TIN TỔNG HỢP - 30/04/2025

 RFI

(AFP) - Paris lên án tình báo quân đội Nga tấn công tin tặc. Lần đầu tiên chính quyền Pháp hôm 29/04 chính thức quy trách nhiệm cho nhóm APT28 (Fancy Bear) của tình báo quân đội Nga về các vụ tấn công tin tặc nhắm vào các lợi ích của Pháp trong suốt nhiều năm qua, trong đó có vụ tin tặc tấn công đài TV5 Monde hồi năm 2015, chiến dịch bầu cử tổng thống Pháp 2017, Thế Vận Hội Mùa Hè Paris Olympic và Paralympic 2024…

(AFP) - Bắc Kinh kêu gọi Đức ngừng « vu khống » cho các công dân Trung Quốc làm gián điệp. Một tòa án Đức hôm 29/04/2025 khởi tố 2 công dân Trung Quốc về tội làm gián điệp. Người thứ nhất bị cáo buộc « cung cấp thông tin cho mật vụ Trung Quốc » từ năm 2022. Nghi can thứ nhì bị cho người của « tình báo » của Trung Quốc. Cả hai nhân vật này đều đang bị bắt giữ tại Đức.  

(Reuters) - Kiev báo động Nga đã phóng hơn 100 drone nhắm vào thủ đô Ukraina trong đêm 29/04/2025. Phía Ukraina cho biết hơn một nửa trong số đó đã bị bắn chận. Ngoài Kiev, Các thành phố Dnipro và Kharkiv cũng bị oanh tạc. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đòi Kiev-Matxcơva nhanh chóng đạt được thỏa thuận ngừng bắn và dọa Mỹ sẽ rút lui khỏi vai trò trung gian nếu bế tắc kéo dài. 

(AFP) - Ukraina sắp ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ. Một quan chức cao cấp của tổng thống Ukraina, xin ẩn danh, hôm nay, 30/04/2025, cho biết, Kiev dự kiến sẽ ký thỏa thuận ngặt nghèo với chính quyền Trump tại Washington vào tối nay, cho phép Mỹ quyền tiếp cận các khoáng sản chiến lược của Ukraina. Bộ trưởng Kinh tế Yulia Svyrydenko đang trên đường tới Washington. 

(AFP) - Philippines và New Zealand ký kết hiệp ước phòng thủ song phương, cho phép đôi bên triển khai quân trên lãnh thổ của đối tác. Lễ ký kết đã diễn ra hôm nay 30/04/2025 tại thủ đô Manila. Vài tuần trước Philippines cũng đã thông qua một văn bản tương tự với Canada trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc tại Biển Đông gia tăng. Hôm 29/4 thủ tướng Nhật Bản và tổng thống Philippines cam kết tăng cường hợp tác an ninh và hướng tới khả năng Tokyo cung cấp các thiết bị quân sự cho Philippines.

(AFP) - Donald Trump và kinh tế, hai thách thức lớn chờ đợi thủ tướng Canada Mark Carney. Theo kết quả chính thức, đảng Tự Do giành được đa số nhưng với 169 đại biểu, đảng này không hội đủ số 172 ghế để có được đa số tuyệt đối tại Quốc Hội. Thủ tướng Carney sẽ phải liên minh với một số các đảng nhỏ. Theo giới phân tích, hai thách thức chờ đợi ông sẽ là « Donald Trump với những đòn thuế quan và mục tiêu vực dậy kinh tế cho Canada ». Mỹ là đối tác thương mại quan trọng nhất của Canada.

(AFP) - Phu quân của cựu phó tổng thống Mỹ Kamala Harris bị Donald Trump sa thải. Doug Emhoff chiều qua 29/04/2025 cho biết bị « gạt ra ngoài hội đồng quản trị bảo tàng Do Thái ở Washington ». Phu quân của cựu phó tổng thống Hoa Kỳ là một trong số 63 thành viên hội đồng quản trị của bảo tàng và 55 người trong số đó do tổng tống Mỹ chỉ định.  

(AFP) - Một dân biểu Hàn Quốc, chuyên về tình báo, khẳng định khoảng 600 lính Bắc Triều Tiên đã chết khi tham chiến với quân đội Nga. Phát biểu với báo giới, dân biểu Lee Seong-kweun, thành viên Ủy ban tình báo của Nghị Viện Hàn Quốc, hôm 29/04/2025 cho biết thiệt hại nhân mạng của đội quân Bắc Triều Tiên trong chiến tranh Ukraina là 4.700 người, trong đó có 400 người thiệt mạng. Từ tháng 01 đến 03/2025, đã có 2.000 lính Bắc Triều Tiên bị thương được chuyển về nước qua đường hàng không hoặc đường sắt. Họ bị trông giữ biệt lập tại Bình Nhưỡng hoặc các vùng khác trong nước. Những binh sĩ đã chết thì được hỏa thiêu ở Nga, rồi sau đó tro cốt được đưa về nước.

(Yonhap) - Hàn Quốc dự kiến chi 113,4 tỷ won để phát triển công nghệ quốc phòng thế hệ tiếp theo. Bộ Công Nghiệp Hàn Quốc hôm nay 30/04/2025 cho biết sẽ đầu tư 113,4 tỷ won (79,1 triệu đô la Mỹ) trong năm nay để phát triển công nghệ quốc phòng thế hệ tiếp theo, bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), chất bán dẫn và robot. Theo bộ Thương Mại, Công Nghiệp và Năng Lượng, con số này như vậy tăng 32,3% so với số tiền đầu tư cho năm 2024. Khoản đầu tư này sẽ được chi cho 132 dự án, gồm phát triển robot trinh sát cơ động đổ bộ và hệ thống drone tự sát siêu nhỏ, cũng như hệ thống vũ khí thế hệ tiếp theo để xuất khẩu.

(Le Monde) - Cuba : Dân số giảm mạnh và lão hóa do làn sóng di cư và tỉ lệ sinh giảm do khủng hoảng kinh tế. Dân số Cuba 2024 ngày 31/12/2024 còn chưa đến 9 triệu 800 ngàn người, giảm hơn 300 ngàn so với năm 2023. Báo Pháp Le Monde hôm nay 30/04/2025 cho biết đây là lần đầu tiên tính từ năm 1980 dân số Cuba thấp hơn ngưỡng 10 triệu người. Tính từ năm 2012 đến nay, Cuba mất 13% dân số. Tuy nhiên, theo nhiều nhà quan sát độc lập, mức suy giảm dân số của Cuba còn cao hơn con số được công bố chính thức. ¼ dân Cuba hiện giờ trên 60 tuổi và đây là nhóm dân cư duy nhất tăng trong những năm qua.

(AFP) - Pháp : Quốc Hội chính thức thông qua dự luật chống ma túy. Dự luật được thông qua hôm 29/04/2025 với đa số phiếu áp đảo. Một trong những biện pháp quan trọng là thành lập ngay từ tháng 01/2026 Viện công tố quốc gia chống tội phạm có tổ chức (Pnaco), chuyên trách các hồ sơ nghiêm trọng và phức tạp nhất, theo mô hình của Viện công tố quốc gia chống khủng bố (Pnat). Pháp cũng sẽ thành lập các khu biệt giam được canh phòng nghiêm ngặt nhất để giam nhốt những kẻ buôn lậu ma túy nguy hiểm nhất, theo mô hình chống mafia của Ý.

(AFP) - Công ty Mỹ Meta cho ra mắt ứng dụng trí tuệ nhân tạo tạo sinh Meta AI. Meta, công ty mẹ của mạng xã hội Facebook, hôm 29/04/2025 thông báo đây là ứng dụng riêng rẽ, tách rời khỏi các mạng Facebook và Instagram, để cạnh tranh với các ứng dụng ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google. Hiện giờ, Facebook có tới 3 tỉ người dùng mỗi tháng, cho nên mặc dù Meta AI ra mắt khá muộn, nhưng vẫn có thể trở thành đối thủ lấn át các ứng dụng ChatGPT, Claude, Gemini …

(AFP) - Amnesty International lên án « nạn diệt chủng trực tiếp » của Israel tại Gaza. Tuyên bố của tổ chức nhân quyền Amnesty International được đưa ra hôm 29/04/2025. Đáp lại, Israel ngay lập tức tố cáo những lời « dối trá vô căn cứ » của Liên Hiệp Quốc, định chế mà Tel Aviv xem là « tổ chức cực đoan bài Israel ». Cũng vào hôm qua, tổng thư ký LHQ kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới chứng tỏ « lòng can đảm chính trị » để cứu giải pháp hai Nhà nước Israel và Palestine cùng tồn tại hòa bình.

(AFP) - Kim Jong Un ra lệnh tăng tốc trang bị vũ khí hạt nhân cho hải quân. Theo tường thuật của hãng thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA hôm nay, 30/04/2025, tuyên bố này được ông Kim Jong Un đưa ra vào lúc ông thị sát tầu khu trục mới Choe Hyon tiến hành đợt bắn thử nghiệm đầu tiên trong hai ngày 28 và 29/04. Theo thẩm định từ một trang mạng Mỹ chuyên về Bắc Triều Tiên, tầu khu trục mới của Bắc Triều Tiên rất có thể được trang bị các loại « tên lửa hạt nhân chiến thuật tầm ngắn ». Cũng theo lãnh đạo Bắc Triều Tiên, tầu khu trục mới phải được đưa vào « phục vụ vào đầu năm tới », đưa hải quân Bắc Triều Tiên thành một « mắt xích chủ lực cho phòng thủ quốc gia và một yếu tố của răn đe hạt nhân ».

(AFP) - Mỹ đồng ý bán 400 tên lửa cho Ba Lan. Cơ quan Hợp tác Quốc phòng và An ninh Mỹ (DSCA) hôm qua, 29/04/2025, cho biết hợp đồng bán 400 tên lửa không – không tầm trung cho Ba Lan trị giá hơn 1,3 tỷ đô la. Thông cáo của DSCA còn cho rằng thỏa thuận bán vũ khí cho phép Ba Lan « cải thiện năng lực đối phó với các mối đe dọa hiện tại và tương lai (…) cũng như là nỗ lực đóng góp của nước này cho nhu cầu của NATO ». Ba Lan từ nhiều năm qua đã tiến hành hiện đại hóa quân đội và tiến trình này đã được thúc đẩy nhanh hơn khi Nga phát động chiến tranh xâm lược Ukraina.