Vì sao phá sản kế hoạch phát hành 3 tỷ USD ‘trái phiếu đặc biệt’ của Chính phủ?
Sau hơn nửa năm kế hoạch phát hành 3 tỷ USD “trái phiếu đặc biệt” của chính phủ CSVN được giới quan chức và báo chí nhà nước ồn ào tung hô, vào tháng 7/2016 Bộ Tài chính đã phải thừa nhận rằng: “Việc phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế của Chính phủ đang tạm thời phải hoãn lại do diễn biến thị trường tài chính, tiền tệ thế giới không thuận lợi”, trong báo cáo về tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước 6 tháng đầu năm 2016.
Nhưng có đúng là “do diễn biến thị trường tài chính, tiền tệ thế giới không thuận lợi”? Hay còn bởi nguyên do sâu kín nào khác mà không thể và không dám thú nhận?
Cần nhắc lại, kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế với tổng mức tối đa là 3 tỷ USD đã được Quốc hội giao trong Nghị quyết số 99 về dự toán ngân sách năm 2016, ban hành tháng 11/ 2015. Mục tiêu của kế hoạch này là “nhằm cơ cấu lại nợ trong nước của Chính phủ”, mà về thực chất là đảo nợ.
Tháng 11 năm ngoái cũng là thời điểm mà Thủ tướng CSVN Nguyễn Tấn Dũng bước vào đấu trường sinh tử đại hội 12 cho số phận chính trị của ông. Trong bối cảnh ngân sách trung ương “chỉ còn 45,000 tỷ đồng mà không biết chi cho cái gì”, hẳn nhiên Thủ tướng Dũng phải đôn đáo tìm cách tung ra những bánh vẽ nhằm gỡ gạc uy tín cho mình.
Khi đó, mặc dù luật quản lý nợ công đã quy định không cho phép phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế để đảo nợ trong nước và đã có một số ý kiến chuyên gia nhấn mạnh “cần thượng tôn pháp luật”, nhưng chính phủ Nguyễn Tấn Dũng vẫn bất chấp để trình kế hoạch phát hành trái phiếu, và cuối cùng Quốc hội CSVN lại một lần nữa “gật” theo một quán tật cực kỳ khó sửa.
Giới quan chức hy vọng vào một phép màu sẽ xảy đến khi các tập đoàn quốc tế giang tay ôm “trái phiếu đặc biệt” và góp thêm một khoản tiền vừa để trả lương vừa trả nợ cho Việt Nam.
Tuy thế, hy vọng ấy đã tan vỡ như bong bóng xà phòng.
Nếu lần phát hành trái phiếu gần nhất của chính phủ ra thị trường quốc tế diễn ra vào năm 2014 đã thất bại đến mức Chính phủ phải “ép” Ngân hàng Vietcombank – một trong số ngân hàng mà nhà nước có cổ phần chi phối, phải mua 1 tỷ USD trái phiếu kỳ hạn 10 năm, thì nay có thể thấy rõ là chẳng một doanh nghiệp quốc tế nào quan tâm đến “giấy lộn” của chính phủ CSVN.
Ở trong nước, kinh nghiệm xương máu trong hàng chục năm qua, và đặc biệt từ khi ông Nguyễn Tấn Dũng làm thủ tướng là lượng phát hành trái phiếu chính phủ giai đoạn 2011-2015 đã tăng gấp 2.5 lần giai đoạn 2006-2010, chủ yếu phát hành cho khối ngân hàng thương mại. Sau một thời gian đủ dài, các khoản lãi và một phần nợ gốc phải trả trong ngắn hạn đang ngày càng tăng cao, gây sức ép lên cân bằng ngân sách nhà nước.
Trong một vòng luẩn quẩn, Chính phủ lại phải liên tục phát hành trái phiếu chính phủ để bù đắp thâm hụt ngân sách nhà nước. Hậu quả là, từ năm 2014, một lượng lớn trái phiếu chính phủ đến hạn thanh toán và chính phủ đang phải liên tục phát hành trái phiếu chính phủ mới do ngân sách nhà nước không thể đáp ứng. Hệ quả là quy mô nợ công tăng theo tần suất và quy mô phát hành trái phiếu chính phủ…
Với thất bại quá rõ ràng về phát hành 3 tỷ USD “trái phiếu đặc biệt”, có thể cho rằng cánh cửa thoát hiểm quốc tế đã đóng sập trước mưu tính “đảo nợ” bằng thủ thuật đổi giấy lấy tiền mặt. Giờ đây, tình trạng khốn quẫn về nợ công chỉ còn hy vọng vào việc phát hành trái phiếu cho thị trường trong nước, mà chủ yếu vào hệ thống ngân hàng thương mại.
Nhưng cứ nhìn cái cách hai ngân hàng BIDV và VietinBank vừa quay lưng với yêu cầu của Bộ Tài chính về nộp cổ tức năm 2015 bằng tiền mặt - giá trị lên đến gần 5,000 tỷ đồng, có thể thấy ngay cả các ngân hàng lớn cũng đang khó khăn và phải lo thủ thân như thế nào trước cơn suy trầm kinh tế đang gõ cửa từng nhà.
 |
Kế hoạch phát hành 3 tỷ USD “trái phiếu đặc biệt” của chính phủ CSVN bị hoãn lại. (Hình: cafef.vn)
|
Cần nhắc lại, kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế với tổng mức tối đa là 3 tỷ USD đã được Quốc hội giao trong Nghị quyết số 99 về dự toán ngân sách năm 2016, ban hành tháng 11/ 2015. Mục tiêu của kế hoạch này là “nhằm cơ cấu lại nợ trong nước của Chính phủ”, mà về thực chất là đảo nợ.
Tháng 11 năm ngoái cũng là thời điểm mà Thủ tướng CSVN Nguyễn Tấn Dũng bước vào đấu trường sinh tử đại hội 12 cho số phận chính trị của ông. Trong bối cảnh ngân sách trung ương “chỉ còn 45,000 tỷ đồng mà không biết chi cho cái gì”, hẳn nhiên Thủ tướng Dũng phải đôn đáo tìm cách tung ra những bánh vẽ nhằm gỡ gạc uy tín cho mình.
Khi đó, mặc dù luật quản lý nợ công đã quy định không cho phép phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế để đảo nợ trong nước và đã có một số ý kiến chuyên gia nhấn mạnh “cần thượng tôn pháp luật”, nhưng chính phủ Nguyễn Tấn Dũng vẫn bất chấp để trình kế hoạch phát hành trái phiếu, và cuối cùng Quốc hội CSVN lại một lần nữa “gật” theo một quán tật cực kỳ khó sửa.
Giới quan chức hy vọng vào một phép màu sẽ xảy đến khi các tập đoàn quốc tế giang tay ôm “trái phiếu đặc biệt” và góp thêm một khoản tiền vừa để trả lương vừa trả nợ cho Việt Nam.
Tuy thế, hy vọng ấy đã tan vỡ như bong bóng xà phòng.
Nếu lần phát hành trái phiếu gần nhất của chính phủ ra thị trường quốc tế diễn ra vào năm 2014 đã thất bại đến mức Chính phủ phải “ép” Ngân hàng Vietcombank – một trong số ngân hàng mà nhà nước có cổ phần chi phối, phải mua 1 tỷ USD trái phiếu kỳ hạn 10 năm, thì nay có thể thấy rõ là chẳng một doanh nghiệp quốc tế nào quan tâm đến “giấy lộn” của chính phủ CSVN.
Ở trong nước, kinh nghiệm xương máu trong hàng chục năm qua, và đặc biệt từ khi ông Nguyễn Tấn Dũng làm thủ tướng là lượng phát hành trái phiếu chính phủ giai đoạn 2011-2015 đã tăng gấp 2.5 lần giai đoạn 2006-2010, chủ yếu phát hành cho khối ngân hàng thương mại. Sau một thời gian đủ dài, các khoản lãi và một phần nợ gốc phải trả trong ngắn hạn đang ngày càng tăng cao, gây sức ép lên cân bằng ngân sách nhà nước.
Trong một vòng luẩn quẩn, Chính phủ lại phải liên tục phát hành trái phiếu chính phủ để bù đắp thâm hụt ngân sách nhà nước. Hậu quả là, từ năm 2014, một lượng lớn trái phiếu chính phủ đến hạn thanh toán và chính phủ đang phải liên tục phát hành trái phiếu chính phủ mới do ngân sách nhà nước không thể đáp ứng. Hệ quả là quy mô nợ công tăng theo tần suất và quy mô phát hành trái phiếu chính phủ…
Với thất bại quá rõ ràng về phát hành 3 tỷ USD “trái phiếu đặc biệt”, có thể cho rằng cánh cửa thoát hiểm quốc tế đã đóng sập trước mưu tính “đảo nợ” bằng thủ thuật đổi giấy lấy tiền mặt. Giờ đây, tình trạng khốn quẫn về nợ công chỉ còn hy vọng vào việc phát hành trái phiếu cho thị trường trong nước, mà chủ yếu vào hệ thống ngân hàng thương mại.
Nhưng cứ nhìn cái cách hai ngân hàng BIDV và VietinBank vừa quay lưng với yêu cầu của Bộ Tài chính về nộp cổ tức năm 2015 bằng tiền mặt - giá trị lên đến gần 5,000 tỷ đồng, có thể thấy ngay cả các ngân hàng lớn cũng đang khó khăn và phải lo thủ thân như thế nào trước cơn suy trầm kinh tế đang gõ cửa từng nhà.
Nhận xét
Đăng nhận xét