Tin Tổng Hợp – 30/06/23

 RFI

(Reuters) - Mỹ thông qua hợp đồng bán 24 chiến đấu cơ F-35, đạn và thiết bị liên quan cho CH Séc. Ngày 29/03/2023, Lầu Năm Góc cho biết thỏa thuận trị giá 5,62 tỉ đô la đã được bộ Ngoại Giao thông qua nhưng không cho biết là hợp đồng đã được ký hay mới chỉ kết thúc đàm phán. Các công ty Mỹ trong hợp đồng bao gồm Lockheed Martin, Raytheon và Boeing. Năm 2022, chính phủ CH Séc cho biết muốn mua máy bay của Mỹ để thay thế số chiến đấu cơ Gripen thuê của tập đoàn Thụy Điển Saab AB.

(Yonhap) - Hàn Quốc sắp mở một trung tâm tác chiến phòng chống tên lửa tiên tiến (KAMD). Ngày 30/06/2023, lực lượng Không Quân Hàn Quốc thông báo trung tâm sẽ được đặt ở căn cứ không quân Osan, thành phố Pyeongtaek, ở phía tây miền trung Hàn Quốc, nhằm đáp trả « nhanh chóng và hiệu quả » những mối đe dọa ngày càng lớn từ Bắc Triều Tiên. Theo quân đội Hàn Quốc, trung tâm này sẽ giúp giảm « một cách đáng kể » thời gian cần thiết để xử lý thông tin về các tên lửa đạn đạo và cho phép kết nối nối mạng một số lượng lớn hơn các thiết bị phát hiện và đánh chặn.

(RFI) - Mỹ: Tòa Án Tối Cao chấm dứt chính sách « phân biệt tích cực » trong các trường đại học. Phán quyết dầy 267 trang được Tòa Án Tối Cao Mỹ, hiện do các thẩm phán bảo thủ chiếm đa số, công bố ngày 29/06/2023, đánh dấu chấm hết cho chương trình phân biệt tích cực có từ năm 1965. Các trường đại học công và tư sẽ phải sử dụng những tiêu chí khác, như thu nhập, gốc gác địa lý, trong chương trình tuyển sinh. Quyết định được đưa ra sau khi nhiều hội sinh viên da trắng và gốc châu Á phàn nàn vì bị phân biệt trong chương trình tuyển sinh đó. Tổng thống Mỹ Joe Biden « không đồng tình » với quyết định của Tòa Án Tối Cao nhưng ông sẽ không thể can thiệp. Ngược lại, cựu tổng thống Donald Trump hoan nghênh Tòa Án Tối Cao đã lập lại một hệ thống « xứng đáng ». 

(AFP)- Mỹ bán trang thiết bị quân sự cho Đài Loan, trị giá các hợp đồng 440 triệu đô la. Trong thông cáo gửi đến Hạ Viện hôm 29/06/2023 bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ thông báo xuất khẩu đạn dược và phụ tùng thiết bị quân sự cho Đài Loan. Hợp đồng khá khiêm tốn nhưng tin trên được đưa ra vào lúc Washington và Bắc Kinh cố gắng « ổn định » quan hệ song phương. Để thuyết phục Hạ Viện thông qua quyết định này, bộ Ngoại Giao Mỹ giải thích thêm, dịch vụ nói trên sẽ giúp Đài Bắc duy trì khả năng phòng thủ đồng thời « về cơ bản không làm thay đổi thế cân bằng quân sự trong khu vực ». Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc  Hoa Xuân Oánh trưa nay « mạnh mẽ phản đối » Mỹ duy trì quan hệ về quân sự với Đài Loan và cung cấp vũ khí cho chính quyền Đài Bắc.

(AFP)- Nga và Trung Quốc đầu tư 1,4 tỷ đô la để khai thác hai mỏ lithium tại Bolivia. Chính quyền La Paz hôm 29/06/2023 cho biết tập đoàn Citic Guoan của Trung Quốc và Uranium One Group của Nga hợp tác với công ty nhà nước Bolivia YLB trong dự án này. Phía Nga đầu tư gần 580 triệu đô la Mỹ, Trung Quốc gần 860 triệu. Lithium là vật liệu cần thiết để sản xuất bình điện. Bolivia có các mỏ lithium « lớn nhất » trên thế giới.

(Reuters) – Hoạt động công nghiệp Trung Quốc giảm trong ba tháng liên tiếp. Theo kết quả thăm dò chính thức do Bắc Kinh thực hiện được công bố hôm 30/06/2023, chỉ số hoạt động trong ngành của tháng 6 tiếp tục giảm. Đây là dấu hiệu mới cho thấy kinh tế Trung Quốc không phục hồi nhanh chóng như mong đợi. Một số chuyên gia bắt đầu giảm dự phóng tăng trưởng của Trung Quốc cho năm nay. Chính quyền đề ra mục tiêu GDP tăng 5%  cho năm 2023.

(AFP) – Khinh khí cầu Trung Quốc dọ thám Mỹ đã « không thu thập » được thông tin gì. Bộ Quốc Phòng Mỹ hôm 29/06/2023 cho biết như trên.  Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Pat  Ryder không đi sâu thêm vào chi tiết về vụ quả « bóng » Trung Quốc bị Hoa Kỳ bắn hạ hôm 04/02/2023 ngoài khơi Đại Tây Dương. Cục Điều Tra Liên Bang đã vớt xác quả bóng để xét nghiệm. Các giới chức Mỹ khi đó quả quyết rằng đây là một « quả bóng dọ thám » có trang bị ăng ten và pin mặt trời để « thu thập » thông tin, quan sát và định vị một số các mục tiêu. Trong khi đó báo tài chính Wall Street Journal ghi nhận « khinh kí cầu Trung Quốc theo dõi Mỹ với công nghệ của Mỹ ».

(AFP) – Matxcơva phản đối Ba Lan bắt giữ 14 công dân Nga với lý do tham gia một mạng lưới gián điệp. Trong buổi họp báo trưa 30/06/2023, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga Maria Zakharova đã "mạnh mẽ phản đối" Vacxava và đòi chính quyền Ba Lan giải thích ngay lập tức » về quyết định nói trên.

(Reuters) – Hà Lan thông báo quy định mới giới hạn xuất khẩu một số trang thiết bị bán dẫn nhậy cảm do "lo ngại về an ninh"». Bộ trưởng Thương Mại Hà Lan Liesje Schreinemacher tránh nêu đích danh Trung Quốc khi thông báo tin trên vào hôm nay 30/06/2023 nhưng ai cũng biết biện pháp này liên quan đến tập đoàn ASML một đối tác quan trọng của Trung Quốc. Bắc Kinh đã lập tức có phản ứng. Phát ngôn viên sứ quán Trung Quốc tại Hà Lan một mặt tuyên bố « mạnh mẽ » phản đối quy định mới của chính quyền sở tại và kêu gọi Hà Lan rút lại quyết định này. Mặt khác tuyên bố Trung Quốc sẵn sàng làm sáng tỏ một số băn khoan của Hà Lan để thúc đẩy « hợp tác có lợi cho cả đôi bên ».