ĐIỂM BÁO PHÁP NGÀY 27-9-2014

Quân thánh chiến EI kiểm soát khoảng ít nhất hai mươi giếng dầu tại Irak và Syria.REUTERS/Thaier al-Sudani

Dầu hỏa, vũ khí chiến lược của « Nhà nước Hồi giáo »

Theo RFI

Lê Vy

27-9-2014

Sự lớn mạnh về người và tài sản của tổ chức « Nhà nước Hồi giáo » (EI) và nỗ lực của cả thế giới nhằm chống lại mối họa khủng bố là đề tài vẫn được các nhật báo Pháp hôm nay (27/09/2014) bình luận. Đâu là nguồn tài chính giúp cho tổ chức EI đứng vững, trang bị vũ khí tối tân và có khả năng chiêu dụ thêm nhiều binh sĩ mới ? Nhật báo Le Monde có bài viết giải mã đề tựa : « Dầu hỏa, vũ khí chiến lược của tổ chức Nhà nước Hồi giáo ».

Theo tờ báo, nhóm thánh chiến djihad của EI đang kiểm soát ít nhất khoảng hai mươi giếng dầu tại Irak và Syria. Với nguồn dầu hỏa, các chiến binh EI đang nắm trong tay một vũ khí mà chưa một phong trào thánh chiến nào trước đó có được. Ngày 24/09 vừa qua, cuộc oanh kích Mỹ nhắm vào khoảng 12 nhà máy lọc dầu dưới quyền kiểm soát của EI cho thấy nỗ lực của Hoa Kỳ muốn cắt nguồn thu nhập béo bở của quân thánh chiến, bởi vì vàng đen đóng một vai trò chiến lược quan trọng đối với « Nhà nước Hồi giáo ». Đó là nguồn tài chính giúp tổ chức này vận hành.

Le Monde cho biết, đường dây buôn lậu dầu hỏa của EI hoạt động dựa vào một mạng lưới trung gian và những đường vòng dẫn đến những nhà máy chế xuất lậu ở vùng Kurdistan hoặc Thổ Nhĩ Kỳ. Địa bàn này đã ra đời từ rất lâu, từ những năm 1990, khi Irak bị cấm vận, thị trường chợ đen đã nở rộ. Tùy thuộc vào số lượng trung gian tham gia, giá của một thùng dầu thô từ khu vực do EI kiểm soát chỉ bán ra với giá dao động từ 20 đến 60$, thấp hơn giá thị trường (khoảng 100$) nhằm đảm bảo tuồn hết hàng. Vào tháng Bảy, Đài quan sát nhân quyền Syria đặt tại Luân Đôn cho biết, quân thánh chiến djihad chỉ bán một thùng dầu với giá dưới 18$ cho dân chúng đang chịu sự kiểm soát của EI nhằm đánh bóng hình ảnh của tổ chức này.

Francis Perrin, chủ tịch cơ quan Chiến lược và chính sách năng lượng, đồng thời là Tổng biên tập tạp chí « Dầu hỏa và khí đốt Ả Rập » cho biết : « Tổ chức EI sử dụng một phần dầu hỏa cho nhu cầu của mình và bán một phần khác cho phe thân cận và xuất khẩu phần còn lại cho Thổ Nhĩ Kỳ ». Theo phe đối lập Syria, tổ chức EI đã nhượng lại một số giếng dầu với giá cả phải chăng cho một số bộ tộc địa phương nhằm mua chuộc sự trung thành của họ. Một số xe chở dầu vượt sang biên giới Irak, tiến về phía Thổ Nhĩ Kỳ thông qua khu vực Kurdistan của Irak.

Hiện các nghi ngờ về việc tổ chức EI bán dầu hỏa cho chế độ Damas vẫn chưa được chính thức công nhận. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius phát biểu trên France Infos hôm thứ 5 như sau : « Mọi sự đang diễn ra làm cho ai nấy đều nghĩ là các giếng dầu do EI kiểm soát dùng để chu cấp cho chế độ Al-Assad ».

Dầu hỏa, mối lợi trời cho của EI

Qua một bài viết khác, Le Monde dẫn lời các chuyên gia cho rằng hằng ngày, hoạt động buôn lậu dầu hỏa bơm vào ngân khố của EI từ một đến hai triệu đô la. Một nguồn tài chính quan trọng giúp tổ chức này có kinh phí để chi tiêu cho các hoạt động về dân sự lẫn quân sự. Bà Valérie Marcel, chuyên gia trong lĩnh vực dầu hỏa, nhận định : « Tổ chức EI hoạt động như một nhóm mafia. Buôn lậu dầu hỏa là nguồn nhu nhập chính, cộng với việc cướp bóc. Dầu hỏa mang lại cho tổ chức này nhiều tiền hơn là các nguồn tài trợ tư nhân đến từ vùng Vịnh ».

Theo Le Monde, hầu hết các nguồn tài nguyên dầu khí của tổ chức này tập trung tại Syria. Tuy nhiên, tờ báo nhấn mạnh, quân thánh chiến còn lâu mới có đủ chuyên môn và trang thiết bị cần thiết để khai thác hết công suất các giếng dầu này. Chuyên gia Valérie Marcel đánh giá : « Giếng dầu Al-Omar có khả năng sản xuất đến 75.000 thùng dầu mỗi ngày, nhưng người ta ước tính rằng hiện nay EI chỉ khai thác được 20.000 thùng mỗi ngày. »

Mã Vân : "Nên là người tình của chính phủ chứ không nên là vợ"

Chuyên mục kinh tế của tạp chí Le Nouvel Observateur số ra tuần này dành cho nhà tỷ phú trẻ Jack Ma (Mã Vân), người sáng lập ra trang buôn bán qua mạng với bài viết đề tựa: “ Steve Job Trung Quốc”. Với tổng giá trị tài sản lên đến 19 tỷ euro, hiện ông trở thành người giàu nhất Trung Quốc nhờ vào tài kinh doanh và các vây cánh cấp cao.

Ngày 19/09 vừa qua, công ty Alibaba của nhà tỷ phú trẻ đã lên sàn chứng khoán thành công tại New York. Tạp chí Le Nouvel Observateur tìm hiểu về gốc tích và con đường sự nghiệp của doanh nhân đang là thần tượng của 20 000 nhân viên công ty Alibaba tại Hàn Châu, một nhân vật đang được xem như một vị thánh sống.

Theo tạp chí, thành quả chói lọi của ông Mã là một đòn trả thù ý nghĩa của một cậu bé xuất thân trong một gia đình nghèo và luôn bị truy bức về mặt chính trị. Sinh năm 1964, cậu bé họ Mã phải lớn lên trong nạn đói, thành quả của những chính sách tồi tệ dưới thời Mao Trạch Đông. Cha mẹ cậu là nghệ sĩ diễn tuồng dân tộc nên cũng chỉ kiếm đủ tiền nuôi ăn ba mặt con.

Sau đó, dưới thời Cách mạng văn hóa, gia đình ông bị đấu tố là “tư sản” do người ông của ông Mã có quan hệ với Quốc Dân Đảng, đối lập với Mao. Cũng như những thành phần khác bị liệt vào danh sách đen, gia đình ông Mã liên tục bị ức hiếp. Tuy nhiên, Mã Vân không chấp nhận cúi đầu trước hoàn cảnh khó khăn. Tuy dáng dấp gầy guộc, mỏng manh, nhưng bù lại ông có một tính cách tranh đấu và muốn nổi bật.

Thưở niên thiếu, luôn là sếp của một băng nhóm, ông Mã không bao giờ lùi bước trước những thách thức, khó khăn. Tại trường học, cậu bé Mã Vân chẳng học hành ra hồn, dốt toán, khiến cha mẹ cậu phải thất vọng. Ở tuổi thiếu niên, ông Mã đam mê tiếng Anh. Năm 12 tuổi, ông đã nghe lén đài VOA (Voice of America). Tám năm sau, ngày nào ông cũng đạp xe đến một khách sạn lớn trong vùng để tình nguyện làm hướng dẫn viên du lịch cho khách ngoại quốc…

Tuy nhiên, nếu ông muốn thoát khỏi kiếp công nhân thì ông buộc phải thi đậu đại học, một kỳ thi hết sức gay go. Phải thi đến ba lần , ông Mã mới kiếm được một ghế tại giảng đường một đại học ít nổi tiếng nhất của tỉnh.

Tạp chí cho rằng, trong một đất nước Trung Hoa thời hậu Mao, một quá trình học tập như vậy chỉ có thể kiếm được một công việc thứ yếu. Tuy nhiên, phải chăng những cải cách của ông Đặng Tiểu Bình và ngã rẽ sang một nền kinh tế thị trường bắt đầu mở ra những chân trời mới cho những doanh nhân trẻ?

Chỉ với 40 000 euro quyên góp hay vay mượn được từ người thân, ông thầy giáo Anh văn ngày nào đã mở một công ty nhỏ ngay tại căn hộ của mình và 15 năm sau, ông đã trở thành ông trùm của Hoa lục. Ông Mã có đề cập đến mối quan hệ của ông với giới quyền lực Trung Quốc. Ông dùng biện pháp ẩn dụ: “Nên là người tình của chính phủ chứ không nên trở thành vợ”.

Theo tạp chí, để đạt đến đỉnh cao vinh quang ngày hôm nay cũng phần nào có bàn tay của chính quyền Bắc Kinh đằng sau. Theo một số nhà phân tích, nhiều “hoàng tử đỏ” có cổ phần trong Alibaba cho nên, một ngày đẹp trời nào đó, nếu các quan chức này bị chiến dịch chống tham nhũng của ông Tập Cận Bình sờ gáy thì hẳn là công ty của ông Mã cũng lao xuống vực. Do đó, giới đầu tư cần phải đề phòng trước “rủi ro chính trị” này.

Tuy nhiên, một kinh tế gia cải chính: “Đừng xem thường ông Mã. Hãy nhìn danh tính những cổ đông của ông ta xem. Họ xuất thân từ nhiều nhóm chính trị khác nhau nên một nhóm này bị triệt thì vẫn còn nhóm khác tại chức. Hơn nữa, ông Mã được Chủ tịch Tập Cận Bình hậu thuẫn vì nhà lãnh đạo Trung Quốc hiểu được vai trò của Alibaba trong việc mang lại sức sống mới cho nền kinh tế Trung Quốc”.

Air France : cuộc chiến trên không

Phi công hãng hàng không Pháp Air France đình công đã bước sang ngày thứ 13. Các nhật báo hôm nay đều bàn luận về đề tài này. Sáng nay, hình ảnh phi công Air France không phải đang trong buồng lái nhưng lại xuất hiện trên trang nhất nhật báo Le Parisien mang một biển trên mũ với dòng chữ : « Phi công đang đình công ».

Sau mười hai ngày tranh chấp, các cuộc đối thoại giữa công đoàn và ban điều hành đã bị phá vỡ vào đêm qua. Nhật báo Le Parisien ghi nhận : « Đàm phán để ra khỏi khủng hoảng, điều mà bao người trông đợi, vào chiều hôm qua cuối cùng chỉ kết thúc bằng một cuộc đi thăm đường băng ». Đồng thời, tờ báo trên cũng đặt câu hỏi : « Nhân viên bãi công Air France sẽ còn đi đến đâu? ». Nguyên nhân cuộc đình công là tranh cãi quanh quy chế của những phi công làm việc cho Transavia, nhánh hàng không giá rẻ low cost mà Air France đang muốn triển khai để bảo đảm sự sống còn của hãng này trước sự canh tranh gay gắt trên thị trường hàng không dân dụng.

Vậy phải làm gì ? tìm ra một trung gian hòa giải ? hay chấp thuận nguyên tắc chỉ áp dụng một hợp đồng duy nhất cho phi công Air France ? Hai bên vẫn đôi co chưa tìm ra được giải pháp. Nhật báo Libération lo ngại « sự bấp bênh » của hãng hàng không Pháp qua dòng tựa : « Air France, một công ty đen ». Tờ báo nhận định : ban điều hành Air France đã không biết giải quyết khủng hoảng. Tổng giám đốc PDG lại xem mình như một nhà cầm quyền và chính phủ thì lại phản ứng quá chậm trễ. Vào lúc mà kinh tế, xã hội chuyển mình nhanh chóng thì hơn bao giờ hết, thương thuyết xã hội đóng một vai trò sống còn.

Tinh thần thoải mái giúp cơ thể khỏe mạnh

Từ lâu, y khoa vốn quan tâm đến các tác hại của stress đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, các khám phá gần đây trong ngành thần kinh học cho thấy điều ngược lại, đó là tinh thần cũng có thể có hiệu quả tích cực đối với một số bệnh lý. Tạp chí L’Express số ra tuần này dành hồ sơ lớn cho chủ đề trên.

Theo tạp chí, suy nghĩ và cảm xúc trong não bộ có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn như các nghiên cứu vẫn từng chứng minh. Các hoạt động não bộ có thể gây nên các chứng bệnh nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não (AVC), thậm chí bệnh ung thư. Tuy nhiên, tin tốt lành là hoạt động não bộ cũng giúp chữa lành cơ thể.

Tạp chí lấy ví dụ placebo, một loại thuốc « vô thưởng vô phạt » mà bác sĩ vẫn đưa cho bệnh nhân uống mà bệnh nhân không hề hay biết. Đó có thể chỉ là một viên đường hay một ly nước, nhưng công dụng của nó đã được chứng minh. Nhiều người đã được khỏi bệnh chỉ dựa vào yếu tố tâm lý. Nó giúp giảm đau, cải thiện giấc ngủ, giảm trầm cảm và một số triệu chứng của các bệnh lý như bệnh Parkinson, đau đầu…Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy, sự hiện diện của bác sĩ và thái độ của thầy thuốc có tác động đến cảm xúc của bệnh nhân. Họ bớt lo lắng và lạc quan hơn sau khi bước ra khỏi phòng khám. Ngoài ra, chiếc áo blouse trắng hay bằng cấp của bác sĩ dán trước cửa cũng giúp cho bệnh nhân an tâm hơn.

Những người kết hôn ít có nguy cơ bị viêm phổi, bị ung thư, nhồi máu cơ tim hay bị mất trí nhớ. Tuy nhiên, những người lập gia đình nhưng không hạnh phúc lại có sức khỏe kém hơn những người độc thân. Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy những cặp sống không hạnh phúc thì ít có khả năng lành bệnh do hệ miễn dịch yếu. Lý do là vì sự lắng nghe, cử chỉ yêu thương, sự chia sẻ, an ủi của người bạn đời giúp giảm các cảm xúc tiêu cực và các rủi ro đối với sức khỏe con người.