NGA

Lê Minh Nguyên dịch

28/2/2015

Nga là một quốc gia trong tình trạng suy thoái, nhưng nó vẫn không ngừng lại được sự suy thoái và không có cách nào để làm được việc này. Điều này làm cho nó cực kỳ nguy hiểm.

Nga có thể thất bại trong một số các vai trò quan trọng nhất của một đại cường, nhưng nó vẫn có vũ khí hạt nhân; có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú; khả năng tình báo hiệu quả (và thường bị đánh giá thấp); có chiến tranh tin học cùng các năng lực mạng; và hiện đang được dẫn dắt bởi một tổng thống tinh ranh chiến thuật, tung ra đấm nặng hơn sức mạnh của mình.

Nếu đánh giá dựa trên việc sẵn sàng sử dụng sức mạnh, Nga sẽ đứng cao trong danh sách các đại cường thế giới; việc xâm lăng Ukraine năm nay làm cho nguời ta không còn bất kỳ ảo tưởng nào về những gì ông Vladimir Putin sẽ làm để củng cố vị trí của Nga trên thế giới, và bằng mọi giá có thể, để đảo ngược lại những gì mà ông xem là bi kịch lớn nhất của thế kỷ 20: sự sụp đổ của Liên Xô.

Trường hợp suy yếu của Nga thì ai cũng biết, và thường được nhắc đến ở phương Tây. Dân số Nga đang sụt giảm; Nga đã thất bại trong việc phát triển một cách có hiệu quả nền kinh tế hậu Xô-viết. Có sự căng thẳng lớn giữa các sắc dân Nga và của các nhóm thiểu số Hồi giáo khác nhau trong Liên bang.

Về chính trị, Nga là một ngôi nhà được xây trên cát - Putin có quyền lực đáng sợ đối với dân ông, kể cả các nhà thế phiệt/oligarchs, nhưng địa vị của ông rất là bấp bênh hơn nhiều so với tổng thống trong chế độ dân chủ ổn định hoặc thậm chí so với một ông vua do cha truyền con nối. Bây giờ, với giá dầu sụp đổ (mà nó trầm trọng hơn do bởi sự trừng phạt) đã làm suy yếu nền kinh tế Nga và vị thế quốc tế của Nga, ngay vào lúc mà các biện pháp trừng phạt bắt đầu có tác dụng.

Tuy nhiên bù lại, Nga được hưởng một số lợi thế, làm cho sự chinh phục của ông Putin, ít nhất, như là phục hồi lại được một phần nào của Liên Xô vĩ đại, và được coi như là một cái gì đó khác hơn là sự điên rồ của một người điên.

Với ngoại lệ của các nước cộng hòa Baltic và Trung Quốc, Nga được bao quanh bởi một số các quốc gia yếu nhất và được lãnh đạo tồi tệ nhất trên thế giới. Ukraine đang lận đận trong việc cải cách, bị vấn nạn tham nhũng nặng, đất nước bị soi mòn và yếu đuối, năng lực kinh tế kém, làm cho Ukraine là một đối thủ yếu. Phải cần bao nhiêu tiền nữa để phung phí ra, trong khi Liên Âu đang thiếu và Hoa Kỳ đang phân tâm, để giúp cho một quốc gia tham nhũng và quản lý kém, không trả nỗi cho năng lượng cần thiết để sinh sống? Người đóng thuế phương Tây sẵn lòng tài trợ được bao lâu khi mà những người thế phiệt/oligarchs đang tìm mọi cách để bóc lột đất nước một cách mù quáng.

Ở vùng Trung Á và vùng Caucasus, hầu hết các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ còn tệ hại hơn cả Ukraine. Với việc Mỹ rút ra khỏi A Phú Hãn, mối quan tâm của phuơng Tây vào sân sau của Nga có xu hướng giảm xuống; Moscow có thể hợp lý mà cho rằng phương Tây muốn Nga có ảnh hưởng ở các nước có đuôi -stans hơn là Trung Quốc.

Nga cũng có những đòn bẩy để lôi kéo ở châu Âu. Bảo Gia Lợi/Bulgaria và Lỗ Ma Ni/Romania đã không thể đi theo con đường thành công của Ba Lan trong cuộc sống hậu xã hội chủ nghĩa. Hy Lạp/Greece và Síp/Cyprus bực bội Liên Âu, và có lịch sử cùng văn hóa liên hệ vào Nga. Hung Gia Lợi/Hungary thì thích dùng con bài Nga để bắt chẹt các thành viên trong Liên Âu, và (như một số nguời ở Ý và Pháp) xem Nga như một đối trọng nặng ký đối với một nước Đức hùng mạnh. Thổ Nhĩ Kỳ đang càng ngày càng khó chịu với các định chế như NATO và không còn mặn mà trong việc tìm cách gia nhập Liên Âu. Sự liều lĩnh và phiêu lưu được biểu lộ trong chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay dưới sự lãnh đạo của ông Erdogan có thể dễ dàng đưa tới các mối quan hệ nào đó với Putin.

Nhìn một cách tổng thể, Nga dưới triều Putin là một tay chơi yếu, nhưng nó không phải là không có vài con bài quan trọng. Nhìn qua hồ sơ của ông Putin trong quá khứ, và biết sự khinh ghét sâu sắc của ông đối với phẩm chất lãnh đạo phương Tây, cho thấy khó có chuyện ông ta bỏ cuộc một cách dễ dàng mà không nướng hết những gì ông ta đang có.

("The Seven Great Powers", Walter Russell Mead & Nicholas M. Gallagher, 4/1/2015, trong The American Interest)

www.goo.gl/L5i1M3

Nguồn : Tiếng Dân