Tại sao thế giới cần Hiến chương Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Quí Bạn thân mến,

Thế giới đang chuẩn bị đón chào ánh bình minh của một kỷ nguyên mới Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương "Tự do và rộng mở", nó ngày càng giành được sự ủng hộ của nhiều quốc gia mới nổi và đang phát triển để bắt đầu vạch ra tầm nhìn về một trật tự thế giới mới khi tiếng súng ở Ukraina dần dần im tiếng ,lụi tàn, một Âu châu đang tái định hình, chuyển hướng, một Trung quốc thấm mệt đang oằn mình đối diện với những đổi thay cuồn cuộn, liền liền,

Còn Việt Nam có sẵn sàng chấp nhận thay đổi để thích ứng với hoàn cảnh mới hay vẫn khăng khăng làm phận "đà điểu chui đầu dưới cát" phó thác cho rủi may, hờ hững với cơ hội để rồi nhân dân VN tiếp tục cam phận với thân phận "Trâu chậm uống nước đục" mãi sao ?

Luôn nhớ rằng muôn đời phương bắc không bao giờ muốn thấy một nước phương Nam cường thịnh, một Dân tộc thông minh, chịu khó, có ý chí quật cường đáng được hòa mình vào trào lưu tiến hóa của nhân loại để tự kiến tạo cho mình một chương sử thăng hoa mới cùng với thời đại ,

Nước Việt đang trông ngóng các tinh hoa, đang chờ những ngôi sao mới xuất hiện, đang cần những con người mới với tâm hồn mới vượt lên hết những cái tôi tầm thường, có tâm với đất nước, biết yêu nước thương nòi, có nếp nghĩ cao, có tầm nhìn xa, xứng với thời đại.

BBT

Tại sao thế giới cần Hiến chương Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Nhật Bản phải đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng khuôn khổ an ninh toàn cầu mới


Trái: Tổng thống Hoa Kỳ Franklin D. Roosevelt và Thủ tướng Anh Winston Churchill trò chuyện trên một tàu chiến ngoài khơi bờ biển Canada vào tháng 8 năm 1941. Phải: Các nhà lãnh đạo Úc, Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh Quad ở Tokyo vào tháng 5 năm 2022 .(Nguồn ảnh theo AP)

HIROYUKI AKITA, bình luận viên của Nikkei 11/02/2023 11:13 JST

TOKYO -- Gần một năm đã trôi qua kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraine. Với việc Moscow tiếp tục tấn công tàn bạo vào thường dân và cơ sở hạ tầng của Ukraine, có rất ít hy vọng về một lệnh ngừng bắn chứ chưa nói đến một thỏa thuận hòa bình.

Tuy nhiên, có một điều đã trở nên rõ ràng: Cuộc xâm lược của Moscow đối với Ukraine có thể sẽ kết thúc trong thất bại, khiến Nga trở thành kẻ thua cuộc lớn trong lịch sử. Đã đến lúc các cường quốc bắt đầu vạch ra tầm nhìn về một trật tự thế giới mới khi tiếng súng chấm dứt.

Thách thức sống còn này đã được các nhà lập pháp, nhà ngoại giao và các chuyên gia chính sách khác của Nhật Bản và Anh thảo luận tại hội nghị thường niên của Nhóm Thế kỷ 21 Anh-Nhật được tổ chức tại Norwich, Anh, từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 1. Chủ đề chính là làm thế nào để bảo vệ và điều chỉnh trật tự thế giới.

Các đại biểu hầu hết thống nhất ở các điểm sau:

Đầu tiên, sự xói mòn của trật tự thế giới thời hậu chiến đã bắt đầu trước khi Nga xâm lược Ukraine vào năm ngoái. Năm 2014, Nga đơn phương sáp nhập Crimea, trong khi Trung Quốc mở rộng các tiền đồn quân sự ở Biển Đông vào những năm 2010. Hành động gây hấn gần đây nhất của Nga nên được coi là một phần của xu hướng lớn hơn này.

Thứ hai, Hoa Kỳ có thể trở nên tập trung hơn vào các vấn đề đối nội - ít nhất là trong tương lai gần - khi sự chia rẽ chính trị trong nước ngày càng sâu sắc. Do đó, các đồng minh lớn của Hoa Kỳ như Nhật Bản và Vương quốc Anh cần hỗ trợ Washington giải quyết các thách thức toàn cầu.

Một số đại biểu đề xuất Tokyo và London cùng hợp tác soạn thảo một bộ nguyên tắc làm nền tảng cho một trật tự toàn cầu mới và công bố chúng như một hiến chương. Theo hướng này, Trao đổi chính sách, một nhóm chuyên gia cố vấn có trụ sở tại London, đã đề xuất vào tháng 11 năm 2020 về việc tạo ra Hiến chương Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.


Một người đàn ông đứng cạnh chiếc ô tô của mình đã bị san phẳng sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga ở vùng Donetsk của Ukraine vào ngày 28/1. © Reuters

Mặc dù sự xâm lược của Nga đối với Ukraine vẫn tiếp tục, nhưng không có nghĩa là quá sớm để bắt đầu thực hiện những ý tưởng như vậy. Khuôn khổ của trật tự thế giới hiện tại, bao gồm cả Hiến chương Liên hợp quốc, được tạo ra trong Thế chiến thứ hai và được hệ thống hóa trong Hiến chương Đại Tây Dương, một tuyên bố chung được đưa ra vào tháng 8 năm 1941 bởi Tổng thống Hoa Kỳ Franklin D. Roosevelt và Thủ tướng Anh Winston Churchill trên một tàu chiến neo đậu ngoài khơi bờ biển Newfoundland ở Canada. Hiến chương đã xác định các mục tiêu của Mỹ và Anh đối với trật tự thời hậu chiến.

Điều lệ là một tài liệu chính thức mô tả các mục tiêu và nguyên tắc của một tổ chức hoặc nhóm. Hiến chương Đại Tây Dương đã liệt kê tám nguyên tắc chính, bao gồm tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ và quyền tự quyết của các quốc gia. Tài liệu được soạn thảo chưa đầy hai năm sau khi Đức Quốc xã bắt đầu Chiến tranh thế giới thứ hai vào tháng 9 năm 1939 với cuộc xâm lược Ba Lan. Hoa Kỳ vẫn chưa tham chiến vào thời điểm hiến chương được công bố.

Sự đoàn kết giữa các quốc gia có cùng chí hướng là rất quan trọng để vượt qua một cuộc chiến với những hậu quả toàn cầu. Đó là lý do tại sao Mỹ và Anh đề xuất một bộ nguyên tắc xác định khuôn khổ cơ bản cho thời kỳ hậu chiến và kêu gọi các quốc gia khác ủng hộ. Đến đầu năm 1942, hơn 20 quốc gia đã ký vào hiến chương, hiến chương này sau đó được đưa vào tuyên bố của Liên hợp quốc như những nguyên tắc chỉ đạo của trật tự thời hậu chiến.

Tất nhiên, có những khác biệt lớn giữa năm 1941 và 2023, nhưng cũng có những điểm tương đồng: Khi đó và bây giờ, châu Âu phải đối mặt với sự xâm lược ồ ạt, trong khi căng thẳng gia tăng ở châu Á. Ngày nay, việc Trung Quốc tăng cường sức mạnh quân sự có nguy cơ gây ra xung đột vũ trang ở eo biển Đài Loan hoặc những nơi khác ở Đông Á, trong khi bối cảnh an ninh trên Bán đảo Triều Tiên ngày càng trở nên bất ổn. Nếu chiến tranh nổ ra đồng thời ở châu Âu và châu Á, chúng ta sẽ có Chiến tranh thế giới thứ III.

Để ngăn chặn tình huống xấu nhất như vậy, cần phải thiết lập các nguyên tắc cơ bản mà tất cả các quốc gia sẽ cam kết tuân thủ mọi lúc.

Với mục tiêu này, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh đã công bố Hiến chương Đại Tây Dương mới đầy tham vọng vào tháng 6 năm 2021. Tuy nhiên, do trọng tâm toàn cầu đang chuyển dịch sang khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, phạm vi của hiến chương nên được mở rộng, chuyển đổi nó thành Hiến chương Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương - Indo-Pacific Charter - với số lượng người ủng hộ lớn hơn nhiều.

Nhật Bản có cả thẩm quyền và trách nhiệm đóng vai trò chủ chốt trong việc xây dựng một hiến chương như vậy. Chính Nhật Bản đã khai sinh ra khái niệm chiến lược về một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương "tự do và cởi mở", giành được sự ủng hộ của nhiều quốc gia cho ý tưởng này. Theo các quan chức Nhật Bản, chính phủ của Thủ tướng Fumio Kishida có kế hoạch đưa ra một lộ trình để hiện thực hóa khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở và công bố kế hoạch này sớm nhất là vào nửa đầu năm 2023.

Nhật Bản năm nay là chủ tịch của Nhóm Bảy nền kinh tế hàng đầu và cũng sẽ kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị và hợp tác với Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á.


Tàu khu trục Đài Loan và các tàu hải quân khác tham gia cuộc tập trận quân sự gần Hoa Liên, Đài Loan, năm 2019. © Reuters

Để hiến chương mới trở thành một tài liệu có ảnh hưởng toàn cầu, điều cốt yếu là phải giành được sự ủng hộ của các quốc gia mới nổi và đang phát triển.

https://asia.nikkei.com/Spotlight/Comment/Why-the-world-needs-Indo-Pacific-Charter

Lê Văn dịch lại