Tin Tổng Hợp – 29/3/23

RFI 

(AFP) - Một nhà ngoại giao cấp cao Mỹ đã đến Trung Quốc. Chuyến đi của ông Rich Water, người điều hành « Nhà Trung Quốc » giám sát chính sách của Mỹ về Trung Quốc ở bộ Ngoại Giao, diễn ra vào tuần trước nhưng chỉ được bộ Ngoại Giao Mỹ xác nhận hôm 28/03/2023. Theo người phát ngôn Vedant Patel, ông Rich Water đến Bắc Kinh, Hồng Kông và Thượng Hải, làm việc với « các đồng nhiệm » Trung Quốc và gặp nhân viên Mỹ. Đây là chuyến đi Trung Quốc đầu tiên của một quan chức cấp cao Mỹ kể từ khi ngoại trưởng Antony Blinken hủy chuyến công du vào phút chót vì khủng hoảng « khinh khí cầu do thám » hồi tháng 02.

(AFP) - Đại sứ Nga tại Stockholm đe dọa Thụy Điển và Phần Lan nếu gia nhập NATO. Ngày 28/03/2023, Viktor Tatarintsev cảnh báo trên trang web của phái bộ Nga tại Thụy Điển rằng « đường biên giới giữa Nga và NATO sẽ tăng gần gấp đôi sau khi Phần Lan và Thụy Điển gia nhập » Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương. Cho nên, « những thành viên mới của khối thù nghịch này sẽ trở thành mục tiêu chính đáng cho các biện pháp trả đũa của Nga, kể cả các biện pháp quân sự ». Lời cảnh báo được đưa ra sau nhiều tháng Matxcơva dường như tạm gác những lời đe dọa kể từ khi hai nước Bắc Âu yêu cầu được gia nhập NATO vào tháng 05/2022.

(AFP) - Ông chủ sàn giao dịch tiền ảo FTX bị cáo buộc hối lộ chính phủ Trung Quốc.  Trong một tài liệu công bố ngày 28/03/2023, chính quyền Mỹ khẳng định năm 2021, Sam Bankman-Fried đã hối lộ ít nhất 40 triệu đô la cho nhiều quan chức Trung Quốc để truy cập hơn 1 tỉ đô la tiền ảo lưu trong các tài khoản mang tên công ty đầu tư Alameda của người này và bị chính phủ Trung Quốc phong tỏa. Sàn giao dịch tiền ảo FTX bị phá sản vào tháng 11/2022. Đến tháng 12, Sam Bankman-Fried bị dẫn độ từ Bahamas về Mỹ và có nguy cơ bị kết án vài chục năm tù cùng với hai cựu lãnh đạo khác Gary Wang và Caroline Ellison của tâp đoàn FTX- Alameda. 

(AFP) - Lãnh đạo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đã đến nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia. Theo đài RIA của Nga, ngay khi tới nơi hôm 29/03/2023, ông Rafael Grossi cho biết « các chiến dịch quân sự quanh nhà máy điện hạt nhân đang gia tăng ». Đây là chuyến thị sát thứ hai của giám đốc AIEA đến nhà máy hạt nhân lớn nhất châu Âu hiện do quân Nga kiểm soát. Tuy nhiên, một cố vấn của ban giám đốc công ty Nga Rosenergoatom nhận định với hãng thông tấn Tass là sẽ không có bước đột phá trong các cuộc thảo luận song phương.  

(Reuters) - Nga tổ chức cuộc họp với Syria, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran trong tháng Tư. Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ và Iran hôm 28/03/2023, thông báo cuộc họp bốn bên giữa các thứ trưởng Ngoại Giao Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Syria sẽ diễn ra trong tháng Tư này tại Matxcơva. Cuộc họp này sẽ tạo điều kiện cho cuộc tiếp xúc giữa Ankara và Damas sau nhiều năm đối đầu trong suốt cuộc chiến Syria. Dưới sự chủ trì của Nga, năm 2022, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đã có những cuộc họp đầu tiên. Tuy nhiên, trong tháng Ba này, tổng thống Syria đã loại trừ mọi cuộc gặp với đồng nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ chừng nào nước này chưa rút quân khỏi miền bắc Syria.  

(AFP) - Việt Nam : Tăng trưởng trì trệ trong quý I/2023. Số liệu do Cơ quan Thống kê Việt Nam công bố hôm nay, 29/03/2023, cho thấy trong quý I, tổng sản phẩm nội địa GDP bị giảm mạnh, chỉ ở mức 3,32% so với 5,05% cùng thời kỳ năm 2022. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong ba tháng đầu năm đạt 79 tỷ đô la, giảm đến 11,9% so với năm 2022. Nguyên nhân là do « nền kinh tế thế giới hồi phục chậm và việc siết chặt các chính sách tiền tệ tại nhiều nước đã làm giảm nhu cầu tiêu thụ tại các nước đối tác thương mại của Việt Nam. » Trong số này, đơn đặt hàng về điện thoại thông minh và các mặt hàng điện tử là giảm mạnh nhất, lần lượt ở mức 15% và 10,9%. Việt Nam, một trong những quốc gia xuất khẩu các sản phẩm gia công lớn trên thế giới. 

(AFP) - Pháp công nhận nạn đói Holodomor tại Ukraina là nạn diệt chủng. Sau Quốc Hội Đức và Nghị Viện Châu Âu hồi cuối năm 2022, và gần đây nhất là Nghị Viện Bỉ, Quốc Hội Pháp hôm qua, 28/03/2023, đã gần như nhất trí (168 thuận, 2 chống) công nhận nạn đói tại Ukraina giai đoạn 1932-1933 là nạn diệt chủng. Thảm kịch này xảy ra dưới thời cai trị của nhà lãnh đạo Xô Viết Stalin, làm từ 3,5-4 triệu người chết. Tuy nhiên, đối với Pháp, việc công nhận sự kiện như là nạn diệt chủng là một tranh luận dài vì khó chứng minh được tính chất « cố ý và cố tình gây tội ác ». 

(Reuters) - Nga tập trận bắn tên lửa đạn đạo liên lục địa. Bộ Quốc Phòng Nga hôm nay, 29/03/2023, cho biết Lực lượng tên lửa chiến lược của Liên Bang Nga bắt đầu cuộc tập trận, bao gồm các loại tên lửa đạn đạo liên lục địa như loại Iars chẳng hạn. Chiến dịch này quy tụ hơn 3.000 quân nhân và gần 300 trang thiết bị quân sự. 

(AFP) - Biến đổi khí hậu, Pháp và Thụy Sĩ bị ra trước tòa án nhân quyền. Ngày 29/03/2028 lần đầu tiên, Tòa án Nhân quyền Châu Âu (CEDH) xem xét các khiếu kiện liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu nhằm vào hai quốc gia Pháp và Thụy Sĩ với cáo buộc chính phủ hai nước này đã không hành động đủ để ứng phó với các hậu quả. Đơn kiện của những người về hưu Thụy Sĩ tố cáo những hậu quả của hiện tượng hâm nóng bầu khí hậu đối với sứ khỏe của họ. Trong khi đó một cựu thị trưởng thuộc đảng Xanh của thành phố Grande-Synthe, phía bắc Pháp, thì kiện vì tình trạng mực nước biển dâng cao. Phiên tòa bắt đầu từ sáng nay (29/03) với sự tham dự của 400 người, trong đó đa số những người cao tuổi thuộc một hiệp hội chống biến đổi khí hậu. Hồ sơ thứ 2 liên quan đến Pháp được xem xét vào buổi chiều cùng ngày.

(Reuters) - Nga khẳng định đã chuyển dầu bị cấm vận sang các nước khác. Bộ trưởng Năng Lượng Nga Nikolaï Choulginov, hôm 28/03/2023, tuyên bố, Nga đã chuyển thành công toàn bộ lượng dầu thô xuất khẩu bị phương Tây cấm vận vì cuộc chiến tranh tại Ukraina sang các nước « bè bạn ». Quan chức Nga thông  báo : « Hôm nay tôi có thể nói chúng tôi đã thành công chuyển  toàn bộ lượng dầu xuất khẩu bị cấm vận. Đã không hề có việc giảm lượng hàng bán ra. Tuy nhiên tổng giám đốc tập đoàn dầu khí nhà nước Gazprom Neft cho biết năm 2023 sẽ khó khăn hơn 2022, khi mà các áp lực trừng phạt gia tăng mạnh. Theo các số liệu của Nga, Ấn Độ là khách hàng mua dầu thô lớn nhất của Nga với 50% dầu xuất khẩu của Nga. Đứng sau Ấn Độ là Trung Quốc.