Lo ngại nào khi Trung Quốc mua và thuê nhiều đất khu vực biên giới Tây Nam?

RFA
28/12/2019

Sân bay quốc tế Dara Sakor dài nhất ở Campuchia do Trung Quốc xây dựng ở giữa rừng. Courtesy: Ảnh chụp màn hình nytimes.com

Mua và thuê nhiều đất để làm gì ?

Tại Hội nghị Quân chính Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), diễn ra vào ngày 26/12, Thiếu tướng Đặng Văn Hùng, Phó Tham mưu trưởng Quân khu 7 được Báo Thanh Niên Online trong cùng ngày dẫn lời cho biết có nhiều doanh nghiệp Trung Quốc mua và thuê diện tích lớn đất trên tuyến biên giới Tây Nam giữa Việt Nam và Campuchia; tuy nhiên lý do vì sao doanh nghiệp Trung Quốc chọn mua hoặc thuê đất trên tuyến biên giới Tây Nam lại không được báo giới đề cập tới.

Đài RFA ghi nhận trước thông tin vừa nêu, không ít người dân trong nước bày tỏ sự lo ngại rằng chiến lược “tằm ăn dâu” của Trung Quốc ngày càng lấn sâu vào Việt Nam không chỉ ở khu vực Biển Đông mà còn trong cả đất liền từ Bắc đến Nam.

Cựu Đại úy Võ Minh Đức, thuộc Quân đội Nhân dân đã giải ngũ, lên tiếng với RFA về quan điểm của ông:

“Nói về so sánh trên biển, về mặt quân sự, thì Việt Nam vẫn có những điều kiện thuận lợi hơn. Tôi nói về Trường Sa, quần đảo nằm ở phía dưới. Ví dụ tôi so sánh một cách đơn giản cho dễ hiểu là từ đất liền của Trung Quốc ra đến đảo Trường Sa của Việt Nam rất xa hoặc từ Đà Nẵng hay từ Bà Rịa-Vũng Tàu hoặc một số tỉnh dọc biển đi ra Trường Sa lại rất gần. Thế còn trên đất liền thì thật sự họ nắm giữ được các dải đất mà giáp ranh với Việt Nam thì họ quá thuận lợi và trong điều kiện mà Chính phủ hay những người cầm quyền ở Campuchia ủng hộ họ hay đồng ý cho họ làm như thế thì đúng là Việt Nam mình bất lợi rất nhiều thứ.”

Để tìm câu trả lời liên quan thắc mắc của dư luận trong nước rằng các doanh nghiệp Trung Quốc mua và thuê đất với diện tích lớn trên tuyến biên giới Tây Nam để làm gì, Đài RFA, vào tối ngày 27/12 nêu vấn đề với Tiến sĩ Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu độc lập làm việc tại Singapore, và được ông cho biết thông tin Thiếu tướng Đặng Văn Hùng cho biết tại Hội nghị Quân chính Bộ Tư lệnh TP.HCM không có gì mới mẻ và việc doanh nghiệp hay người Trung Quốc thuê đất dài hạn lên đến 50 năm dọc theo biên giới Tây Nam của Việt Nam đã diễn ra cách nay xấp xỉ dưới 1 thập niên và vẫn đang tiếp diễn. Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp tiếp lời về ghi nhận của ông:

“Một là thuê đất rộng nhất để làm những trại điện mặt trời, bình thường rộng đến khỏang 100 hay 150 héc-ta. Phổ biến là những người quốc tịch Trung Quốc, các doanh nghiệp Trung Quốc vào mua các trại điện của người Việt Nam đã làm rồi dọc theo biên giới, đặc biệt ở vùng Tây Ninh và An Giang. Thế còn mua nhỏ hơn, một vài héc-ta thì để làm nhà xưởng, nhà máy chế biến thực phẩm hoặc là chế biến thức ăn gia súc và sản xuất…chứ không làm kinh doanh ở đấy.”

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp còn lưu ý, tình trạng tương tự diễn ra ở phía bên biên giới Campuchia mà ông gọi là “nhộn nhịp và sầm uất” nhiều lần hơn do giá đất ở Việt Nam đắt hơn so với ở Campuchia. Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nói rằng nhìn từ bên này biên giới của Việt Nam là có thể nhìn thấy các doanh nghiệp Trung Quốc mua và thuê hết tất cả đất của Campuchia dọc theo biên giới với Việt Nam để làm các nhà máy nhiệt điện, nhà máy điện mặt trời, trồng cây, trồng chuối…

Nhà nghiên cứu độc lập-Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nhấn mạnh:

“Người Trung Quốc rõ ràng là họ nhìn rất xa, có thể bây giờ họ đã làm các căn cứ quân sự của họ ở Campuchia, nhưng phía Campuchia chối là không có. Vừa rồi họ có làm một đường băng rất rộng và dài gần 4000 mét ở trong rừng. Phía Campuchia nói là làm sân bay quốc tế cho Campuchia nhưng không rõ dùng vào việc gì bởi do tại sao lại làm ở giữa rừng mà không ở gần PhnomPenh hay gần các cảng biển. Tiếp theo nữa là hai cảng lớn gồm Shihanouk Ville và Koh Kong của Campuchia thì bây giờ giao cho người Trung Quốc, mà cảng ấy cách Việt Nam khoảng gần 300 cây số đường bộ, còn đường chim bay thì gần hơn rất nhiều, có nghĩa là chạy xe khoảng 3 tiếng đồng hồ là tới Tây Ninh và tầm 4 tiếng là vào tới Sài Gòn. Đương nhiên là Quân khu 7, Quân khu 9 đã để ý lâu rồi và người ta nói ra như thế để gây sự chú ý cho chính quyền, chứ người dân cũng đã biết về việc này.”

Quang cảnh Hội nghị Quân chính Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh, diễn ra vào ngày 26/12/19. Courtesy: Ảnh chụp màn hình vn.sputniknews.com

Quan ngại về an ninh quốc phòng

Vào ngày 22/12, tờ The New York Times đăng tải một bài xã luận của tác giả Hannah Beech có nhan đề tạm dịch là “Một phi đạo giữa rừng gây nghi ngờ về các kế hoạch của Trung Quốc ở Campuchia”.

Sân bay quốc tế Dara Sakor dài nhất ở Campuchia do Trung Quốc xây dựng ở giữa rừng, mà Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp vừa nói đến, được tác giả Hannah Beech dẫn lời của chuyên gia Sophal Ear, một nhà khoa học chính trị thuộc Đại học Occidental ở Los Angeles nhận định rằng “Phi đạo này sẽ là bàn đạp cho Không quân Trung Quốc triển khai sức mạnh ra toàn khu vực và thay đổi toàn bộ cuộc chơi”.

Trong một cuộc hội luận với RFA vào hạ tuần tháng 12, nhà báo Điếu Cày-Nguyễn Văn Hải cũng nêu lên ghi nhận của ông rằng:

“Việc triển khai những căn cứ quân sự và những dự án lớn thuê của Campuchia ở ngã ba biên giới Thái Lan-Campuchia hay sử dụng một phần quân cảng Ream cho thấy việc quân sự hóa ở khu vực Vịnh Thái Lan cũng như phía bên kia Ấn Độ Dương, hai bên của bờ kênh đào Kra chứng tỏ là Trung Quốc sẽ có xu hướng mở một đường đi qua kênh Kra. Và nếu như Trung Quốc mở ra con đường đi qua kênh Kra thì sẽ gây ra những xung đột ngay trong khối ASEAN.”

Qua trao đổi với một số người dân trong nước, Đài RFA được nghe họ nhắc lại vấn đề rất đang lo ngại bên trong lãnh thổ của Việt Nam, là các doanh nghiệp Trung Quốc luôn nhắm vào những dự án kinh tế, hay đặt nhà máy ở hầu hết các địa phương của Việt Nam, nhất là tập trung tại các khu kinh tế trọng điểm, các tỉnh ven biển, biên giới…Bên cạnh đó, sự kiện xung đột căng thẳng ở Bãi Tư Chính tại Biển Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc trong năm 2019 được giới chuyên gia đánh giá có thể tiếp tục kéo dài trong thời gian tới và trong bối cảnh như thế tình hình an ninh, quốc phòng của Việt Nam rất bị rủi ro.

Cựu Đại úy quân đội Võ Minh Đức đưa ra tình huống giả định:

“Trong trường hợp mà gọi là chiến tranh quân sự, ở góc độ hiểu biết của tôi, thì rõ ràng đây là bất lợi rất lớn về mặt quân sự, chống đỡ rất khó khăn. Dọc biên giới mà gọi là bắt đầu từ ngã 3 Đông Dương (giáp ranh giữa Việt Nam-Lào-Campuchia) ở tỉnh Kon Tum và chạy dài về biên giới phía Tây của Việt Nam xuống tới Kiên Giang, Hà Tiên gần cả ngàn cây số. Ví dụ như người Trung Quốc làm doanh nghiệp, kinh tế ở đó mà cho công nhân của họ đến ở mỗi tỉnh, mỗi vùng từ hàng ngàn đến hàng chục ngàn thì tôi cho rằng nguy cơ về mặt quân sự là những công nhân đó sẽ trở thành lính và rất bất lợi cho Việt Nam.”

Trong khi đó, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp có cái nhìn lạc quan hơn qua lập luận:

“Chiến lược quốc phòng của Việt Nam, theo cách nhìn từ bên ngoài vào và nhìn từ bên trong ra, là ‘chống thâm nhập’, nghĩa là phòng thủ. Họ bằng mọi cách bao gồm bằng vũ khí, bằng chính trị, bằng truyền thông, bằng chiến tranh tâm lý…trước hết là không thể để xảy ra chiến tranh; thứ hai nếu xảy ra chiến tranh hay đụng độ nhỏ do các bên không kiềm chế được thì không để lan tỏa ra và thứ ba trong trường hợp lan tỏa ra thì phía đối thủ là kẻ thù của Việt Nam không thể thâm nhập vào được tất cả các vùng của Việt Nam, không vào được biển, không lên được bờ, mà có vào được bờ thì cũng không vào được các điểm quan trọng như là thành phố hay khu vực nhà máy hoặc khu vực quân sự. Việt Nam phòng thủ chắc chắn lắm.”

Mặc dù vậy, nhà nghiên cứu độc lập từ Singapore, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cho rằng Chính phủ Việt Nam phải hết sức cẩn trọng trước “sức mạnh mềm” của Trung Quốc để thực hiện giấc mộng bá quyền Trung Hoa qua văn hóa, tiền bạc, kinh doanh…

Trở lại thông tin Thiếu tướng Đặng Văn Hùng cho biết doanh nghiệp Trung Quốc mua và thuê đất số lượng lớn trên tuyến biên giới Tây Nam của Việt Nam, được đăng tải trên Báo Thanh Niên Online hôm 26/12, Đài Á Châu Tự Do, vào ngày 27/12 ghi nhận thông tin này không còn xuất hiện trên Báo Thanh Niên Online nữa.

--------------