dựa vào việc lỡ hẹn này, để tìm kiếm các biện pháp trừng phạt Việt Nam theo Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Một người phát ngôn của Chính phủ Canada cho biết nước này đang xem xét một đơn khiếu nại về việc liệu luật về lao động của Việt Nam có tuân thủ các nghĩa vụ của CPTPP về quyền của người lao động hay không. Canada có kim ngạch thương mại trị giá hơn 10 tỷ USD với Việt Nam,
Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier cho biết EU, vốn có kim ngạch thương mại song phương với Hà Nội lên tới gần 65 tỷ USD vào năm 2022, coi việc phê chuẩn Công ước 87 và việc sửa đổi các luật liên quan là “rất quan trọng” để tuân thủ các hiệp định hiện có.
Một số công ty ‘không vui’?
Việc Việt Nam ký công ước Liên Hợp Quốc có thể khiến các công ty lo lắng
Tuy nhiên, “nếu việc phê chuẩn mang lại nhiều quyền lực thực sự hơn cho công đoàn, một số công ty có thể không hài lòng”, ông Nguyễn Hùng, chuyên gia về chuỗi cung ứng tại Đại học RMIT Việt Nam, nói với Reuters.
Ông Hùng cảnh báo rằng điều đó có thể ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài, bao gồm cả từ Samsung, nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam hiện nay.
Theo bài phát biểu năm 2016 của cựu Phó Giám đốc Samsung tại Việt Nam, Bang Hyun-woo, quyền tự do thành lập công đoàn sẽ “dẫn đến sự gia tăng các công đoàn một cách vô trật tự và làm xấu đi các mối quan hệ lao động”. Trong bài phát biểu, ông Bang nói quan điểm ông không phản ánh quan điểm của Samsung.
Samsung từ chối bình luận về khả năng Việt Nam phê chuẩn công ước và liệu điều đó có thể thay đổi kế hoạch đầu tư của họ hay không.
Việt Nam cũng sẽ tăng 6% mức lương tối thiểu trong lĩnh vực kinh doanh vào tháng Bảy, sau các đợt tăng khác trước đây. Thuế đánh vào các công ty đa quốc gia cũng sẽ tăng kể từ năm nay theo một thỏa thuận thuế toàn cầu mới.
Vivie Wei, người đứng đầu công ty tư vấn đầu tư Dezan Shira & Associates tại Việt Nam, cho biết bà nhận thấy không có tác động đáng kể nào đến lợi ích của các nhà đầu tư nước ngoài từ việc tăng cường quyền công đoàn hay tăng lương.
Bà nói, Việt Nam “không tự coi mình là lựa chọn rẻ nhất” nhưng vẫn có thể thu hút đầu tư ngay cả sau khi mức lương gần đây tăng.
Nhận xét
Đăng nhận xét