ĐIỂM BÁO PHÁP NGÀY 31-1-2015
Chiến dịch chống tham nhũng của Tập Cận Bình giống như "thanh trừng" thời Staline hầu đảm bảo quyền lực tuyệt đối - REUTERS /Jason Reed
Tập Cận Bình thanh trừng kiểu Staline để nắm toàn quyền
Theo RFI
31-1-2015
Cuộc thanh trừng tại Trung Quốc theo kiểu Stakine là đề tài được tuần báo Courrier International quan tâm. Tờ báo trích dịch bài viết trên trang mạng Cn.nytimes.com đề tựa: “Trung Quốc: thanh trừng kiểu Staline”. Bài viết nêu lên quan điểm của tác giả Murong Xuecun, đồng thời là nhà văn, về chiến lược chống tham nhũng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Theo tác giả, mục tiêu của chiến dịch này là làm suy yếu các phe cánh đối lập và đảm bảo quyền lực tuyệt đối.
Theo tác giả bài viết, chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” của ông Tập được báo chí trong nước không ngớt lời ca ngợi, nhưng cùng lúc ấy lại dấy lên nhiều tiếng nói chỉ trích một cuộc chiến “có chọn lọc”. Đối với tác giả, chiến dịch này giống một cuộc thanh trừng theo kiểu Staline trong nội bộ Đảng Cộng sản hơn là tìm kiếm sự minh bạch. Nó dựa vào điều lệ của Đảng hơn là dựa vào pháp luật.
Những người chịu trách nhiệm thi hành đa số là đảng viên Đảng Cộng sản, tương đương với nhân viên tình báo của KGB, chứ không phải là cảnh sát. Thường thì nhà báo bị cấm xen vào các vụ này. Do đó, truyền thông cũng không được lên tiếng khi các vụ việc chưa được đưa ra công chúng. Hơn nữa, tất cả phải viết cùng một ý. Quan trọng hơn nữa là cho tới giờ phút này, trong phe cánh thân cận với Chủ tịch Tập Cận Bình chưa có ai bị sờ gáy.
Theo nhiều nhà phân tích, các đồng minh chính trị quan trọng nhất của ông Tập là những người được gọi là “thế hệ đỏ thứ hai” tức con cháu của các cựu đảng viên. Trong cỗ máy quyền lực khá đặc biệt của Trung Quốc cộng sản, thành phần này có nhiều đặc quyền đặc lợi hơn người khác và một khả năng làm giàu không thể tưởng.
Tuy nhiên, cho đến lúc này thì chưa ai bị diệt cả, trừ Bạc Hy Lai (cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh) bị kết án tù chung thân năm 2013. Sự thất sủng của ông Bạc được xem như kết quả của sự thua cuộc trong cuộc chiến quyền lực, chứ không phải là hệ quả của hành vi nhận hối lộ.
Theo tác giả, tuy thất thế, nhưng Bạc Hy Lai (Bo Xilai) vẫn được đãi ngộ khá tốt hơn so với nhiều nhân vật khác xuất thân từ gia đình bình dân như Chu Vĩnh Khang (Zhou Yongkang) bị cáo buộc tham nhũng và tiết lộ bí mật quốc gia. Cả gia đình, tay chân thân cận và lãnh địa của ông Chu cũng bị kéo vào vòng xoáy.
Tác giả giải thích, tại Trung Quốc, các quan chức cao cấp có quyền lực vô hạn tại khu vực mà họ lãnh đạo: họ có thể thăng tiến cho người thân và nhận hối lộ mà không chút hổ thẹn.
Tại các thành trì của ông Tập Cận Bình như tỉnh Phúc Kiến (Fujian) và Chiết Giang (Zhejiang), theo những gì tác giả biết, chưa một quan chức cao cấp nào cỡ phó chủ tịch tỉnh bị hạ bệ.
Ông Tập Cận Bình sẽ không kéo dài chiến dịch này, vì, nếu trong nhiệm kỳ thứ hai của ông (nếu ông tái đắc cử), một số đông công chức khả nghi tiếp tục bị trừng phạt thì điều đó chứng tỏ ông bất lực trước tệ nạn này. Khi ông Tập loại bỏ được hết đối lập thì các quan chức và người thân vẫn tiếp tục ngựa quen đường cũ (tham nhũng).
Tại Trung Quốc, một số ảo tưởng rằng hành động trên của ông Tập nhằm đưa đất nước Trung Hoa tiến dần theo hướng dân chủ, nhưng theo tác giả, đó là một nhà độc tài đang tìm cách tập trung quyền lực vào tay mình. Ngoài ra, tác giả còn tố cáo quyền được bào chữa của phạm nhân không được tôn trọng, vì họ không được gặp luật sư trong lúc chờ xét xử.
Có nên trang bị vũ khí cho Ukraina ?
Nhìn sang thời sự Châu Âu, trước sự áp đảo của phe ly khai thân Nga và sự tổn thất về người và của của xã hội dân sự, phương Tây đã nảy ra suy nghĩ qua câu hỏi trên trang nhất nhật báo Libération: có nên trang bị vũ khí cho Ukraina?
Xã luận Libération cho rằng, do quá bận tâm đến mối đe dọa thánh chiến, mà phương Tây dường như quên đi hàng ngày, nhiều người dân vô tội bị sát hại trong một đất nước Ukraina mà Châu Âu đã giúp đỡ để tiến tới một thể chế dân chủ. Các biện pháp trừng phạt Nga cũng đã được đưa ra, nhưng có vẻ nó đang phản tác dụng, bởi vì nó cho phép Tổng thống Putin xem mình là nạn nhân của sự cô lập phương Tây.
Ông Putin càng mạnh miệng thì dân chúng càng hoan hỉ và đảm bảo rằng chỉ có mình Tổng thống Putin mới có thể tìm lại sức mạnh của nước Đại Nga. Nếu như trừng phạt phát huy tác dụng trong kinh tế, thì trên tương quan lực lượng, Nga vẫn không lùi bước.
Liệu phương Tây có sẵn sàng từ bỏ Ukraina như đã bỏ rơi Crimée với nguy cơ nhìn thấy Nga tiến công vào những mắt xích yếu khác của châu lục? Tác giả cho rằng nếu câu trả lời là không thì phải hành động ngay. Bài phóng sự cho thấy các quân nhân Ukraina phải xin các phóng viên từng thỏi sô cô la hay tận dụng mối quan hệ của một trong số họ để trang bị kính tia hồng ngoại. Từ đó, Libération kết luận, Châu Âu và Hoa Kỳ phải tạo điều kiện cho quân đội Ukraina tự vệ, thậm chí chấm dứt được sự tiến công của Nga.
Nga : công ty đua nhau sa thải công nhân
Tuy khá lấn lướt về quân sự, nhưng kinh tế Nga đang phải đối mặt với làn sóng sa thải công nhân ồ ạt của các công ty. Đó là nội dung một bài viết trên tờ Le Monde. Hằng ngày, danh sách cắt giảm việc làm dài thêm. Hôm 29/01, một công ty con của hãng bia Carlsberg tại Nga đã thông báo đóng cửa xưởng. Hiện tỷ lệ thất nghiệp chính thức là trên 5%.
Theo tờ báo, hãng sản xuất xe hơi của Pháp Renault cũng dự tính sa thải 1400 cán bộ trong đợt tới. Khủng hoảng, trừng phạt của phương Tây và giá dầu thô giảm đã bắt đầu tác động. Các chỉ số của kinh tế Nga gần đây khá đáng ngại : đồng rúp trượt giá không phanh, lạm phát tiếp tục gia tăng, tiêu thụ giảm, các công ty chịu lãi suất chỉ đạo là 17% của Ngân hàng trung ương Nga nên khó mà trả hết nợ và đảm bảo chi tiêu. Đó là chưa kể đến các trừng phạt của phương Tây làm cho họ không tiếp cận thị trường vốn. Vào năm 2015, Nga sẽ rơi vào giai đoạn suy thoái.
Nhà xã hội học Petr Biziokov, « tình hình tại Nga khác hẳn so với những nơi khác. Trước tiên, tiền đền bù thấp nghiệp rất thấp, khoản 5000 rúp/tháng (dưới 70 euro/tháng). Hơn nữa, mối quan hệ trong công việc còn khá phong kiến. Nhân viên phụ thuộc nhiều vào chủ, làm những gì chủ muốn. Đó là chưa kể đến những người nhập cư, tình trạng của họ còn tệ hơn. Từ nhiều tháng nay, nhiều cuộc đình công và hành vi phản đối nổi ra mạnh mẽ ».
Kỷ niệm 70 năm giải phóng trại tập trung Auschwitz
Ngày 27/01/1945, Hồng quân Liên Xô tiến vào giải phóng trại tập trung Auschwitz của Đức quốc xã . Cái tên Auschwitz trở thành nỗi ám ảnh, kinh hoàng về sự diệt chủng người Do Thái tại Châu Âu. Tạp chí L’Express không muốn ký ức này rơi vào quên lãng nên dành hồ sơ dài để trả lời cho những câu hỏi như : Người ta cảm thấy như thế nào khi phát hiện ra địa ngục trên ? Từ đó cho đến nay, làm thế nào lưu giữ và truyền bá ký ức diệt chủng của Đức quốc xã ?
Ngoài ra tạp chí còn có bài viết riêng bàn luận về cách thức để bảo quản một di tích lịch sử như nhà tù Auschwitz. Một số bức ảnh cho thấy một vài công trình của trại đã bị hư hại do trước kia, khi xây dựng, Đức quốc xã không nghĩ đến việc thiết kế các tòa nhà có thể tồn tại với thời gian. Chất lượng gạch rất kém, do cướp được từ các trang trại gần đó. Câu hỏi đặt ra là nên trùng tu hay xây lại mới ? Nếu không can thiệp thì thời gian sẽ xóa vết tích của trại, một bằng chứng tội ác của Đức quốc xã. Bốn lò hỏa táng đã hoạt động từ mùa hè năm 1943, có thể chứa được đến 4 700 thi thể/ngày, tức gần 150 000 người/tháng.
Bệnh tiểu đường : nguy hiểm của đường
Xã luận báo Le Monde gióng hồi chuông báo động những tác hại của đường, vì nó là tác nhân gây ra bệnh tiểu đường type 2, một căn bệnh đang có xu hướng gia tăng. Hơn 380 triệu người mắc bệnh trên thế giới. Hàng năm, 5 triệu người tử vong do căn bệnh này. Tiểu đường, chứng béo phì, thiếu vận động là những nguyên nhân gây rủi ro về bệnh tim mạch.
Theo Le Monde, đường là một thức ăn tự nhiên và mang lại năng lượng cho con người, nên dễ dàng được công chúng đón nhận. Chất ngọt là một trong những vị mà ta có thể phân biệt khá dễ dàng so với các vị khác. Vị giác của chúng ta ngày càng quen với chất ngọt. Đó là phương pháp marketing để làm cho người tiêu dùng ngày càng ghiền các sản phẩm sản xuất mà họ bán.
Tuy nhiên, đã đến lúc cần hạn chế tiêu thụ đường và kháng cự lại các quảng cáo khá hấp dẫn, bắt mắt về các sản phẩm có chứa đường. Chúng ta có thể bắt đầu bằng việc buộc nhà sản xuất ghi những thông tin cần thiết về sản phẩm cho người sử dụng, không chỉ là lượng glucide như luật lệ Châu Âu, mà còn phải cho biết loại đường nào được dùng để chế ra sản phẩm. Chúng ta có thể tiêu thụ đường, nhưng không phải bất cứ loại nào.
Pháp : Nghề vẽ truyện tranh thật bi đát
Nhìn sang lĩnh vực văn hóa, tạp chí Le Nouvel Observateur quan tâm đến các nghệ sĩ vẽ truyện tranh tại Pháp đang phải đối mặt với nhiều khó khăn về tài chính và nguy cơ phải giải nghệ. Nào là thu nhập thấp, đóng góp cho xã hội tăng, sản xuất quá nhiều album nhưng ít người mua, giới họa sĩ đang trong tình trạng rối ren.
Theo tạp chí, vào mùa thu vừa qua, các họa sĩ đã đình công không ký tên đề tặng trong vòng một giờ tại Saint-Malo. Tại festival Angoulême, họ dự định tổ chức một buổi tuần hành phản đối và để nói lên tình trạng chung của ngành truyện tranh.
Nhiều con số đã được công bố, mặc dù thiếu tính xác thực nhưng đủ cho thấy cái nghèo của nghề này. Nhiều nhân chứng cho biết « một số đồng nghiệp của họ đang rơi vào tuyệt vọng, sẵn sàng giải nghệ ». Thu nhập giảm không chỉ liên quan đến những họa sĩ mới vào nghề mà cả những danh họa lâu năm.
Những người chịu trách nhiệm thi hành đa số là đảng viên Đảng Cộng sản, tương đương với nhân viên tình báo của KGB, chứ không phải là cảnh sát. Thường thì nhà báo bị cấm xen vào các vụ này. Do đó, truyền thông cũng không được lên tiếng khi các vụ việc chưa được đưa ra công chúng. Hơn nữa, tất cả phải viết cùng một ý. Quan trọng hơn nữa là cho tới giờ phút này, trong phe cánh thân cận với Chủ tịch Tập Cận Bình chưa có ai bị sờ gáy.
Theo nhiều nhà phân tích, các đồng minh chính trị quan trọng nhất của ông Tập là những người được gọi là “thế hệ đỏ thứ hai” tức con cháu của các cựu đảng viên. Trong cỗ máy quyền lực khá đặc biệt của Trung Quốc cộng sản, thành phần này có nhiều đặc quyền đặc lợi hơn người khác và một khả năng làm giàu không thể tưởng.
Tuy nhiên, cho đến lúc này thì chưa ai bị diệt cả, trừ Bạc Hy Lai (cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh) bị kết án tù chung thân năm 2013. Sự thất sủng của ông Bạc được xem như kết quả của sự thua cuộc trong cuộc chiến quyền lực, chứ không phải là hệ quả của hành vi nhận hối lộ.
Theo tác giả, tuy thất thế, nhưng Bạc Hy Lai (Bo Xilai) vẫn được đãi ngộ khá tốt hơn so với nhiều nhân vật khác xuất thân từ gia đình bình dân như Chu Vĩnh Khang (Zhou Yongkang) bị cáo buộc tham nhũng và tiết lộ bí mật quốc gia. Cả gia đình, tay chân thân cận và lãnh địa của ông Chu cũng bị kéo vào vòng xoáy.
Tác giả giải thích, tại Trung Quốc, các quan chức cao cấp có quyền lực vô hạn tại khu vực mà họ lãnh đạo: họ có thể thăng tiến cho người thân và nhận hối lộ mà không chút hổ thẹn.
Tại các thành trì của ông Tập Cận Bình như tỉnh Phúc Kiến (Fujian) và Chiết Giang (Zhejiang), theo những gì tác giả biết, chưa một quan chức cao cấp nào cỡ phó chủ tịch tỉnh bị hạ bệ.
Ông Tập Cận Bình sẽ không kéo dài chiến dịch này, vì, nếu trong nhiệm kỳ thứ hai của ông (nếu ông tái đắc cử), một số đông công chức khả nghi tiếp tục bị trừng phạt thì điều đó chứng tỏ ông bất lực trước tệ nạn này. Khi ông Tập loại bỏ được hết đối lập thì các quan chức và người thân vẫn tiếp tục ngựa quen đường cũ (tham nhũng).
Tại Trung Quốc, một số ảo tưởng rằng hành động trên của ông Tập nhằm đưa đất nước Trung Hoa tiến dần theo hướng dân chủ, nhưng theo tác giả, đó là một nhà độc tài đang tìm cách tập trung quyền lực vào tay mình. Ngoài ra, tác giả còn tố cáo quyền được bào chữa của phạm nhân không được tôn trọng, vì họ không được gặp luật sư trong lúc chờ xét xử.
Có nên trang bị vũ khí cho Ukraina ?
Nhìn sang thời sự Châu Âu, trước sự áp đảo của phe ly khai thân Nga và sự tổn thất về người và của của xã hội dân sự, phương Tây đã nảy ra suy nghĩ qua câu hỏi trên trang nhất nhật báo Libération: có nên trang bị vũ khí cho Ukraina?
Xã luận Libération cho rằng, do quá bận tâm đến mối đe dọa thánh chiến, mà phương Tây dường như quên đi hàng ngày, nhiều người dân vô tội bị sát hại trong một đất nước Ukraina mà Châu Âu đã giúp đỡ để tiến tới một thể chế dân chủ. Các biện pháp trừng phạt Nga cũng đã được đưa ra, nhưng có vẻ nó đang phản tác dụng, bởi vì nó cho phép Tổng thống Putin xem mình là nạn nhân của sự cô lập phương Tây.
Ông Putin càng mạnh miệng thì dân chúng càng hoan hỉ và đảm bảo rằng chỉ có mình Tổng thống Putin mới có thể tìm lại sức mạnh của nước Đại Nga. Nếu như trừng phạt phát huy tác dụng trong kinh tế, thì trên tương quan lực lượng, Nga vẫn không lùi bước.
Liệu phương Tây có sẵn sàng từ bỏ Ukraina như đã bỏ rơi Crimée với nguy cơ nhìn thấy Nga tiến công vào những mắt xích yếu khác của châu lục? Tác giả cho rằng nếu câu trả lời là không thì phải hành động ngay. Bài phóng sự cho thấy các quân nhân Ukraina phải xin các phóng viên từng thỏi sô cô la hay tận dụng mối quan hệ của một trong số họ để trang bị kính tia hồng ngoại. Từ đó, Libération kết luận, Châu Âu và Hoa Kỳ phải tạo điều kiện cho quân đội Ukraina tự vệ, thậm chí chấm dứt được sự tiến công của Nga.
Nga : công ty đua nhau sa thải công nhân
Tuy khá lấn lướt về quân sự, nhưng kinh tế Nga đang phải đối mặt với làn sóng sa thải công nhân ồ ạt của các công ty. Đó là nội dung một bài viết trên tờ Le Monde. Hằng ngày, danh sách cắt giảm việc làm dài thêm. Hôm 29/01, một công ty con của hãng bia Carlsberg tại Nga đã thông báo đóng cửa xưởng. Hiện tỷ lệ thất nghiệp chính thức là trên 5%.
Theo tờ báo, hãng sản xuất xe hơi của Pháp Renault cũng dự tính sa thải 1400 cán bộ trong đợt tới. Khủng hoảng, trừng phạt của phương Tây và giá dầu thô giảm đã bắt đầu tác động. Các chỉ số của kinh tế Nga gần đây khá đáng ngại : đồng rúp trượt giá không phanh, lạm phát tiếp tục gia tăng, tiêu thụ giảm, các công ty chịu lãi suất chỉ đạo là 17% của Ngân hàng trung ương Nga nên khó mà trả hết nợ và đảm bảo chi tiêu. Đó là chưa kể đến các trừng phạt của phương Tây làm cho họ không tiếp cận thị trường vốn. Vào năm 2015, Nga sẽ rơi vào giai đoạn suy thoái.
Nhà xã hội học Petr Biziokov, « tình hình tại Nga khác hẳn so với những nơi khác. Trước tiên, tiền đền bù thấp nghiệp rất thấp, khoản 5000 rúp/tháng (dưới 70 euro/tháng). Hơn nữa, mối quan hệ trong công việc còn khá phong kiến. Nhân viên phụ thuộc nhiều vào chủ, làm những gì chủ muốn. Đó là chưa kể đến những người nhập cư, tình trạng của họ còn tệ hơn. Từ nhiều tháng nay, nhiều cuộc đình công và hành vi phản đối nổi ra mạnh mẽ ».
Kỷ niệm 70 năm giải phóng trại tập trung Auschwitz
Ngày 27/01/1945, Hồng quân Liên Xô tiến vào giải phóng trại tập trung Auschwitz của Đức quốc xã . Cái tên Auschwitz trở thành nỗi ám ảnh, kinh hoàng về sự diệt chủng người Do Thái tại Châu Âu. Tạp chí L’Express không muốn ký ức này rơi vào quên lãng nên dành hồ sơ dài để trả lời cho những câu hỏi như : Người ta cảm thấy như thế nào khi phát hiện ra địa ngục trên ? Từ đó cho đến nay, làm thế nào lưu giữ và truyền bá ký ức diệt chủng của Đức quốc xã ?
Ngoài ra tạp chí còn có bài viết riêng bàn luận về cách thức để bảo quản một di tích lịch sử như nhà tù Auschwitz. Một số bức ảnh cho thấy một vài công trình của trại đã bị hư hại do trước kia, khi xây dựng, Đức quốc xã không nghĩ đến việc thiết kế các tòa nhà có thể tồn tại với thời gian. Chất lượng gạch rất kém, do cướp được từ các trang trại gần đó. Câu hỏi đặt ra là nên trùng tu hay xây lại mới ? Nếu không can thiệp thì thời gian sẽ xóa vết tích của trại, một bằng chứng tội ác của Đức quốc xã. Bốn lò hỏa táng đã hoạt động từ mùa hè năm 1943, có thể chứa được đến 4 700 thi thể/ngày, tức gần 150 000 người/tháng.
Bệnh tiểu đường : nguy hiểm của đường
Xã luận báo Le Monde gióng hồi chuông báo động những tác hại của đường, vì nó là tác nhân gây ra bệnh tiểu đường type 2, một căn bệnh đang có xu hướng gia tăng. Hơn 380 triệu người mắc bệnh trên thế giới. Hàng năm, 5 triệu người tử vong do căn bệnh này. Tiểu đường, chứng béo phì, thiếu vận động là những nguyên nhân gây rủi ro về bệnh tim mạch.
Theo Le Monde, đường là một thức ăn tự nhiên và mang lại năng lượng cho con người, nên dễ dàng được công chúng đón nhận. Chất ngọt là một trong những vị mà ta có thể phân biệt khá dễ dàng so với các vị khác. Vị giác của chúng ta ngày càng quen với chất ngọt. Đó là phương pháp marketing để làm cho người tiêu dùng ngày càng ghiền các sản phẩm sản xuất mà họ bán.
Tuy nhiên, đã đến lúc cần hạn chế tiêu thụ đường và kháng cự lại các quảng cáo khá hấp dẫn, bắt mắt về các sản phẩm có chứa đường. Chúng ta có thể bắt đầu bằng việc buộc nhà sản xuất ghi những thông tin cần thiết về sản phẩm cho người sử dụng, không chỉ là lượng glucide như luật lệ Châu Âu, mà còn phải cho biết loại đường nào được dùng để chế ra sản phẩm. Chúng ta có thể tiêu thụ đường, nhưng không phải bất cứ loại nào.
Pháp : Nghề vẽ truyện tranh thật bi đát
Nhìn sang lĩnh vực văn hóa, tạp chí Le Nouvel Observateur quan tâm đến các nghệ sĩ vẽ truyện tranh tại Pháp đang phải đối mặt với nhiều khó khăn về tài chính và nguy cơ phải giải nghệ. Nào là thu nhập thấp, đóng góp cho xã hội tăng, sản xuất quá nhiều album nhưng ít người mua, giới họa sĩ đang trong tình trạng rối ren.
Theo tạp chí, vào mùa thu vừa qua, các họa sĩ đã đình công không ký tên đề tặng trong vòng một giờ tại Saint-Malo. Tại festival Angoulême, họ dự định tổ chức một buổi tuần hành phản đối và để nói lên tình trạng chung của ngành truyện tranh.
Nhiều con số đã được công bố, mặc dù thiếu tính xác thực nhưng đủ cho thấy cái nghèo của nghề này. Nhiều nhân chứng cho biết « một số đồng nghiệp của họ đang rơi vào tuyệt vọng, sẵn sàng giải nghệ ». Thu nhập giảm không chỉ liên quan đến những họa sĩ mới vào nghề mà cả những danh họa lâu năm.
Nhận xét
Đăng nhận xét