Tin Tổng Hợp – 31/3/23

RFI

(AFP) – Cựu thủ tướng Malaysia Najib Razak tiếp tục thi hành án tù 12 năm trong vụ tham nhũng 1MDB. Tư pháp Malaysia hôm 30/03/2023 bác đơn kháng cáo của ông Najib Razak. Phán quyết này làm tiêu tan mọi hy vọng của cựu thủ tướng Malaysia quay trở lại chính trường. Najib Razak, 69 tuổi, tiếp tục thi hành án tù do cáo buộc nhận 42 triệu ringgit, tức khoảng 10 triệu đô la từ quỹ đầu tư 1MDB.

(Reuters) – Tokyo cấm xuất khẩu thép, nhôm và máy bay, hay drone sang Nga. Bộ Thương Mại Nhật Bản ngày 31/03/2023 thông báo gia tăng các biện pháp trừng phạt Nga xâm lược Ukraina. Ngoài ra, quyết định này còn cấm các doanh nghiệp Nhật Bản cung cấp phụ tùng máy móc, chíp hay trang thiết bị và dịch vụ tư vấn cho các hãng của Nga trong những lĩnh vực nói trên. Đợt trừng phạt mới của Nhật nhắm vào Liên Bang Nga có hiệu lực từ ngày 07/04/2023.

(Reuters) – Máy bay Trung Quốc lại vượt qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan. Vào lúc tổng thống Thái Anh Văn đáp xuống sân bay Guatemala sáng nay 31/03/2023, tại Đài Bắc, bộ Quốc phòng thông báo 9 máy bay Trung Quốc đã bay qua đường trung tuyến, là một hành động « cố tình gây căng thẳng » của Bắc Kinh.

(AFP) – Doanh nhân Mỹ gốc Ấn Độ, Ajay Banga là ứng cử viên duy nhất lãnh đạo Ngân hàng Thế Giới. Thông cáo của WB hôm 30/03/2023 cho biết đơn của ứng viên duy nhất này sẽ được cứu xét và quyết định sau cùng sẽ được công bố vào tháng 5/2023. Anjay Banga, 63 tuổi, sẽ là người Mỹ đầu tiên sinh trưởng tại Ấn Độ điều hành Ngân Hàng Thế Giới. Từ sau Thế Chiến Thứ Hai, định chế này luôn do một công dân Mỹ lãnh đạo, còn Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế thì luôn do một đại diện của châu Âu điều hành. Anjay Banga hiện là phó chủ tịch quỹ đầu tư General Atlantic. Ông từng đứng đầu Mastercard. 

(AFP) – Thủ tướng Tây Ban Nha khuyến khích lãnh đạo Trung Quốc điện đàm với tổng thống Ukraina. Trong buổi làm việc với chủ tịch Tập Cận Bình hôm 31/03/2023, thủ tướng Pedro Sanchez bày tỏ lo ngại về việc Nga xâm chiếm Ukraina. Đưa quân xâm lược một quốc gia có chủ quyền là hành động « bất hợp pháp ». Madrid khuyến khích Bắc Kinh nên có một cuộc trao đổi với Kiev để được phản hồi về kế hoạch hòa bình 12 điểm cho Ukraina mà ông Tập đã đề xuất. 

(AFP) – Giáo hoàng Phanxicô đã phục hồi sức khỏe và chuẩn bị xuất viện. Tòa thánh Vatican hôm 31/03/2023 cho biết sức khỏe của đức giáo hoàng đã « khá hơn nhiều » sau hai ngày điều trị tại bệnh viện vì viêm đường hô hấp. Ngài chuẩn bị xuất viện vào ngày mai 01/04 và trên nguyên tắc sẽ tham gia các chương trình thánh lễ nhân mùa Phục Sinh. 

(Reuters) – Tây Ban Nha đối phó với nạn cháy rừng sớm. Sau vụ cháy rừng lớn đầu tiên xảy ra ngay tháng 03 ở vùng Valencia thiêu rụi hơn 4.000 ha rừng và khiến 1.800 người phải sơ tán và một vụ cháy rừng khác ở Galice (phía tây bắc), đến lượt vùng Asturias phải đối phó với thảm họa từ hôm 29/03/2023 và gây thêm hơn 100 đám cháy mới chỉ trong ngày 30/03. Chính quyền địa phương cho biết nhiệt độ đã tăng lên mức kỷ lục. Vụ cháy rừng lớn thứ ba trong tháng đã thiệu rụi vài trăm ha rừng. Nhiệt độ cao trong tháng ba và gió lớn là nguồn gốc của nhiều vụ cháy rừng bất thường ở Tây Ban Nha.

(ĐSQ Pháp) – Tầu giám sát của Hải Quân Pháp diễn tập phối hợp với Hải quân Việt Nam. Trong thông cáo ngày 31/03/2023, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam xác nhận « chuyến thăm xã giao và hợp tác của tầu giám sát của Hải quân Pháp Prairial tại cảng Hải Phòng » diễn ra từ 02-06/04/2023. Nhân chuyến thăm nay, tàu của hải quân Pháp và Việt Nam cùng diễn tập PASSEX (phối hợp liên lạc, triển khai đội hình...). Thông cáo khẳng định « chuyến thăm này đánh dấu tình đoàn kết trong hợp tác quốc phòng giữa Pháp và Việt Nam và sự thiết tha của hai nước trong việc tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt về tự do hàng hải ». Tầu Prairial đã đến thăm cảng Cam Ranh vào tháng 03/2021.

(Reuters) – Ngoại trưởng Nhật Bản công du Bắc Kinh. Trong hai ngày, 01-02/04/2023, ông Yoshimasa Hayashi sẽ thảo luận với đồng nhiệm Trung Quốc Tần Cương (Qin Gang) về nhiều vấn đề, trong đó có việc một nhân viên của công ty Asterllas Pharma Inc bị bắt giữ nhưng không rõ lý do. Ông hy vọng sẽ có « một cuộc trao đổi thẳng thắn để gây dựng một mối quan hệ mang tính xây dựng và ổn định ». Chuyến công du đầu tiên từ 3 năm qua của một ngoại trưởng Nhật Bản được đưa ra vào lúc Tokyo vừa thông báo kế hoạch hạn chế xuất khẩu 23 thiết bị sản xuất linh kiện bán dẫn để hạn chế khả năng sản xuất chip công nghệ cao của Trung Quốc.

(NHK) – Hàn Quốc công bố báo cáo về vi phạm nhân quyền tại Bắc Triều Tiên. Lần đâu tiên, chính phủ Hàn Quốc đã soạn thảo một báo cáo như vậy, trên cơ sở các cuộc phỏng vấn với 500 nhân chứng đã trốn khỏi Bắc Triều Tiên từ năm 2017. Theo báo cáo dày 450 trang công bố ngày 30/03/2023, nhiều công dân Bắc Triều Tiên đã bị hành quyết vì tội xem và phát tán các phim nhiều tập của Hàn Quốc hoặc buôn bán mỹ phẩm và hàng hóa khác của Hàn Quốc. Báo cáo về nhân quyền này được làm hàng năm theo một đạo luật từ 2016, nhưng tất cả các chính phủ tiền nhiệm không công bố, coi đó là tài liệu mật.

(AFP) – Tòa án Công lý Quốc Tế (CIJ) tuyên không có thẩm quyền ra lệnh dỡ phong tỏa tài sản của Iran ở Mỹ. Thông tin được tòa án có trụ sở ở La Haye đưa ra ngày 30/03/2023, nhưng tòa cũng cho rằng Washington đã « vi phạm » quyền của các công ty và công dân Iran có tài sản bị phong tỏa ở Mỹ. Trước đó, chính quyền Teheran đã yêu cầu dỡ phong tỏa gần 2 tỉ đô la tài sản của ngân hàng trung ương Iran bị Mỹ phong tỏa để đáp trả các vụ tấn công khủng bố mà Washington cáo buộc Iran hỗ trợ.

(AFP) – Ấn Độ : Một ngôi đền bị sập, 36 người chết. Ngày 31/03/2023, đội cứu hộ vẫn tìm kiếm nạn nhân trong vụ sập sàn một ngôi đền thờ Ấn Độ giáo ở thành phố Indore, bang Madhya Pradesh (miền trung). Văn phòng thủ tướng Narendra Modi cho biết người thân của nạn nhân sẽ nhận được số tiền bồi thường 200.000 rupi (2.230 đô la). Cảnh sát đã mở điều tra nguyên nhân tai nạn. Tại Ấn Độ vẫn thường xuyên xảy ra tai nạn chết người ở những địa điểm tôn giáo trong các dịp lễ hội. Năm 2016, có ít nhất 112 người chết trong vụ nổ pháo hoa khi xảy ra một vụ hỏa hoạn ở gần một ngôi đền ở bang Kerala.