Cách Nga có thể đối phó xe tăng phương Tây trong chiến sự Ukraine
Thứ bảy, 28/1/2023, 12:41 (GMT+7
Tấn công phủ đầu để giành lợi thế hay gia cố phòng thủ dọc chiến tuyến trước khi Ukraine nhận xe tăng phương Tây là những phương án Nga có thể lựa chọn.
Mỹ, Đức, Ba Lan và các đồng minh khác của Ukraine ngày 26/1 cho biết họ sẽ gửi hàng chục xe tăng hiện đại nhằm hỗ trợ Kiev trong cuộc đối đầu với Moskva. Giới chuyên gia quân sự cho biết những phương tiện bọc thép cơ động này hiện đại và có khả năng sát thương cao hơn bất kỳ loại xe tăng nào mà Nga sở hữu. Giới lãnh đạo Ukraine suốt nhiều tháng đã kêu gọi phương Tây viện trợ ít nhất 300 xe tăng.
Dù các xe tăng phương Tây, như Challenger 2 của Anh, Leopard 2 do Đức sản xuất hay Abrams của Mỹ, có thể giúp Ukraine đáng kể trong cuộc xung đột, quân đội Nga có thể sẽ không phải chạm trán với chúng trước mùa xuân. Các lực lượng Ukraine trước tiên phải học cách vận hành những thiết bị phức tạp này, sau đó trải qua quá trình huấn luyện sử dụng chúng theo đội hình phối hợp với bộ binh.
Trong lúc đó, các chỉ huy Nga sẽ cố gắng đoán xem Ukraine có thể sử dụng vũ khí mới ở đâu và như thế nào, đồng thời đánh giá cách phản ứng tốt nhất, theo giới quan sát quân sự. Mặt khác, Moskva cũng cần quyết định làm thế nào để cân bằng giữa các biện pháp phòng thủ - tấn công và nên đánh phủ đầu hay chờ đợi một chiến dịch phản công lớn từ Ukraine, được dự đoán diễn ra vào mùa xuân.
"Rõ ràng là người Nga sẽ nhắm mục tiêu vào xe tăng", trung tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Stephen Twitty, nói. Ông dự đoán nếu Ukraine có thể huy động đủ số lượng vũ khí mới, quân đội Nga sẽ không thể ngăn chặn chúng. Tuy nhiên, đây là một mục tiêu đầy thách thức.
Xe tăng Leopard tham gia một cuộc tập trận của quân đội Phần Lan năm 2022. Ảnh: Reuters.
Ukraine hiện có hàng trăm xe tăng do Liên Xô thiết kế từ kho vũ khí của chính họ, do các đồng minh cũ thuộc Hiệp ước Warsaw cung cấp hay những chiếc thu được từ quân đội Nga. Dù vậy, số lượng của chúng vẫn nhỏ hơn so với kho xe tăng loại tương tự của Nga.
Xe tăng là vũ khí mạnh mẽ nhờ tính cơ động, khả năng bảo vệ và khả năng sát thương cao. Chúng phát huy hiệu quả tốt nhất trong tác chiến phối hợp, kết hợp nhiều hệ thống trên bộ và trên không với nhau. Quân đội Ukraine sẽ được huấn luyện ở các nước Tây Âu để có thể thành thạo các kỹ năng tác chiến nhưng điều này và quá trình này đòi hỏi thời gian.
Nga nhờ vậy sẽ có thời gian để điều chỉnh và thích nghi. Các bước chuẩn bị có thể rất đa dạng, từ tăng cường phòng thủ vật lý bằng hàng rào và chiến hào đến củng cố hạm đội xe tăng của chính mình hay tấn công phủ đầu những vị trí của quân đội Ukraine.
Xe tăng Nga không hiện đại bằng các mẫu phương Tây, nhưng Moskva lại chiếm ưu thế về số lượng, có khả năng lên tới hàng nghìn chiếc. Uralvagonzavod, nhà sản xuất xe tăng lớn nhất Nga, cũng đang tăng cường sản xuất dưới áp lực từ Điện Kremlin.
"Tương quan về số lượng đang nghiêng về phía Nga", Dara Massicot, chuyên gia từ tổ chức nghiên cứu toàn cầu RAND Corp, trụ sở tại California, Mỹ, nhận xét.
Mikhail Barabanov, chuyên gia tại Trung tâm Phân tích và Công nghệ Chiến lược, trụ sở tại Moskva, nhận định số lượng ít ỏi xe tăng Abrams sẽ không thể thay đổi đáng kể cục diện chiến trường ở Ukraine.
"Mục đích của việc phương Tây cung cấp vũ khí với số lượng hạn chế cho Ukraine không phải nhằm đem đến một chiến thắng quyết định mà chủ yếu nhằm làm hao mòn lực lượng Nga", ông nói.
Xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2 A7 của quân đội Đức. Ảnh: AFP.
Tuy nhiên, ông lưu ý rằng xe tăng phương Tây có nhiều vũ khí hiện đại với hỏa lực vượt trội, khiến Nga dễ gặp bất lợi nếu giao chiến ở khoảng cách xa. Xe tăng phương Tây cũng có khả năng nhắm mục tiêu chính xác hơn, với tầm nhìn ban đêm tốt hơn, giúp chúng phát hiện ra đối phương trước khi bị phát hiện.
"Thông thường trong một trận giao chiến giữa xe tăng với xe tăng, bên nào bắn trước sẽ chiến thắng", Ed Arnold, nhà nghiên cứu tại Viện các Quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh, cho hay.
Nga đã mất một lượng lớn xe tăng từ khi xung đột nổ ra. Tuy nhiên, theo Massicot, họ vẫn còn nhiều xe có khả năng hoạt động. Thay vào đó, trở ngại lớn hơn với Nga nằm ở nguồn nhân lực.
"Vấn đề của Nga là không có đủ đội xe tăng được đào tạo bài bản vì họ đã mất quá nhiều người từ ngày đầu xung đột bùng phát đến nay", bà nói. Nga đang huấn luyện một phần đáng kể trong 300.000 binh sĩ được huy động hồi cuối tháng 9 năm ngoái, nhưng không rõ có bao nhiêu người được đào tạo tác chiến xe tăng.
Nếu Nga triển khai thêm xe tăng, họ sẽ phải đối mặt với câu hỏi làm như thế nào để sử dụng chúng hiệu quả. Moskva có thể giữ chúng lại để chờ đối phó với những xe tăng tiếp viện mới của phương Tây cho Ukraine, hoặc có thể chọn hành động sớn hơn, trước khi xe tăng phương Tây sẵn sàng hành động.
Các kênh mạng xã hội Nga những ngày gần đây nghiêng nhiều hơn về phương án hành động nhanh chóng để tấn công phủ đầu Ukraine trước khi họ nhận xe tăng.
Tuy nhiên, Nga cũng đang gặp khó khăn trong nỗ lực giành quyền kiểm soát các vị trí chiến lược từ quân đội Ukraine. Vì thế, khả năng họ đạt được những chiến thắng nhanh chóng là điều không chắc chắn.
"Nga mới chỉ đạt được một số thắng lợi nhỏ bé với cái giá phải trả tương đối lớn" và chủ yếu sử dụng lực lượng bộ binh, Arnold nói. Một cuộc tấn công phức tạp hơn sẽ đòi hỏi nhiều nguồn lực và quá trình huấn luyện dài hơn.
"Nếu người Nga dồn lực chuẩn bị cho các chiến dịch tấn công và thất bại, điều đó sẽ khiến hoạt động phòng thủ trở nên khó khăn hơn nhiều và họ sẽ dễ bị thất thế nếu Ukraine phản công", ông lưu ý.
Cục diện chiến trường Ukraine sau hơn 10 tháng giao tranh. Đồ họa: WP.
Tướng Twitty nói rằng các lực lượng Ukraine cho đến nay đã thể hiện họ có ý chí chiến đấu tốt hơn so với quân đội Nga dù chỉ được trang bị tối thiểu.
"Giờ đây, với thiết bị hiện đại cùng ý chí chiến đấu mạnh mẽ và sự kiên trì, họ hoàn toàn có thể thay đổi cục diện", ông nói. "Những gì họ cần là hỏa lực chiến đấu áp đảo để tạo ra khác biệt trên chiến trường".
Lực lượng Nga cũng có thể lựa chọn phương án cải thiện vị trí phòng thủ của họ thay vì tấn công, tăng cường gài mìn, đào hào, hay bố trí chướng ngại vật dọc chiến tuyến nhằm cản trở xe tăng Ukraine.
Một lựa chọn khác cho Moskva là tiếp tục theo đuổi những kế hoạch trước đó. Các chiến thuật của Nga thay đổi rất ít xuyên suốt cuộc xung đột, trong khi Ukraine liên tục vận dụng những cách tiếp cận chiến đấu đa dạng và không ngừng phát triển. Chiến lược của Nga chủ yếu dựa vào những trận địa pháo lớn và bộ binh, dù đôi khi hao tổn nhân mạng và đạn dược không mang lại kết quả.
Sau khi Ukraine bắt đầu tấn công các mục tiêu của Nga vào mùa hè năm ngoái bằng vũ khí chính xác, trong đó có pháo phản lực HIMARS do Mỹ cung cấp, Moskva đã điều chỉnh bằng cách di chuyển một số căn cứ và kho dự trữ ra khỏi tầm hỏa lực của Kiev. Nhưng theo các quan chức quân sự phương Tây, Nga vẫn có rất ít thay đổi trong chiến thuật.
"Người Nga dường như không quá coi trọng việc phương Tây chuyển giao xe tăng cho Ukraine", Yohann Michel, nhà phân tích quốc phòng, quân sự tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, trụ sở tại London, Anh, đánh giá. Ông cho rằng những bình luận mà Nga đưa ra, hạ thấp mức độ đe dọa của xe tăng phương Tây, có thể là dấu hiệu Moskva sẽ không thay đổi đáng kể chiến lược của mình.
Michel lưu ý thêm rằng các quyết định của Nga liên quan đến chiến thuật chiến trường cũng có thể bị tác động bởi những yếu tố khác không liên quan đến xe tăng phương Tây mà người bên ngoài vẫn chưa biết.
"Phương Tây có xu hướng tin rằng mọi thứ Nga thực thiện đều nhằm phản ứng lại những gì chúng ta làm", Michel lưu ý. "Nhưng chúng ta không phải yếu tố cân nhắc duy nhất, có thể còn không phải là yếu tố đầu tiên".
Nỗ lực cải tiến vũ khí giúp Ukraine đối phó Nga
Ukraine lộ lỗ hổng phòng không sau vụ chung cư bị tên lửa xẻ đôi
Trận chiến 'điên rồ' ở thành phố miền đông Ukraine
Vũ Hoàng (Theo WSJ)
Nhận xét
Đăng nhận xét